Στο μπούνκερ ο χρόνος ισοπεδώνεται. Ο «τετελεσμένος μέλλων» επικρατεί. Το νόημα –η μεταμόρφωση της βαρβαρότητας που στηρίζει τον ανθρώπινο πολιτισμό –αναδύεται. Η «Μάγκντα Γκαίμπελς» του Γιώργου Βέλτσου, ένα έργο «για το θέατρο της Ιστορίας», ανεβαίνει από το Εθνικό Θέατρο στις 14 Νοεμβρίου, στο Νέο Rex, σε σκηνοθεσία της Αντζελας Μπρούσκου. Η Παρθενόπη Μπουζούρη υποδύεται τον ομώνυμο ρόλο, αυτή τη Μήδεια του εθνικοσοσιαλισμού, και ο Θάνος Παπακωνσταντίνου τον σύζυγό της Γιόζεφ, «υπουργό Προπαγάνδας και Διαφωτίσεως του Λαού» στη ναζιστική Γερμανία. «Το έργο έχει μια ονειρική δομή, εννοώ ότι επί της αρχής είναι μια θεωρητική σύνδεση ασυνειδήτου, Ιστορίας και πολιτικής που φέρνει στην επιφάνεια αυτό το “ριζικό κακό” που ενυπάρχει σε όλους μας» είπε ο ίδιος. «Ο Βέλτσος ανατινάζει τη θεατρική δομή όπως ανατινάζει το μπούνκερ και μέσα απ’ αυτό καταφέρνει να περιγράψει την ανατίναξη της Ευρώπης –όχι μόνο κατά το παρελθόν, το κομβικό σημείο σε μια παράσταση είναι η σύναψή της με τον παρόντα χρόνο» τόνισε η Παρθενόπη Μπουζούρη. Και συνέχισε: «Ο πολιτισμός μας υποτίθεται ότι είναι ορθολογικός. Και “αντρικός”, αν θέλετε. Η γυναικεία αντίληψη του κόσμου είναι ρευστή. Υπό αυτή την έννοια τo κείμενο, σ’ έναν κριτικό αντίποδα, είναι θηλυπρεπές. O Βέλτσος σ’ αυτό το κείμενο είναι γυναίκα, είναι η Μάγκντα Γκαίμπελς». Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου συμφώνησε: «Θέλει να σπάσει το φύλο με τον ίδιο τρόπο που θέλει να διαρρήξει τον χρόνο». Και οι δυο τους έχουν την αίσθηση ότι παίζοντας πλέουν σε μια «έμβιο κύστη» με «ερεθιστικό υλικό», σε κάτι χαοτικό, σε κάτι τρομακτικό και ταυτοχρόνως απελευθερωτικό. Το βλέμμα της Αντζελας Μπρούσκου είναι καθοριστικό προς αυτή την κατεύθυνση, «όπου όλα τείνουν προς ένα άκρο, μια έκρηξη, όχι ένα νόημα αλλά μια δαιμονική ενέργεια». Από την πλευρά του, ο Γιώργος Βέλτσος υπογράμμισε: «Η Μάγκντα Γκαίμπελς –όπως κι όλο μου το έργο –είναι ένα πρόσχημα για να γράψω. Αυτό που μ’ ενδιαφέρει είναι να ασκήσω τη γραφή μου ως έναν καταχθόνιο μηδενισμό απέναντι σε μια κοινωνία που τη μηδενίζει. Οποιος αντιληφθεί αυτόν τον μηχανισμό –και νομίζω πως τον έχω καταλάβει –που δημιουργεί συνεχώς την ανικανοποίητη προσδοκία μηδενίζοντας το κοντέρ και εκμηδενίζοντας τον ίδιο τον συγγραφέα, τότε δεν έχει γράψει ποτέ του τίποτα και όσα έχει γράψει –είτε είναι άρθρα είτε μυθιστορήματα είτε είναι θεατρικά έργα –είναι απλώς ευανάγνωστα και ευπώλητα, δηλαδή δεν διαβάζονται». Και προσέθεσε: «Ασκώ μια ελεύθερη συνειρμολογία και γι’ αυτό λέω και ξαναλέω ότι γράφω θέατρο χωρίς να ξέρω το θέατρο. Δεν βρίσκω όμως άλλον τρόπο απ’ αυτόν ώστε να προγραμματίσω τη διολίσθησή μου στο ασυνείδητο που, ως γνωστόν, είναι δομημένο σαν μια γλώσσα. Αυτή η εμμονή με βαραίνει. Αυτός όμως είναι ο τρόπος με τον οποίο ένα έργο, ανεξαρτήτως περιεχομένου, μπορεί να σταθεί στη σκηνή και αυτό ο Στάθης Λιβαθινός το κατάλαβε, όπως πέρυσι ο Μιχαήλ Μαρμαρινός με την “Αυτοκρατορία”, όπως και τώρα, είμαι βέβαιος, η Αντζελα Μπρούσκου».
πότε & πού: Εθνικό Θέατρο / Σκηνή Νέο Ρεξ (Πανεπιστημίου 48, τηλ. 210 3305.074). Η παράσταση είναι κατάλληλη από 18 ετών και άνω.
Σκηνοθεσία – σκηνικά – κοστούμια: Αντζελα Μπρούσκου.
Παίζουν: Κωνσταντίνα Αγγελοπούλου, Δημήτρης Κίτσος, Παρθενόπη Μπουζούρη, Θάνος Παπακωνσταντίνου.
Η παράσταση της 18ης Νοεμβρίου θα παρουσιαστεί στους συνέδρους της Μπιενάλε της Αθήνας με αγγλικούς υπέρτιτλους.
Το έργο του Γιώργου Βέλτσου αναμένεται να μεταφραστεί και στα γαλλικά.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
