Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες έχουν πρόσωπο και ανάγκες

Επετράπη πρόσφατα σε 120 παιδιά να βγούν από το Γιαρμούκ, τον Παλαιστινιακό προσφυγικό καυταυλισμό στη Δαμασκό, προκειμένου να δώσουν σχολικές εξετάσεις. Τα δεκατετράχρονα παιδιά ξεπρόβαλαν από την κατεστραμμένη πόλη που αποκαλούν «σπίτι», σοκαρισμένα από τους βομβαρδισμούς και μπερδεμένα. Είναι τα παιδιά –θύματα ενός από τους πλέον ανελέητους πολέμους της εποχής μας.

Δύο εβδομάδες μετά, τα ίδια αυτά παιδιά επέστρεψαν στις οικογενειές τους στο Γιαρμούκ, όπου η παροχή τροφίμων καλύπτει μόνο το ένα τέταρτο των διατροφικών αναγκών των πάνω από 18.000 αμάχων που βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον. Ένα περιβάλλον όπου η απουσία ιατρικής φροντίδας μπορεί να έχει ως συνέπεια τον θάνατο από αιτίες που θα μπορούσαν εύκολα να αντιμετωπιστούν.

Ηταν μία γλυκόπικρη, βαθιά τραγική στιγμή, που ανέδειξε με σκληρό τόπο την απελπισία αυτών των νέων μαθητών. ‘Ηταν ακόμη η συνοπτική εικόνα που έδειξε ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η παλαιστινική προσφυγική κρίση στην Εγγύς Ανατολή.

Στη Συρία, περισσότερο από το 50% των 550 000 εγγεγραμένων στην UNRWA πρόσφυγων έχουν εκτοπιστεί, ενώ οι μισοί από τους 12 παλαιστινιακούς προσφυγικούς καταυλισμούς στους οποίους εργαζόμαστε έχουν μετατραπεί σε θέατρα πολέμου. Τα δεινά αυτών των συχνά λησμονημένων ανθρώπων πρέπει να αναγνωριστούν, όπως πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλη του την περιπλοκότητα το δραματικό πλαίσιο στο οποίο αγωνίζονται να επιβιώσουν.

Πέρα από τη Συρία, οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες στη Δυτική Γάζα αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της ισραηλινής κατοχής που εμποδίζει την ελευθερία των κινήσεων. Πολλοί αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τις κατεδαφίσεις σπιτιών και τις απαλλοτριώσεις γης. Παιδιά και καθημερινοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν αυξανόμενες απειλές από τη χρήση ενεργών πυρομαχικών. Το τείχος στη Δυτική ‘Οχθη καταστρέφει ολόκληρες κοινότητες. Η κατοχή είναι συνώνυμη της υπανάπτυξης, της ασφυκτικής οικονομικής ζωής με προβλέψιμες ανθρώπινες συνέπειες. Η τροφική ανασφάλεια στην Παλαιστίνη έχει φτάσει το 33 τοις εκατό, πλήτττοντας 1,6 εκατομμύρια άτομα σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της UNRWA.

Στη Γάζα, ο αριθμός των Παλαιστίνιων προσφύγων που έρχονται στη UNRWA για τρόφιμα έχει αυξηθεί από 8.000 το 2000 σε πάνω από 800.000 σήμερα. Την τελευταία φορά που ήμουν στη Γάζα συνάντησα κάποιον που στο παρελθόν ήταν εύπορος επιχειρηματίας που τώρα κάθεται στη σειρά για να πάρει φαγητό από την UNRWA.

Η ανεργία των νέων βρίσκεται στο 65 τοις εκατό. Η ανεργία των γυναικών στο 80 τοις εκατό. Η κατάσταση υποβαθμίζει, με ανησυχητικό τρόπο, το περιβάλλον. Το 90 τοις εκατό του νερού δεν είναι πόσιμο. Ολόκληρος ο υδροφόρος ορίζοντας θα είναι πιθανόν ακατάλληλος μέχρι το 2016, ενώ η ζημιά θα είναι μη ανατρέψιμη μέχρι το 2020 αν η σημερινή πολιτική δεν αλλάξει. Υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι θα αλλάξει.

Η προβολή του αριθμού των προσφύγων που η UNRWA θα πρέπει να φροντίσει τα επόμενα χρόνια υπογραμμίζει τη μη βιωσιμότητα της προσφυγικής κρίσης. Το 2012, 5,27 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν εγγεγραμένοι στη UNRWA. Αναμένεται να αυξηθούν σε 5,75 εκατομμύρια το 2016 και 6,46 εκατομμύρια το 2021. Ο αριθμός αυτών που έχουν εγγραφεί ως «φτωχοί» θα αυξηθεί σε 1,7 εκατομμύρια το 2021.

Κάθε μέρα που περνάει, κάνει όλο και περισσότερο αναγκαίο να ακούσουμε τις φωνές αυτών που έχουν διωχθεί και τις συνεχείς προειδοποιήσεις τους για την απώλεια και τον τον φόβο. Για δεκαετίες και με τόσες κρίσεις να πλήττουν τη Μέση Ανατολή και ολόκληρο τον κόσμο, υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος ότι η μοίρα τους θα επισκιαστεί και θα ειδωθεί ως «μία παλιά» ιστορία. Θα έλεγα ότι το να ξεχάσουμε τις δοκιμασίες των Παλαιστίνιων προσφύγων, είναι ένας κίνδυνος που ο κόσμος μας δεν μπορεί να αναλάβει.

Από το Γιαρμούκ μέχρι τους καταθλιπτικούς παλαιστινιακούς προσφυγικούς καταυλισμούς στον Λίβανο που έχουν δεχτεί 50.000 νέες αφίξεις από τη Συρία, μέχρι τις προσφυγικές κοινότητες που είναι παγιδευμένες πίσω από το τείχος της Δυτικής ‘Οχθης και τον κατήφορο στη Γάζα, η μη-βιωσιμότητα τηε κρίσης στοιχειώνει σχεδόν κάθε πλευρά της ζωής. Δεν έχω γνωρίσει κανέναν που ήθελε να γίνει πρόσφυγας ή ακόμη περισσότερο που ήθελε να παραμείνει πρόσφυγας. Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες δεν είναι διαφορετικοί. Η έκκλησή τους για μια δίκαιη και διαρκή λύση στη δοκιμασία τους πρέπει να ακουστεί.

Μέχρι να γίνει αυτό, η UNRWA έχει να διαδραματίσει έναν πολύπλευρο ρόλο. Σε καιρούς σχετικής ειρήνης, το αναπτυξιακό μας έργο στην εκπαίδευση, την υγεία, τη βοήθεια και τις κοινωνικές υπηρεσίες, προωθεί τη σταθερότητα, την αξιοπρέπεια και το σεβασμό των δικαιωμάτων. Σε καιρό πολέμου, η επείγουσα βοήθεια που δίνουμε συμβάλει στην προσαρμοστικότητα και αμβλύνει τη στέρηση των δικαιωμάτων, σε κάποιο, αλλά ωστόσο ανεπαρκή βαθμό.

Σήμερα που βρισκόμαστε στην έβδομη δεκαετία, η συμβολή της UNRWA μιλά μόνη της: έχουμε πετύχει ένα από τα μικρότερα ποσοστά αναλφαβητισμού στη Μέση Ανατολή, μεγάλες μειώσεις στην παιδική και μητρική θνησιμότητα. Οι δεσμεύσεις μας αντιπαλεύουν με ότι αντιπαλεύει κάθε ανθρωπιστική υπηρεσία. Εργαζόμαστε υπό πολεμικές συνθήκες για να προσφέρουμε επειγουσα βοήθεια στη Συρία, στον Λίβανο και τη Γάζα. Αυτό θα συνεχιστεί μέχρι να βρεθεί μια λύση στη δοκιμασία των Παλαιστίνιων προσφύγων. Από την πρώτη μέρα κατάλαβα ότι η εντολή της UNRWA δεν πωλείται.

Πιστεύω με πάθος ότι η συμβολή της UNRWA είναι αναπόφευκτα συνδεδεμένη με αυτή των προσφύγων που αποτελούν τη μεγάλη πλεοψηφία του προσωπικού μας. Όπως όλοι οι πρόσφυγες, οι Παλαιστίνιοι είναι άτομα με επιτεύγματα και υπερηφάνεια. Είναι θύματα της αδικίας, της κατοχής, των εμποδίων και των συγκρούσεων. Είναι επίσης παράγοντες της ίδιας τους της ανάπτυξης, έχοντας δεξιότητες που πολλοί θα ζήλευαν. Οι Παλαιστίνιοι είναι δικαίως περήφανοι για τον συγκριτικά μικρό αναλφαβητισμό των παιδιών τους και τα υψηλά επιτεύγματα γενεών επαγγελματιών.

Οι προσπάθειες της UNRWΑ θα εστιαστούν στην κινητοποίηση των δωρητών ώστε να διατηρήσουμε και να δυναμώσουμε περισσότερο ότι καταφέραμε, ενώ θα τονίσουμε τη σημασία του να αναγνωρίσουμε – όλο και περισσότερο –ότι η διεθνής βοήθεια πρέπει να συνοδεύεται από την προώθηση των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτή είναι μια κρίση που έχει πρόσωπο. Αυτό των παιδιών του Γιαρμούκ, του πρώην επιχειρηματία στο συσσίτιο της UNRWA ή το πρόσωπο κάθε πρόσφυγα που είναι εγγεγραμένος στην UNRWA. Καμμία βοήθεια όμως, δε θα ισσοροπήσει την άρνηση των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας.