Η μετάβαση σε έναν πιο βιώσιμο και δίκαιο κόσμο ξεκινάει τώρα

Μερικοί θα θυμηθούν τις φρικτές ιστορίες θανάτου και καταστροφών που προκάλεσαν οι συγκρούσεις ανά τον κόσμο, ιδιαίτερα εκείνες στη Συρία όπου πάνω από 250,000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και περίπου 11 εκατομμύρια έχουν ξεριζωθεί. Άλλοι θα νιώσουν ένα αίσθημα θλίψης, φόβου και θυμού για τους βίαιους εξτρεμιστές που επιτέθηκαν, βασάνισαν, απήγαγαν, και εκτέλεσαν αθώους άμαχους πολίτες σε όλο τον κόσμο. Άλλοι μπορεί επίσης να θυμηθούν το πιο απλό αλλά και συνάμα ανησυχητικό γεγονός, ότι το 2015 ήταν το πιο θερμό έτος που έχει καταγραφεί ή ακόμη το ότι πάνω 15.000 παιδιά συνεχίζουν να πεθαίνουν κάθε χρόνο, κυρίως από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν.

Ωστόσο, παρ’ όλα αυτά, το 2015 ήταν ένας έτος προόδου και σημαντικών εξελίξεων.

Το 2015 ήταν για παράδειγμα το έτος όπου το ιατρικό προσωπικό και δημόσιοι αξιωματούχοι, με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, έδωσαν τέλος στην επιδημία του ιού Έμπολα στη Σιέρα Λεόνε, τη Λιβερία και τη Γουινέα. Ήταν το έτος κατά το οποίο έληξαν οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας που βοήθησαν στη μείωση _ παγκοσμίως κατά περισσότερο από 50% _ του αριθμού των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Το 2015 ήταν επίσης το έτος κατά το οποίο ο διάλογος και όχι τα τανκς συνέβαλαν στη βελτίωση των σχέσεων ΗΠΑ-Κούβας, η χρονιά που επιτεύχθηκε η συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά, που ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για ειρήνη στην Κολομβία ενώ ήταν επίσης το έτος κατά το οποίο ξεκίνησε η μεταβατική περίοδος στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Τέλος, η πιο πρόσφατη εξέλιξη, ο «οδικός χάρτης» που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας για την επίλυση των συγκρούσεων στη Συρία.

Καθεμία από αυτές τις εξελίξεις αποτελεί ένα ξεχωριστό επίτευγμα. Ωστόσο, η υιοθέτηση, από περισσότερα από 193 μέλη των Ηνωμένων Εθνών, τριών σημαντικών διεθνών συμφωνιών μου δίνει ακόμη μεγαλύτερη ελπίδα για το μέλλον.

Τον Σεπτέμβριο οι ηγέτες του κόσμου συναντήθηκαν στη Νέα Υόρκη για να υιοθετήσουν ένα νέο σύμφωνο για τους ανθρώπους και τον πλανήτη το οποίο αποτελείται από 17 Βιώσιμους Αναπτυξιακούς Στόχους. Δυο μήνες νωρίτερα, στην Αντίς Αμπέμπα, οι ίδιοι παγκόσμιοι ηγέτες δεσμεύτηκαν για ένα νέο παγκόσμιο πλαίσιο που αφορά στη χρηματοδότηση, την ικανότητα, την τεχνολογία, το εμπόριο, το χρέος και άλλα ζητήματα έτσι ώστε να στηρίξουν την υλοποίηση των προαναφερθέντων στόχων. Τέλος, στο Παρίσι, έπειτα από χρόνια απογοήτευσης, οι παγκόσμιοι ηγέτες ξεπέρασαν τις διαφορές τους και συμφώνησαν στο πώς θα αποτρέψουν την καταστροφική κλιματική αλλαγή.

Μέσα από αυτές τις συμφωνίες, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο δεσμεύτηκαν να προωθήσουν τρεις σημαντικές αλλαγές. Πρώτον, δεσμεύτηκαν να αντιμετωπίσουν τις κύριες αιτίες της φτώχειας και της πείνας και να προωθήσουν την ανθρώπινη ανάπτυξη και την ισότητα των φύλων παντού. Δεύτερον, συμφώνησαν να προωθήσουν την κοινή ευημερία και την προστασία του φυσικού μας περιβάλλοντος μεταβαίνοντας ταυτόχρονα σε μια χαμηλή σε εκπομπές άνθρακα και κλιματικά ανθεκτική οικονομία. Και τρίτον, συμφώνησαν στη βελτίωση της διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα ώστε να προάγουν πιο ειρηνικές, δίκαιες και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίες.

Οι σκεπτικιστές φυσικά θα αμφισβητήσουν τόσο την ικανότητα όσο και τη δέσμευση των κυβερνήσεων να μετουσιώσουν αυτές τις συμφωνίες σε πραγματικές αλλαγές. Ωστόσο, όχι μόνο πιστεύω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε αλλά πιστεύω ότι πραγματικά θα τα καταφέρουμε.

Αφήστε με να σας εξηγήσω το γιατί.

Έπειτα από 50 χρόνια στην πολιτική, δεν είδα ποτέ μου τόσο συμμετοχικές και παραγωγικές διαπραγματεύσεις όπως εκείνες που επέφεραν αυτές τις συμφωνίες. Το αποτέλεσμα είναι ότι μπορούν πράγματι να υλοποιηθούν σε πολιτικό επίπεδο στον υψηλότερο δυνατό βαθμό.

Το 2016 ωστόσο θα πρέπει να στηριχθούμε στη δυναμική που δημιουργήθηκε, να την ενισχύσουμε και να διασφαλίσουμε την ταχεία εφαρμογή των συμφωνιών. Για να γίνει αυτό, χρειαζόμαστε δράση από όλους τους παράγοντες. Ως πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αυτή είναι και η βασική μου προτεραιότητα.

Οι κυβερνήσεις, για παράδειγμα, θα πρέπει να προσδιορίσουν και να σχεδιάσουν τις αλλαγές που χρειάζονται ώστε να υλοποιήσουν τους νέους στόχους.

Σε διεθνές επίπεδο, τα Ηνωμένα Έθνη χρειάζονται ένα σύστημα το οποίο θα είναι έτοιμο να στηρίξει τις χώρες που το έχουν ανάγκη. Χρειάζεται επίσης να διασφαλίσουμε ότι τα αποκλειστικά οικονομικά fora λήψης αποφάσεων όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η G20 κ.τ.λ. θα εναρμονιστούν περισσότερο με τη νέα αυτή Ατζέντα.

Στον τομέα της ειρήνης και της ασφάλειας χρειαζόμαστε αλλαγές στα Ηνωμένα Έθνη, ώστε γίνουμε καλύτεροι αναφορικά με την πρόληψη των συγκρούσεων και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τέλος, η αλλαγή δεν θα επέλθει χωρίς τις ενέργειες και την πίεση από την κοινωνία των πολιτών και τους απλούς ανθρώπους παντού.

Αν το 2015 ήταν ένα έτος απίστευτων εξελίξεων και καινοτομιών, τότε το 2016 θα πρέπει να σηματοδοτήσει τη στιγμή όπου όλοι εμείς ξεκινάμε να υλοποιούμε την αλλαγή που χρειάζεται για ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο κόσμο.

*Ο κ. Mogens Lykketoft είναι πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και επιφανής πολιτικός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Δανίας