«Είμαι έτοιμος ακόμα και σήμερα να δώσω την άδεια για την εκτέλεση της αμετάκλητης απόφασης του Αρείου Πάγου σε βάρος του γερμανικού Δημοσίου, όπως ορίζει το άρθρο 923 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Οχι άμεσα. Το πότε θα γίνει θα το υποδείξει η κυβέρνηση. Αλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι ο νομοθέτης δίνει την αρμοδιότητα της άδειας στον υπουργό, αφού θα κρίνει αν η εκτέλεση της δήμευσης άπτεται και θεμάτων εξωτερικής πολιτικής…». Λίγη ώρα μετά τη… βόμβα που πέταξε ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Νίκος Παρασκευόπουλος στη Βουλή, ότι μπορεί να υπογράψει την απόφαση κατάσχεσης της περιουσίας σε βάρος του γερμανικού Δημοσίου, με δήλωσή του στο «Βήμα» δίνει το χρονοδιάγραμμα της άδειας για να υλοποιήσει την απόφαση του Αρείου Πάγου περί δήμευσης της περιουσίας του γερμανικού Δημοσίου, η οποία έμενε στα συρτάρια του υπουργείου επί 15 ολόκληρα χρόνια.
Δύο υπουργοί αρνήθηκαν, στις αρχές και στα μέσα της δεκαετίας του 2000, να δώσουν την άδεια εκτέλεσης της απόφασης. Σήμερα παρουσιάζεται και το σκεπτικό της απόφασης, που δικαιώνει τους κατοίκους του Διστόμου, οι οποίοι θα αποζημιωθούν από το γερμανικό Δημόσιο, αν όλα ευοδωθούν, όπως επιτάσσει το Διεθνές Δίκαιο. Η υπόθεση πέρασε και μέσα από το Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά και άλλη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, η οποία απέρριψε ανακοπή κατά δικαστικής απόφασης, που δεν δεχόταν την απόφαση των δικαιούχων να προχωρήσουν στην αναγκαστική εκτέλεση χωρίς την άδεια του υπουργού. Σε όλες τις δικαστικές περιπέτειες των κατοίκων του Διστόμου νομικός τους παραστάτης ήταν ο εκλιπών πλέον δικηγόρος Γιάννης Σταμούλης.
Ελπίδα συνεννόησης
Ο υπουργός δήλωσε στο «Βήμα»: «Περιμένω την κυβέρνηση να επιχειρήσει πολιτικά τη διευθέτηση του θέματος με την ελπίδα ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συνεννόηση. Φυσικά θα λάβω υπόψη μου και τη συζήτηση στη Διακομματική Επιτροπή της Βουλής που έχει συσταθεί. Δημιουργήθηκε παρεξήγηση αν η πολιτική συνεννόηση ως καθοριστική για τον χρόνο της άδειας για αναγκαστική εκτέλεση αφορά τη διαπραγμάτευση της χώρας για το χρέος ή αφορά συγκεκριμένα το θέμα των αποζημιώσεων. Η απάντησή μου είναι σαφής. Αναφέρομαι σε διαπραγμάτευση για το συγκεκριμένο θέμα». Οταν ερωτάται αν δεσμεύει τον υπουργό Δικαιοσύνης η απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης που δεν επιτρέπει αναγκαστική εκτέλεση με βάση την απόφαση ιταλικού δικαστηρίου, απαντά με κατηγορηματικό τρόπο ότι «η απόφαση του Αρείου Πάγου αποτελεί δεδικασμένο που ισχύει ακόμα και σήμερα, αφού εκδόθηκε πριν από την απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης, αλλά και την άλλη του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου. Είναι άλλωστε αυτή η απόφαση αμετάκλητη».
Η απόφαση του 2000
Ιστορική μπορεί να χαρακτηριστεί η απόφαση 11 του Αρείου Πάγου του 2000. Προεδρεύει ο τότε πρόεδρος του ανωτάτου δικαστηρίου Στέφανος Ματθίας, ο οποίος δεν ζει πια, αλλά μειοψηφεί κιόλας. Επικεφαλής της πλειοψηφίας είναι ο εισηγητής κ. Ν. Γεωργίλης, αρεοπαγίτης, ο οποίος εκτός από το νομικό σκεπτικό αναλύει με συγκλονιστικό τρόπο και τα πραγματικά περιστατικά του ολοκαυτώματος του Διστόμου. Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Οι Γερμανοί καταλαβαίνοντας ότι οι επιτυχίες των συμμαχικών στρατευμάτων στα μέτωπα του πολέμου θα είχαν ως αποτέλεσμα την ένταση της αντίστασης των ελληνικών απελευθερωτικών δυνάμεων άρχισαν συστηματική τρομοκρατία με ομαδικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και εκτελέσεις αθώων πολιτών για να καταπτοήσουν τους αγωνιζόμενους και να μειώσουν την ένταση των αγώνων τους… Ετσι για τον σκοπό αυτόν στις 10 Ιουνίου 1944 οι Γερμανοί της Γκεστάπο και των SS Λιβαδειάς μεταμφίεσαν 20 στρατιώτες τους με ελληνικές ενδυμασίες και με δύο αυτοκίνητα κατευθύνθηκαν προς την Αράχοβα. Τα αυτοκίνητα αυτά ακολουθούσαν άλλα γερμανικά. Στον δρόμο πυροβολούσαν και σκότωναν κάθε Ελληνα που συναντούσαν. Στο Δίστομο έφθασαν κατά το μεσημέρι και άρχισαν τις λεηλασίες. Υστερα κατευθύνθηκαν προς το χωριό Στείρι. Στον δρόμο όμως οι μεταμφιεσμένοι Γερμανοί των δύο πρώτων αυτοκινήτων έπεσαν σε ενέδρα ελλήνων ανταρτών, οι οποίοι σκότωσαν 18 Γερμανούς και τον έναν από τους δύο έλληνες οδηγούς. Τότε οι Γερμανοί, για να εκδικηθούν, γύρισαν στο Δίστομο όπου και διέταξαν όλους τους κατοίκους να κλειστούν στα σπίτια τους. Υστερα κύκλωσαν το χωριό, τοποθέτησαν στις εξόδους φρουρούς και άρχισαν την ομαδική σφαγή, όμοια της οποίας σε θηριωδία δεν γνώρισε η ανθρωπότητα στο πέρασμα των αιώνων. Αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώτες, αφού εκτέλεσαν 12 ομήρους που είχαν μαζί τους, διαμοιράστηκαν σε ομάδες και περιερχόμενοι τις οικίες ενέπιπταν ως άγρια θηρία κατά των δύστυχων κατοίκων του Διστόμου, σφάζοντας, σκοτώνοντας, βιάζοντας γυναίκες και παρθένους, ξεκοιλιάζοντας εγκύους. Γέροι, νέοι, γυναίκες, ανήλικα αγόρια και κορίτσια, και νήπια ακόμη, ήταν τα θύματα της αιμοβόρας μανίας τους. Από το σύνολο των θυμάτων της εκδικητικής μανίας των οργάνων του Γ’ Ράιχ, διάδοχο του οποίου είναι το αναιρεσείον – εναγόμενο…», όπως αποφάσισε η πλειοψηφία, «201 άτομα σήμερα είναι αυτά που απαιτούν αποζημιώσεις και για ψυχική οδύνη…».
Δεν υπάρχει ασυλία
Για τη θεμελίωση του δικαιώματος των κατοίκων να ζητήσουν αποζημίωση από το Γερμανικό Δημόσιο για άδικες πράξεις που έγιναν σε ξένο κράτος αναφέρονται στην απόφαση οι κανόνες Διεθνούς Δικαίου αλλά και πολλές αποφάσεις δικαστηρίων των ΗΠΑ. Σε σχέση με τη συμπεριφορά των κατακτητών οι αρεοπαγίτες επικαλούνται τη Σύμβαση της Χάγης, η οποία υπαγορεύει ότι πρέπει να γίνονται σεβαστοί οι νόμοι του κατεχομένου κράτους από την κατέχουσα αρχή. Προσθέτουν ότι δεν έχουν ασυλία οι πράξεις της κατέχουσας δύναμης και ειδικότερα οι πράξεις δολιοφθοράς και αντιποίνων σε βάρος συγκεκριμένων αντιστασιακών ομάδων και σε βάρος αθώων πολιτών… Οπως εξηγείται στην απόφαση, είναι γενικά παραδεδεγμένη από τους πολιτισμένους λαούς η αρχή ότι «ένας άνθρωπος δεν τιμωρείται για τις πράξεις κάποιου άλλου».
Για την απόφαση αυτή ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Μιχάλης Σταθόπουλος έκρινε στις 10 Ιανουαρίου 2001 ότι το γερμανικό κράτος είναι φερέγγυο και γι’ αυτό δεν έδωσε την άδεια για αναγκαστική εκτέλεση. Και ο άλλος υπουργός επί ΝΔ, ο κ. Σωτήρης Χατζηγάκης, αρνήθηκε να δώσει άδεια για την αναγκαστική εκτέλεση με δεδομένο ότι υπήρχε τότε εκκρεμοδικία, όπως αναφέρει το σχετικό έγγραφο. Μάλιστα ο Γιάννης Σταμούλης προσκρούοντας στις δύο αρνήσεις προσέφυγε σε δικαστήριο της Ιταλίας, το οποίο αρχικά τον δικαίωσε, αλλά όχι στη συνέχεια. Σήμερα βέβαια άλλαξε η κυβέρνηση, άλλαξε και η πολιτική.
Το link με την απόφαση του Αρείου Πάγου για ο Δίστομο: https://www.areiospagos.gr/nomologia/apofaseis_DISPLAY.asp?cd=G17iS4NxuV0ZtJa16BaLV8eoM4Rld2&apof=11_2000
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
