Το σκάνδαλο της Volkswagen έχει συγκλονίσει τον βασικό ιδεολογικό πυρήνα της Γερμανίας. Περισσότερο από μια ιστορία εταιρικών παραπτωμάτων, η αποκάλυψη της συστηματικής εξαπάτησης από μία από τις εμβληματικότερες εταιρείες της χώρας κατάφερε ένα πλήγμα στην εικόνα της Γερμανίας ως ενός έθνους εν τάξει και αμαύρωσε τις προσδοκίες της για την ηθική ηγεσία της Ευρώπης.
Η αποχώρηση του διευθύνοντος συμβούλου της Volkswagen Μάρτιν Βίντερκορν ήταν μάλλον αναπόφευκτη, αλλά οι συνέπειες για τη Γερμανία είναι πιθανόν να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι ηγέτες της Γερμανίας προσπάθησαν να αποστασιοποιηθούν από το σκάνδαλο και να μετριάσουν τη ζημιά στην αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία αντιπροσωπεύει το ένα έβδομο των θέσεων εργασίας στη χώρα. «Η ζημιά που μερικοί άνθρωποι έχουν προκαλέσει για την εταιρεία και τους εργαζομένους της είναι τεράστια» είπε ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην ετήσια Εκθεση Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης την Τετάρτη. Αλλά, προσέθεσε, «πρέπει να προσέξουμε προτού εξαπολύσουμε μια ολόκληρη συζήτηση σχετικά με την αυτοκινητοβιομηχανία στη Γερμανία ή τη γερμανική οικονομία».
Ωστόσο το θέμα δεν αφορά μόνο τις θέσεις εργασίας, το μερίδιο αγοράς ή την εταιρική φήμη. Το σκάνδαλο βρίσκει τη Γερμανία σε μια χρονική στιγμή που προσπαθεί να προωθήσει τις αξίες που πάντα θεωρούσε θεμελιώδεις, των οποίων η εφαρμογή και η διατήρηση όμως έχουν γίνει δυσκολότερες, δεδομένων των προβλημάτων της Ευρώπης. Επί μήνες η Γερμανία επιχειρούσε να ενισχύσει την αφοσίωσή της στους κανόνες και στην τάξη με την επιβολή λιτότητας και άλλων μέτρων στην Ελλάδα ως προϋπόθεση για ένα τρίτο πακέτο διάσωσης από την οικονομική κρίση.
Αλλά, παρ’ όλη την υπερηφάνεια της Γερμανίας για την αποτελεσματικότητα και την ευθύτητα, η ευπάθεια της χώρας αποκαλύφθηκε νωρίτερα αυτό το έτος, όταν ο συγκυβερνήτης ενός τζετ της Germanwings ηθελημένα κατέρριψε το αεροπλάνο σε μια γαλλική βουνοπλαγιά οδηγώντας στον θάνατο 149 επιβάτες. Ο πρόεδρος της Lufthansa, μητρικής εταιρείας της Germanwings, αρχικά επέμενε ότι η εταιρεία τα είχε κάνει όλα σωστά και ότι δεν υπήρχε τρόπος που θα μπορούσε να προβλέψει τις τάσεις αυτοκτονίας του συγκυβερνήτη. Αλλά στη συνέχεια έγινε γνωστό ότι στον μοιραίο πιλότο είχε δοθεί άδεια κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης για την αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων.
Η προσφυγική κρίση επίσης αποκάλυψε τις αδυναμίες του γερμανικού συστήματος. Τη στιγμή που αποκτούσε τη φήμη του αυστηρού εργοδηγού ή ακόμη και του άκαρδου νταή με το άνοιγμα των θυρών στους μετανάστες από τη Συρία και άλλες ταραγμένες χώρες της Μέσης Ανατολής, τις τελευταίες εβδομάδες άφησε να φανεί η ευαίσθητη πλευρά της. Οι διαβεβαιώσεις όμως της Ανγκελα Μέρκελ ότι η Γερμανία θα φιλοξενήσει όλους τους αιτούντες άσυλο αποδείχθηκαν πρόωρες. Μετά το χάος που δημιουργήθηκε στο κατώφλι της η Γερμανία έκλεισε τα σύνορά της και επέβαλε εκ νέου έλεγχους περιπλέκοντας την ευρωπαϊκή πολιτική για την ελεύθερη διακίνηση και το άσυλο.
Τέλος, το γεγονός ότι οι ηγέτες της Γερμανίας στην πολιτική και στη βιομηχανία αισθάνθηκαν υποχρεωμένοι να προσπαθήσουν να ελέγξουν τη ζημιά από το σκάνδαλο της Volkswagen έδειξε το βάθος του πλήγματος στην υπερηφάνεια και στο κύρος της χώρας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
