Στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας του Ισραήλ, το βράδυ της περασμένης Κυριακής, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων (IDF) Εγιάλ Ζαμίρ κάλεσε – άλλη μια φορά – τους υπουργούς να εξετάσουν την τελευταία πρόταση για κατάπαυση του πυρός που υπέβαλαν οι μεσολαβητές της Αιγύπτου και του Κατάρ, η οποία έχει γίνει δεκτή από τη Χαμάς, σύμφωνα με αξιωματούχους που επικαλείται το CNN. Τελικά, την Τετάρτη, ο πρωθυπουργός Μπένιαμιν Νετανιάχου απέρριψε και αυτή την πρόταση, ισχυριζόμενος ότι πρόκειται για «τακτικισμό της Χαμάς».
Οι επιφυλάξεις του αρχηγού του ισραηλινού στρατού
Ο Ζαμίρ προειδοποίησε επίσης ότι η απόφαση για την κατάληψη της Πόλης της Γάζας θα οδηγήσει τελικά σε πλήρη ισραηλινή στρατιωτική κατοχή της Λωρίδας της Γάζας, με το Ισραήλ να φέρει την πλήρη ευθύνη για ολόκληρο τον πληθυσμό της.
Οι επιφυλάξεις του Ζαμίρ απορρίφθηκαν από τον ισραηλινό πρωθυπουργό, με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz να αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ο αρχηγός του στρατού «πρέπει να χτυπήσει το κεφάλι του στο τραπέζι για να κάνει τον Νετανιάχου να τον ακούσει».
Μόνο μια μειοψηφία υπουργών εξέφρασε την υποστήριξή της προς τη θέση του Ζαμίρ, συμπεριλαμβανομένων κάποιων μελών του κόμματος Λικούντ του Νετανιάχου. Οι ακροδεξιοί πολιτικοί σύμμαχοι του πρωθυπουργού, από την άλλη πλευρά, κατηγόρησαν τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων ότι ηγείται μιας «αδύναμης και ηττοπαθούς προσέγγισης που εμποδίζει τη νίκη επί της Χαμάς».
Το «θαύμα» της Γάζας
Παρ’ όλα τα παραπάνω, ο Νετανιάχου επιμένει ότι το Ισραήλ δεν σκοπεύει να παραμείνει στη Γάζα. Ωστόσο, συνεχίζει να μην προσφέρει κανένα χρονοδιάγραμμα ή τρόπο για την αποχώρηση από αυτή. Δεν είναι λοιπόν λίγοι πλέον αυτοί που πιστεύουν – ή ελπίζουν – πως η καταστροφή της Γάζας μπορεί να οδηγήσει στην τελική εκπλήρωση του οράματος που εδώ και καιρό υποστηρίζει ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς και οι σύμμαχοί του: μόνιμος ισραηλινός έλεγχος και εκτοπισμός των Παλαιστινίων, τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Όχθη. Η Όριτ Στροκ, υπουργός Εποικισμών από το κόμμα του Σμότριτς, είχε περιγράψει πέρυσι την κατάσταση ως «περίοδο θαύματος».
Στη Γάζα βέβαια, αυτό το «θαύμα» περιλαμβάνει δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, πάνω από το 70% των κτιρίων να έχουν καταστραφεί και τους κατοίκους να εκτοπίζονται σε θύλακες στο 25% της Λωρίδας. Αυτοί θα συρρικνωθούν ακόμη περισσότερο καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις, οι οποίες έχουν ξεκινήσει την τελευταία τους επίθεση στην πόλη της Γάζας, προελαύνουν ξανά. Νέες διαδρομές που έχουν ανοίξει οι ισραηλινοί στρατιώτες διασχίζουν τη στενή παράκτια Λωρίδα, όπως ισχυρίζονται για στρατιωτικούς σκοπούς. Αλλά επίδοξοι έποικοι έχουν ήδη καταρτίσειχάρτες πιθανών οικισμών που αντιστοιχούν σε αυτές τις περιοχές. Οι οργανώσεις των εποίκων ήδη στρατολογούν άτομα για τους σχεδιαζόμενους οικισμούς, όπως μεταδίδει ο γαλλικός Monde.
Προς προσάρτηση της Δυτικής Όχθης;
Στο μεταξύ, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει το βλέμμα της στραμμένο και στην κρίσιμη συνεδρίαση του ΟΗΕ στις 9 Σεπτεμβρίου, όπου η Γαλλία και άλλες χώρες αναμένεται να αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος. Για να «αντιμετωπίσει» αυτή τη διεθνή τάση, το Ισραήλ έχει φροντίσει ώστε στη Δυτική Όχθη, οι συζητήσεις για τη λύση των δύο κρατών, που βασίζεται στην αναγνώριση μιας κυρίαρχης παλαιστινιακής οντότητας παράλληλα με το Ισραήλ, να προσκρούουν σε μια άρρηκτη κατάσταση.
Μια ματιά στον χάρτη αρκεί: τα παλαιστινιακά εδάφη έχουν ροκανιστεί από εποικισμούς, χωρίζονται από σημεία ελέγχου και έχουν διαμελιστεί σε διάφορες ζώνες που εμπίπτουν, θεωρητικά, σε διαφορετικές διοικητικές αρχές και αρχές ασφαλείας, αλλά όπου ο ισραηλινός στρατός λειτουργεί με απόλυτη ελευθερία. Το αποτέλεσμα είναι ότι από το βορρά μέχρι το νότο, η Δυτική Όχθη μοιάζει με ένα μεγάλο παζλ.
Ο ρόλος των ισραηλινών ακροδεξιών αξιωματούχων
Με αυτά ως δεδομένα, οι ακροδεξιοί αξιωματούχοι στον κυβερνητικό συνασπισμό του Νετανιάχου έχουν κάνει σαφείς τις προθέσεις τους. Στην πρώτη γραμμή βρίσκεται ο υπουργός Οικονομικών Σμότριτς, ο οποίος έχει πολιτική επιρροή στην Περιοχή Γ (υπό ισραηλινό έλεγχο) της Δυτικής Όχθη, που περιλαμβάνει περισσότερο από το 60% του εδάφους και μεγάλο μέρος του πλούτου της. Ο ίδιος ζει στον εποικισμό Κεντουμίμ και δηλώνει ανοιχτά από το 2017 ότι η περιοχή πρέπει να προσαρτηθεί.
Ο Σμότριτς δεν είναι μόνος. Στις 23 Ιουλίου, δεξιοί βουλευτές υιοθέτησαν, με μεγάλη πλειοψηφία, μια συμβολική πρόταση που ζητούσε την ισραηλινή κυριαρχία στη Δυτική Όχθη. Την επόμενη μέρα, η Κνεσέτ ενέκρινε έναν προϋπολογισμό για την κατασκευή υποδομών στα κατεχόμενα εδάφη. Ο αριθμός των εποικισμών που δημιουργούνται ή νομιμοποιούνται το 2025 αναμένεται να ξεπεράσει εκείνον του 2024, που ήταν μια χρονιά ρεκόρ.
Μόλις ένα μήνα αργότερα, το Ανώτερο Συμβούλιο Σχεδιασμού της ισραηλινής διοίκησης ενέκρινε την κατασκευή 3.400 νέων οικιστικών μονάδων σε ένα έργο γνωστό ως E1, σε κατεχόμενη περιοχή ανατολικά της Ιερουσαλήμ. Ο ελιγμός αυτός είχε ως στόχο να καταστρέψει την προοπτική ενός παλαιστινιακού κράτους, ακριβώς τη στιγμή που αρκετές χώρες, με επικεφαλής τη Γαλλία, ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να το αναγνωρίσουν. Ο Σμότριτς το δήλωσε ανοιχτά στις 14 Αυγούστου, ως περιφρόνηση προς τις ξένες κυβερνήσεις: «Αυτό το σχέδιο θάβει την ίδια την ιδέα ενός παλαιστινιακού κράτους (…), όχι μέσω εγγράφων, αποφάσεων ή δηλώσεων, αλλά με γεγονότα».
Για πολλούς από τους υπουργούς του νυν κυβερνώντος συνασπισμού, το ερώτημα δεν είναι αν θα προσαρτηθεί η Δυτική Όχθη, την οποία αποκαλούν Ιουδαία και Σαμάρεια, αλλά μάλλον πότε και σε ποιο βαθμό. Ο Νετανιάχου δεν έχει ακόμη δηλώσει επίσημα τη θέση του, αλλά ο Economist καταλήγει πως ένα πράγμα φαίνεται βέβαιο: Η διαδικασία προσάρτησης γίνεται πραγματικότητα.
