Ένα νέο κεφάλαιο του πολέμου της Ουκρανίας άνοιξε χθες 2.000 χιλιόμετρα μακριά από το σφαγείο του μετώπου του Ντονμπάς, στη γειτονιά μας. Η επίθεση ουκρανικών drones στην καρδιά της Μεσογείου εναντίον δεξαμενόπλοιου του λεγόμενου «σκιώδους στόλου» μέσω του οποίου η Ρωσία παρακάμπτει τις κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου, δείχνει πόσο κοντά μας είναι αυτός ο πόλεμος που ενίοτε φαντάζει μακρινός. Δείχνει επίσης πόσο έχουν αλλάξει οι μέθοδοι και οι πολεμικές τακτικές στον 21ο αιώνα με τη μαζική χρήση των drones που δύνανται να ανατρέψουν το ισοζύγιο ισχύος μεταξύ δύο ή περισσότερων αντιπάλων, με στρατιωτικές αλλά και ψυχολογικές επιχειρήσεις.
Σμήνος drone
Η επίθεση που έγινε στα διεθνή ύδατα μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης δεν βύθισε το τάνκερ, το οποίο ήταν κενό φορτίου, αλλά το αχρήστεψε, όπως υποστηρίζει το Κίεβο. Από το βίντεο της επιχείρησης προκύπτει ότι δεν επρόκειτο για μεμονωμένο drone αλλά για σμήνος, καθώς καταγράφονται εκρήξεις πάνω στο τάνκερ από διαφορετικές γωνίες, δηλαδή από κάμερες που βρίσκονταν σε διαφορετικές ιπτάμενες συσκευές. Οι Ουκρανοί λένε ότι αποδέκτης του μηνύματος είναι οι Ρώσοι που στηρίζουν την πολεμική μηχανή της εισβολής με τα έσοδα από το πετρέλαιο. Όμως υπάρχουν μοιραία και άλλοι αποδέκτες, στη Μεσόγειο και πέραν αυτής, τόσο της ουκρανικής επίθεσης -που έγινε την ημέρα της κρίσιμης συνόδου της ΕΕ- όσο και των ενδεχομένων αντιποίνων της Μόσχας.
Πρώτα από όλα, η επίθεση αυτή μεταφέρει το πολεμικό κλίμα από τη Μαύρη Θάλασσα (όπου είχαν γίνει την προηγούμενη εβδομάδα επιθέσεις κατά δεξαμενόπλοιων) στη Μεσόγειο που βρέχει πολύ περισσότερες χώρες. Διεθνοποιεί περαιτέρω τη σύγκρουση, δημιουργεί ένα κλίμα ανασφάλειας στην περιοχή (με ενδεχόμενη αύξηση των ασφαλίστρων όπως υπαινίχθηκε ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν), ενώ ρίχνει σκιά σε χώρες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν συνυπεύθυνες, εφόσον αποδειχθεί ότι τα drones εξόρμησαν από μία ή περισσότερες από αυτές. Μια άλλη, πιθανότερη εκδοχή είναι τα drones να μην απογειώθηκαν αλλά να απονηώθηκαν, δηλαδή να εξόρμησαν από κάποιο πλοίο, πολεμικό ή εμπορικό, ακόμα και από ένα αλιευτικό ή κότερο, πάνω στο οποίο θα μπορούσαν να είχαν συναρμολογηθεί.
«Ιστός Αράχνης»
Παρόμοια επιχείρηση, αλλά στην ξηρά, με την κωδική ονομασία «Ιστός Αράχνης», έγινε τον περασμένο Ιούνιο από τη μυστική υπηρεσία της Ουκρανίας εναντίον βάσεων στρατηγικών βομβαρδιστικών αεροσκαφών βαθιά μέσα στην επικράτεια της Ρωσίας (μέχρι τη Σιβηρία και την Άπω Ανατολή). Τα drones μεταφέρθηκαν κοντά στις βάσεις μέσα σε φορτηγά αυτοκίνητα. Συναρμολογήθηκαν επί τόπου και έπληξαν τις βάσεις προκαλώντας ζημιές τόσο σε στρατιωτικούς στόχους όσο και στο γόητρο της Ρωσίας. Πιθανολογείται ότι στην επιχείρηση αυτή, όπως και στην ανατίναξη των αγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στη Βαλτική το 2022, έβαλαν επίσης το χέρι τους δυτικές μυστικές υπηρεσίες.
Αυτού του είδους οι ασύμμετρες επιθέσεις είναι πολύ δύσκολο να προληφθούν με την επιτήρηση θαλάσσιων περιοχών από πολεμικά πλοία. Ακόμα και αν τα ρωσικά τάνκερ εξοπλίζονταν με αντίμετρα ή συνοδεύονταν από ρωσικά πολεμικά πλοία είναι αμφίβολο ότι θα υπήρχε επαρκής άμυνα έναντι των drones σε όλες τις περιπτώσεις, όπως έδειξε και η εμπειρία της Ερυθράς Θάλασσας (επιθέσεις από τους Χούθι που παρέλυσαν τη ναυσιπλοϊα).
Εξάλλου η συνοδεία από ρωσικά πολεμικά θα ακύρωνε στην πράξη την έννοια του «σκιώδους στόλου», θα είχε υψηλό κόστος ενώ θα δημιουργούσε κινδύνους για παρεξηγήσεις και εμπλοκές. Αλίμονο αν τα ρωσικά σκάφη επιφανείας και τα υποβρύχια που υπάρχουν στη Μεσόγειο αναλάμβαναν δράση εναντίον πλοίων που θα θεωρούνταν ύποπτα ότι μετέφεραν ουκρανικά drones.
Η διακίνηση των παραπάνω σεναρίων αποτελεί μεν μια επιτυχία για τις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες στο επίπεδο των ψυχολογικών επιχειρήσεων, ενδέχεται όμως να εξελιχθεί σε μπούμερανγκ. Το τελευταίο που θα ήθελαν οι κυβερνήσεις και οι λαοί στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο θα ήταν να μεταφερθεί ο πόλεμος από τα χαρακώματα της Ουκρανίας στις δικές τους ακτές και στα πελάγη τους.
