Το Βήμα –The New York Times
Η κυβέρνηση του Ιράν έχει επισήμως μπλοκάρει κάθε πρόσβαση στο Facebook, το Twitter, το YouTube και το Instagram. Κάθε απόπειρα να παρακαμφθεί αυτό διαμέσου κάποιου ιδιωτικού δικτύου, του λεγόμενου virtual private network (VPN), είναι παράνομη.
«Αναρίθμητες εκθέσεις και καταγγελίες αποδεικνύουν πως οι ιρανικές Αρχές απαγορεύουν την πρόσβαση σε χιλιάδες αμερικανικές κι ευρωπαϊκές ιστοσελίδες, ειδικά όσες παρέχουν διεθνείς ειδήσεις, ενώ μειώνουν την ταχύτητα των συνδέσεων προκειμένου να περιορίσουν την ικανότητα των Ιρανών να σερφάρουν στο διαδίκτυο. Η ταχύτητα του διαδικτύου είναι απίστευτα αργή στο Ιράν, το οποίο κατέχει την 164η θέση επί συνόλω 170 κρατών παγκοσμίως», λέει μια πρόσφατη μελέτη με τίτλο «Ελευθερία στο Ιντερνετ» από την ανθρωπιστική οργάνωση Freedom House.
Η ίδια έρευνα κατατάσσει το Ιράν τελευταίο σε θέμα διαδικτυακής ελευθερίας –κι αυτό συνέβη προτού ένα δικαστήριο της χώρας απαγορεύσει την πρόσβαση στο Instagram πριν ένα μήνα.
Υπάρχουν όμως και επίσημες φωνές που διαμαρτύρονται, έστω διακριτικά, για αυτή την κατάσταση. Αυτή η καταπιεστική προσέγγιση επικρίθηκε σφοδρά πριν δυο εβδομάδες από τον υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού του Ιράν, Αλί Τζανατί, ο οποίος καταφέρθηκε εναντίον της πρακτικής της παρεμπόδισης της πρόσβασης σε ιστοσελίδες και ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης. «Τέσσερα εκατομμύρια Ιρανοί είναι στο Facebook αλλά εμείς το έχουμε απαγορεύσει. Η συντήρηση των ισλαμικών αξιών δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για να σταματήσουμε την ανάπτυξη και την πρόοδο στην ίδια μας τη χώρα», είπε ο Τζανατί. Και κάποιοι αναλυτές διέκριναν μια πιθανή στροφή του θεοκρατικού καθεστώτος στην κατεύθυνση της χαλάρωσης των ασφυκτικών περιορισμών.
Την ίδια στιγμή, αρκετοί ανώτατοι υψηλοί αξιωματούχοι της χώρας απολαμβάνουν αυτό που οι ίδιοι αρνούνται στους συμπολίτες τους: ο Αγιατολαχ Αλί Χαμενεϊ, ο πρόεδρος Χασάν Ροχανί και ο υπουργός Εξωτερικών Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ έχουν προσωπικούς λογαριασμούς στο Facebook και το Twitter, με τον τελευταίο να προσελκύει πάνω από 900.000 «ακολούθους» του στο Facebook.
Παρά τα σοβαρά αυτά εμπόδια, εκατομμύρια Ιρανοί και Ιρανές επιμένουν να ξανοιχτούν στο κυβερνο-πέλαγος. Σύμφωνα με την ιρανική ιστοσελίδα Iran Primer, το Ιράν είναι «μια από τις πιο προηγμένες διαδικτυακά κοινωνίες σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο». Οι ενεργοί χρήστες του ιντερνετ υπολογίζονται στα 28 εκατομμύρια, στην πλειοψηφία τους νέοι άνθρωποι. Η χώρα επίσης διαθέτει κάπου μεταξύ 60-100.000 ενεργά μπλογκ, ένα από τα μεγαλύτερα νούμερα σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Οι Αρχές, ωστόσο, είναι παντελώς απρόθυμες να δώσουν στον λαό το δικαίωμα να έχουν πρόσβαση και να πληροφορούνται τι συμβαίνει στον έξω κόσμο και οι νέοι χρησιμοποιούν εναλλακτικές μεθόδους προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στο διαδίκτυο.
*Ο Σεταρέχ Ντερακσές είναι διευθυντής της Περσικής Υπηρεσίας της Φωνής της Αμερικής με έδρα την Ουάσινγκτον
