Η εποχή Βενιζέλου είναι από τις σημαντικότερες περιόδους του 20ού αιώνα για τους θεσμούς πολιτισμού. Ιδιαίτερα στις μακρές περιόδους της πρωθυπουργίας του (1910-1915, 1917-1920, 1928-1932) πολιτισμός και εκπαίδευση βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της πολιτικής. Για πρώτη φορά έχουμε μια τόσο εκτεταμένη θεσμοποίηση του πολιτισμού, εννοώντας ως θεσμούς τόσο τις οργανωτικές μορφές για την οργάνωση και τον έλεγχο πρακτικών πολιτισμού όσο και το σύνολο των κανόνων που ρυθμίζουν λειτουργίες, δικαιοδοσίες, καθορίζουν όρια, απαγορεύσεις κ.λπ. Βέβαια, αυτή η θεσμική πολιτική πολιτισμού εγγράφεται σε ένα γενικότερο ιδεολογικό πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις. Από τη μία πολιτικός φιλελευθερισμός, εκσυγχρονιστικό κλίμα, εξωστρέφεια και διεθνές άνοιγμα και ταυτόχρονα φαινόμενα όπως η δυσπιστία στη Δύση, η ρομαντική εικόνα του λαού, το γλωσσικό δίπολο, η ελληνικότητα.
Πάντως στον Βενιζέλο ή στις βενιζελικές πολιτικές οφείλουμε, για παράδειγμα, τον νόμο 4767 περί κινηματογράφου του 1930. Βενιζελικής εμπνεύσεως είναι η δημιουργία το 1922 Αυτοτελούς Υπηρεσίας Ξένων και Εκθέσεων στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, που το 1929 μετατρέπεται σε ΕΟΤ. Πολιτική Βενιζέλου είναι η θεσμοθέτηση της συμμετοχής της χώρας στην Μπιενάλε της Βενετίας, το 1929, ενώ τα μεγάλα διεθνή συνέδρια των αρχών της δεκαετίας του 1930 αποτελούν μάρτυρες αυτής της εκσυγχρονιστικής εξωστρέφειας. Σε ένα άλλο επίπεδο, η ίδρυση πανεπιστημίων στη δεκαετία του 1920 (Θεσσαλονίκη, Πάντειος Σχολή, ΑΣΟΕΕ) ικανοποιεί ένα αίτημα εκδημοκρατισμού της εκπαίδευσης. Η ίδρυση εδρών μεσαιωνικής και νεότερης ελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας το 1925 και στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης το 1926 απηχεί και τις διεργασίες στο επίπεδο της λογοτεχνικής παραγωγής. Συναφής προς αυτό είναι η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929 με τα νέα αναλυτικά προγράμματα (το 1931), την εισαγωγή της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση και την καθιέρωση της δημοτικής ως ισότιμης γλώσσας (ανετράπη το 1934-35). Και ο Νόμος περί Ιδρύσεως Εθνικού Θεάτρου το 1930, από τον υπουργό Παιδείας της κυβέρνησης Βενιζέλου Γεωργίου Παπανδρέου, εκφράζει την ανάγκη της θεσμοθετημένης κανονικότητας της θεατρικής ζωής.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
