προθήκες

κριτική
Σοφία Ντενίση
Ανιχνεύοντας την «αόρατη» γραφή
Εκδόσεις Νεφέλη, 2014,
σελ. 560, τιμή 28,50 ευρώ

Η μελέτη αποπειράται να καταστήσει «ορατές» κάποιες λησμονημένες δημιουργούς, πρωτοπόρες ωστόσο και σημαντικές. Χαρτογραφεί τη γυναικεία συγγραφική δημιουργία από τα πρώτα σποραδικά της φανερώματα στα τέλη του 18ου αιώνα ως την εμφάνιση της Καλλιρρόης Παρρέν και του κύκλου της τη δεκαετία του 1880. Διερευνά πρωτίστως τις κοινωνικές και ιδεολογικές δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι ενασχολούμενες με τα γράμματα στην προσπάθειά τους να παρέμβουν στη δημόσια σφαίρα. Η συγγραφέας δεν ασχολείται μόνο με τα λογοτεχνικά έργα αλλά με οποιουδήποτε τύπου γυναικεία συνεργασία, από πραγματείες μέχρι ποικίλα δημοσιεύματα.

μυθιστόρημα
Colm Toibin
Η διαθήκη της Μαρίας
Μετάφραση Αθηνά Δημητριάδου.
Εκδόσεις Ικαρος, 2014,
σελ. 120, τιμή 12 ευρώ

Η Μαρία, γερασμένη πλέον, καταπονημένη και εξόριστη, αγνοεί την παράμετρο ανθρωπότητα μετά τη σταύρωση του υιού της. Για εκείνη μετράει ότι το παιδί της πέθανε με τρόπο σκληρό και απάνθρωπο για έναν απροσδιόριστο σκοπό, σε μια εποχή αλλαγών και ανακατατάξεων. Καθώς η ζωή της αρχίζει να παίρνει μυθικές διαστάσεις η ίδια αποφασίζει να καταθέσει τη δική της εκδοχή για τα πράγματα. Μέσα από τη σπαρακτική της αφήγηση αναδύεται όχι μόνο η τραγική μορφή της μητέρας αλλά και η μορφή της γυναίκας που ασκεί με το ίδιο ήθος και αυστηρότητα την κριτική και την αυτοκριτική. Το βιβλίο διεκδίκησε το Βραβείο Μπούκερ 2013.

ανθρωπολογία
Marshall Sahlins
Τι είναι (και τι δεν είναι) η συγγένεια
Μετάφραση Νίκος Κούρκουλος.
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου,
σελ. 160, τιμή 13,85 ευρώ

Είναι άπειροι οι ανθρώπινοι τρόποι της συγγένειας. Πέραν των γενεαλογικών σχέσεων, συγγένεια μπορεί να δημιουργεί η υιοθεσία ή η μετενσάρκωση, η συγκατοίκηση ή η συνωνυμία, η αδελφοποίηση ή η αγχιστεία, το μοίρασμα της τροφής ή μια ιστορία κοινής μετανάστευσης. Μπροστά σε αυτή την ατέλειωτη ποικιλία, ορισμένοι έφτασαν στο συμπέρασμα ότι τελικά δεν υπάρχει κάποια γενική έννοια που να αντιστοιχεί στη «συγγένεια». Ο αμερικανός ανθρωπολόγος Μάρσαλ Σάλινς υποστηρίζει ότι συγγένεια είναι η «αμοιβαιότητα ύπαρξης» και επιχειρηματολογεί υπέρ της πρότασης ότι η «συγγένεια δεν είναι φύση, είναι πολιτισμός».

δοκίμιο
Στέφανος Τραχανάς
Το φάντασμα της όπερας –
Η επιστήμη στον πολιτισμό μας
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2014,
σελ. 164, τιμή 10 ευρώ

Οι κοινωνίες θαυμάζουν την επιστήμη, γνωρίζουν ότι σ’ αυτήν οφείλουν την ευμάρειά τους. Ομως το αληθινό της πρόσωπο, τον θεμελιώδη αντιδογματισμό και το πνεύμα του υγιούς σκεπτικισμού, προτιμούν να το παραβλέπουν. Το βιβλίο χτίζεται πάνω σε μια αλληγορία. Στο «Φάντασμα της όπερας» ένας ιδιοφυής σκηνοθέτης με παραμορφωμένο πρόσωπο διευθύνει τις παραστάσεις από τα σκοτεινά υπόγεια της Οπερας του Παρισιού. Οι θεατές απολαμβάνουν τις δημιουργίες του αλλά αρνούνται ν’ αντικρίσουν το πρόσωπό του. Η επιστήμη, ως άλλο φάντασμα της όπερας, είναι μια δημιουργική δύναμη που κυβερνά τον κόσμο από το «υπόγειο».

νουβέλα
Σιμόν Ντε Μποβουάρ
Παρεξήγηση στη Μόσχα
Μετάφραση Σοφία Διονυσοπούλου.
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2014,
σελ. 136, τιμή 6,60 ευρώ

Ενα ηλικιωμένο ζευγάρι συνταξιούχων καθηγητών, η Νικόλ και ο Αντρέ, ταξιδεύουν στη Μόσχα της δεκαετίας του 1960 προκειμένου να επισκεφθούν τη Μάσα, κόρη του Αντρέ από προηγούμενο γάμο. Η Σιμόν ντε Μποβουάρ καταγράφει τη διπλή κρίση που βιώνουν στη διάρκεια αυτής της εξόρμησης. Το πρόβλημα επικοινωνίας μεταξύ τους επανέρχεται, καθώς και οι τριγμοί των γηρατειών. Την ίδια στιγμή η προσωπική ιστορία τέμνεται με τη συλλογική Ιστορία. Η απογοήτευση του Αντρέ που δεν βρίσκει στη Μόσχα το απόλυτο σοσιαλιστικό ιδεώδες, όπως περίμενε, δίνει την αφορμή στη συγγραφέα να σχολιάσει την ΕΣΣΔ εκείνης της εποχής.

συνεντεύξεις
Ρένα Δούρου
Μια κουβέντα με τον Γλέζο
Εκδόσεις Λιβάνη, 2014,
σελ. 336, τιμή 16,65 ευρώ

«Στις φλέβες του ρέει η αντίσταση και η λεβεντιά» είπε μια μαθήτρια ενός γυμνασίου στην Πετρούπολη όταν επισκέφθηκε το σχολείο της ο Μανώλης Γλέζος. Η ακροτελεύτια ερώτηση, σε αυτό το βιβλίο, είναι αν «σήμερα θα έκανες τα ίδια;» και η απάντησή του είναι ότι «σήμερα κάνω περισσότερα!». Πρόκειται για μια σειρά συνομιλιών του ιστορικού στελέχους της Αριστεράς με τη νεότερη συντρόφισσά του Ρένα Δούρου και αποτυπώνει έναν βίο κατ’ εξοχήν πολιτικό, από τα γεγονότα του 1917 και την αιματηρή σύγκρουση με τους στρατιώτες του Ελευθερίου Βενιζέλου «στ’ Απεράθου» της Νάξου ως τη σημερινή κρίση σε Ελλάδα και Ευρώπη.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ