«Πότε ήταν η τελευταία φορά που ακούσατε τον Νάιτζελ Φάρατζ να λέει ο,τιδήποτε το θετικό για το μέλλον της Βρετανίας;». Η (ρητορική) ερώτηση, που ανήκει στον Κιρ Στάρμερ και διατυπώθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου του κυβερνώντος Εργατικού Κόμματος που πραγματοποιείται στο Λίβερπουλ, είναι δηλωτική για το ποιόν θεωρεί βασικό πολιτικό του αντίπαλο ο βρετανός πρωθυπουργός.
Δεν είναι όμως η μόνη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει ο ίδιος, αφού η εσωκομματική αντιπολίτευση οξύνει την κριτική της, στον απόηχο μιας σειράς σκανδάλων και με λίγους μήνες να απομένουν για τις βουλευτικές εκλογές σε Σκωτία και Ουαλία.
Φάρατζ, Φάρατζ, Φάρατζ
Η ομιλία του Στάρμερ ήταν επικεντρωμένη σε πολύ μεγάλο βαθμό στην προσπάθεια αποδόμησης του ηγέτη του ακροδεξιού ReformUK, τον οποίο αποκάλεσε «απατεώνα». «Δεν του αρέσει η Βρετανία και δεν πιστεύει σε αυτή» είπε μεταξύ άλλων και παράλληλα τον κατήγγειλε ότι «επιβιώνει πολιτικά από τη μιζέρια» και θέλει να μετατρέψει τη Βρετανία σε «μια χώρα θυμάτων». Ο Φάρατζ απάντησε χαρακτηρίζοντας «όνειδος» την συγκεκριμένη τοποθέτηση και προειδοποίησε ότι είναι πιο αποφασισμένος να τιμωρήσει τους Εργατικούς στην κάλπη.
«Θα του δώσουμε ένα μάθημα τον ερχόμενο Μάιο που η βρετανική πολιτική Ιστορία δεν πρόκειται να ξεχάσει» ήταν τα ακριβή λόγια του, τα οποία συνοδεύτηκαν από την κατηγορία ότι ο πρωθυπουργός «βρίσκεται σε φάση άρνησης σχετικά με την κατάσταση και την εκτός ελέγχου εγκληματικότητα».
Το που οφείλεται η οξύτατη αντιπαράθεση των δύο ανδρών εξηγείται εύκολα από τα πρόσφατα δημοσκοπικά ευρήματα. Σε αυτά, καταγράφεται όχι μόνο η πρωτιά του ReformUK, αλλά η διαρκώς ανοδική του πορεία, καθώς το κόμμα «φλερτάρει» με το 30% και φαίνεται πως έχει διαμορφώσει μια απόσταση ασφαλείας τόσο από Εργατικούς όσο και από Συντηρητικούς.
Μάλιστα –όπως δείχνουν οι ίδιοι αριθμοί- ο Φάρατζ και το κόμμα του κατορθώνουν να διεισδύσουν πέραν των παραδοσιακών ψηφοφόρων των Τόρηδων, στην παραδοσιακή βάση της εργατικής τάξης, γεγονός που αποδίδεται στον συνδυασμό μιας πολιτικής που προκρίνει την αύξηση της επιδοματικής στήριξης στις πολύτεκνες οικογένειες με την παραδοσιακή επαναβιομηχάνιση, έναντι των επενδύσεων στην «πράσινη ενέργεια».
Σε αυτό το πλαίσιο, η επιλογή του Στάρμερ αλλά και άλλων στελεχών των Εργατικών όπως η υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς, η οποία δεν δίστασε να κατονομάσει τον Φάρατζ ως «τον μεγαλύτερο κίνδυνο» για το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, παραλληλίζοντας τις υποσχέσεις του με την πολιτική της Συντηρητικής πρωθυπουργού Λιζ Τρας και ομνύοντας στην «δημοσιονομική υπευθυνότητα», εκ πρώτης όψεως εξηγείται. Αναιρείται ωστόσο από την ρητορική που υιοθετεί ο ένοικος της Ντάουνιγκ Στριτ 10 και οι συν αυτώ στο ζήτημα της μετανάστευσης.
Αντιφάσεις
Επί του ζητήματος, οι σκληρότερες θέσεις είναι πια εμφανής και ας είναι αντίθετες με τη γενικότερη σοσιαλιστική φιλοσοφία του κόμματος. Τα πλάνα της κυβέρνησης για το μεταναστευτικό ξεκαθάρισε στο συνέδριο η (κατά τραγική ειρωνεία απόγονος πακιστανών μεταναστών) υπουργός Εσωτερικών, Σαμπάνα Μαχμούντ, συνοψίζοντας τα νέα σχέδια του Υπουργείου ως τεστ «καλού πολίτη». Ο λόγος αυτού του προσωνυμίου εντοπίζεται στο ότι από εδώ και πέρα όσοι μετανάστες επιθυμούν να τους χορηγηθεί καθεστώς μόνιμης παραμονής (settled status) πρέπει να μιλούν άπταιστα αγγλικά, να δουλεύουν, να πληρώνουν φόρους αλλά και να προσφέρουν εθελοντική βοήθεια στις κοινότητες.
Ο χρόνος που απαιτείται πριν τη χορήγηση άδειας μόνιμης παραμονής θα διπλασιαστεί από 5 χρόνια σε 10. Την ίδια ώρα και σε μια δήλωση που εκλήφθηκε ως κραυγαλέα αντίφαση με τα κυβερνητικά πεπραγμένα, ο πρωθυπουργός δεν δίστασε να χαρακτηρίσει την μεταναστευτική πρόταση του ReformUK «ρατσιστική», υποστηρίζοντας πως έχει σχέδιο μαζικών απελάσεων εάν πάρει την εξουσία.
Πρόκειται για μια υψηλού ρίσκου και αμφίβολης αποτελεσματικότητας στρατηγική αναχαίτισης της Ακροδεξιάς, που αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό από την αριστερή πτέρυγα του κόμματος. Η τελευταία, επισημαίνει πως η ηγεσία της ιστορικής κεντροαριστερής παράταξης στην προσπάθειά της να επαναπατρίσει ψηφοφόρους με άξονα την αυστηροποίηση των κανόνων για τη μετανάστευση εμφανίζεται υπέρ των δέον συντηρητική, χάνοντας έτσι από τα «αριστερά» της, καθώς Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και Πράσινοι εμφανίζουν μικρά αλλά σταθερά κέρδη. Άλλοι πάλι επισημαίνουν πως όποια τακτική δεν έχει νόημα αν μακροπρόθεσμα δεν ανακάμψουν οι προαιώνιοι αντίπαλοι. «Δεν μας βοηθά να είναι πεθαμένοι οι Τόρηδες, χρειάζεται να μοιράζεται η δεξιά ψήφος» επισήμανε βουλευτής των Εργατικών μιλώντας στο BBC υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Σε αυτό το πλαίσιο ο δήμαρχος του Μάντσεστερ και πρώην υπουργός, Άντι Μπέρνχαμ εξελίσσεται στον ισχυρό πόλο εσωκομματικής αμφισβήτησης. «Υπάρχει κλίμα φόβου εντός του κόμματος για το πως συζητάμε συγκεκριμένα ζητήματα στο Εργατικό Κόμμα» τόνισε ο Μπέρνχαμ, ο οποίος υποστηρίζει την εκ νέου ένταξη στην ΕΕ και υπογραμμίζει ότι η κυβέρνηση πρέπει να ανακτήσει τον πολιτικό έλεγχο από τις αγορές.
Μάλιστα, σε δημοσκόπηση του YouGov μεταξύ μελών του κόμματος προτιμάται από το 62% των ερωτώμενων έναντι μόλις του 29% του Στάρμερ, ο οποίος εκτός όλων των άλλων τις τελευταίες εβδομάδες είδε την αναπληρώτρια πρωθυπουργό Άντζελα Ρέινερ να παραιτείται λόγω ενός φορολογικού σκανδάλου και απέλυσε τον πρεσβευτή στην Ουάσινγκτον Πίτερ Μάντελσον, μετά την εμφάνιση ειδήσεων σχετικά με τη φιλία του στο παρελθόν με τον καταδικασμένο για σεξουαλικά εγκλήματα Τζέφρι Επστάιν.
