Σε έναν φαύλο κύκλο βίας που θέτει σε κίνδυνο αμάχους είναι παγιδευμένη η Λιβύη καθώς ουσιαστικά δεν διαθέτει οργανωμένο στρατό για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη επιρροή και τον ανταγωνισμό των πολιτοφυλακών. Τις τελευταίες εβδομάδες η Τρίπολη έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης.
Οσοι ζουν σε περιοχές όπου διεξάγονται συγκρούσεις προσπαθούν να μεταφερθούν σε πιο ασφαλείς γειτονιές ενώ άλλοι είναι παγιδευμένοι στα σπίτια τους –πολλά από τα οποία έχουν ζημιές από θραύσματα ρουκετών και σφαίρες.
Σύμφωνα με το BBC, το διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας, που πρόσφατα αποτέλεσε πεδίο μάχης, είναι σήμερα μισογκρεμισμένο. Το τελευταίο δίμηνο οι τράπεζες έχουν πρόβλημα ρευστού λόγω των συχνών ένοπλων ληστειών αλλά και επειδή η κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να βρει ασφαλή οχήματα για να μεταφέρει χρήματα. Τα περισσότερα υποκαταστήματα έχουν πλέον κλείσει.
Η μοναδική καλή είδηση είναι ότι οι εξαγωγές αργού πετρελαίου αυξάνονται σταδιακά ύστερα από σχεδόν έναν χρόνο πολιορκίας των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων από τις πολιτοφυλακές. Σήμερα η Λιβύη εξάγει 500.000 βαρέλια τη μέρα.
Λόγω της γενικότερης κατάστασης θα είναι πολύ δύσκολο να τεθούν όρια στους ένοπλους οι οποίοι έχουν προσωπικές φιλοδοξίες και ανταγωνισμούς. Ο λίβυος υπουργός Δικαιοσύνης Σαλάχ αλ Μιργκάνι επισκέφθηκε τη Χάγη την περασμένη εβδομάδα για να διερευνήσει τρόπους δίωξης των ενόπλων που ευθύνονται για τις τελευταίες συγκρούσεις στην Τρίπολη.
Μια μέρα νωρίτερα, ο υπουργός Εξωτερικών ήταν στη Νέα Υόρκη όπου ζήτησε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ βοήθεια στην εκπαίδευση ειδικών για να προστατεύουν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και τα αεροδρόμια. Η κυβέρνηση εξετάζει ακόμη και το ενδεχόμενο να ζητήσει την αποστολή διεθνούς δύναμης για «να προστατεύσει τους αμάχους και να αποτρέψει το χάος».
«Η κυβέρνηση είναι απλώς μια οντότητα χωρίς βάση» είπε στο BBC ο πολιτικός αναλυτής Εζεντίν Ακίλ. «Δεν διαθέτει εργαλεία για να επιβάλει την εξουσία της… Η σύγκρουση για το αεροδρόμιο αποτελεί μια επικίνδυνη φάση».
Ανταγωνισμός για το αεροδρόμιο
Στο αεροδρόμιο εδρεύουν δύο πολιτοφυλακές από την πόλη Ζιντάν της Βορειοδυτικής Λιβύης που είναι επιφορτισμένες με τη φύλαξή του αφότου το κατέλαβαν το 2011 και αρνήθηκαν να αποχωρήσουν. Αμφότερες πληρώνονται από το υπουργείο Αμυνας. Τον Ιούλιο δέχθηκαν επίθεση από άλλη πολιτοφυλακή, τον Χώρο Επαναστατικών Επιχειρήσεων της Λιβύης (LROR), που περιέχει σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές στις τάξεις της. Περιέργως και αυτή η πολιτοφυλακή είναι στο επίσημο μισθολόγιο.
Καμία από τις πολιτοφυλακές δεν λογοδοτεί σε κάποια κεντρική εξουσία –εκτός αν αυτό εξυπηρετεί τους ευρύτερους σκοπούς της. Αρκετοί ένοπλοι από την πόλη Μισράτα πολεμούν στο πλευρό του LROR. Η Μισράτα εμφανίζει σταθερότητα και οικονομική άνθηση αλλά αντιμετωπίζεται με καχυποψία από τις γειτονικές περιοχές. Ολες οι πλευρές φαίνεται ότι έχουν αποθρασυνθεί την τελευταία διετία.
Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου οι υποψήφιοι για τις 200 έδρες έθεσαν υποψηφιότητα ως άτομα και όχι με κόμματα. Πιστεύεται ότι οι ισλαμιστές δεν τα πήγαν καλά, αλλά δεν έχει γίνει ακόμη σαφής η κομματική σύνθεση της Βουλής.
Οι ένοπλες ομάδες είναι διασκορπισμένες σε όλη τη χώρα και διαθέτουν πάνω-κάτω παρόμοιο οπλισμό γι’ αυτό οι περισσότερες μάχες δεν καταλήγουν στη νίκη ή στην ήττα του ενός ή του άλλου και απλώς σπέρνουν την καταστροφή.
Οι πρόσφατες προσπάθειες του ΟΗΕ να φέρουν τις διάφορες πολιτικές και στρατιωτικές ομάδες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έπεσαν στο κενό.
Οι ένοπλοι από τη Μισράτα υποστηρίζουν ότι μάχονται εναντίον όσων θεωρούν απομεινάρια του καθεστώτος του Μοαμάρ Καντάφι. Εκείνοι από τη Ζιντάν υποστηρίζουν ότι μάχονται εναντίον της αυξανόμενης επιρροής του πολιτικού Ισλάμ, κυρίως της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Η επιβίωση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας
Ο κ. Ακίλ πιστεύει ότι στη Λιβύη διεξάγεται «μια περιφερειακή σύγκρουση για την επιβίωση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας» αλλά ότι το πραγματικό κίνητρο είναι τα προσωπικά συμφέροντα. «Οι πολιτοφυλακές επιθυμούν να διατηρήσουν την ύπαρξή τους και τη ροή χρημάτων».
Τι μπορεί λοιπόν να κάνει η διεθνής κοινότητα; Η ΕΕ πιστεύει ότι «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στα προβλήματα της Λιβύης. Η μόνη επιλογή είναι η πολιτική λύση».
Ορισμένοι, από τη Λιβύη και το εξωτερικό, προτείνουν να ληφθούν μέτρα προκειμένου να εξαναγκαστούν οι ένοπλες ομάδες να συμμετάσχουν σε σοβαρές διαπραγματεύσεις, όπως απαγόρευση εξόδου από τη χώρα στους επικεφαλής των πολιτοφυλακών ή παραπομπή τους σε διεθνή δικαστήρια.
Οι Λίβυοι έχουν χάσει κάθε ελπίδα για το μέλλον και μόνο μια αξιόπιστη ενέργεια για να σταματήσει το χάος και ο εμφύλιος θα αποκαθιστούσε την εμπιστοσύνη τους. Οι αυξανόμενες συγκρούσεις όμως ρίχνουν όλο και περισσότερο λάδι σε μια φωτιά που είναι όλο και πιο δύσκολο να ελεγχθεί.
HeliosPlus
