Το καράβι απ’ τη Συρία

Σύροι, Ρώσοι, Κινέζοι, Δανοί, Νορβηγοί, Αμερικανοί, Ιταλοί, Ολλανδοί. Ανθρωποι από όλες αυτές τις εθνικότητες κινητοποιήθηκαν. Σε μια τεράστια και πρωτόγνωρη προσπάθεια να ξεφορτώσουν κάπως το έδαφος της Συρίας από τα φρικτά και δηλητηριώδη αέρια, εκ των οποίων υπήρχαν πάνω από 1.200 τόνοι μόνο σε κρατική κατοχή, χώρια βέβαια πόσα υπάρχουν ακόμη στα χέρια μερικών αντικαθεστωτικών ομάδων. Σε μια εμφύλια σύρραξη που ξεκίνησε το 2011, έχει δώσει 100.000 νεκρούς, 9 εκατομμύρια πρόσφυγες και συνεχίζεται, οι Σύροι της πλευράς Ασαντ αποφάσισαν να παραδώσουν μια ποσότητα χημικών ουσιών που μπορούν όταν έλθουν σε επαφή μεταξύ τους να δώσουν αέρια καταστρεπτικά για το νευρικό σύστημα ή το δέρμα. Στο κάδρο αμέσως μετά μπήκαν οι Ρώσοι και οι Κινέζοι. Οι πρώτοι έδωσαν 2 εκατ. δολάρια για την επιχείρηση και έχουν ξεφορτώσει ήδη ασθενοφόρα και 75 θωρακισμένα φορτηγά για τη μεταφορά με ασφάλεια των δοχείων που περιέχουν τις χημικές ουσίες ως το λιμάνι της Λατάκιας (αρχαίας Λαοδίκειας) ενώ οι Κινέζοι εφοδίασαν τα αυτοκίνητα αυτά και με συστήματα εντοπισμού και φωτογραφικές κάμερες ασφαλείας. Διότι η κίνηση επικίνδυνων φορτίων στη σπαρασσόμενη Συρία είναι από τα μεγάλα προβλήματα αυτής της επιχείρησης. Και από το λιμάνι, επάνω σε φορτηγά πλοία της Δανίας και της Νορβηγίας, θα φθάσουν στο λιμάνι Τζόγια Τάουρο της Καλαβρίας. Εκεί μέσα σε δύο ημέρες, με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις και αν βοηθήσει και ο καιρός, θα ξεφορτώσουν τα δοχεία με το επικίνδυνο φορτίο σε ένα άλλο πλοίο, αμερικανικό αυτή τη φορά. Και εκείνο, με τη σειρά του, αφού βγει στα ανοιχτά ώστε να βρεθεί σε διεθνή ύδατα, θα αρχίσει τη διαδικασία της εξουδετέρωσης. Δηλαδή τα διαβολικής έμπνευσης και δράσης δηλητηριώδη αέρια να μετατραπούν σε κάτι ισοδύναμο με την καυστική σκόνη για την απόφραξη των σωλήνων του μπάνιου, που πολλοί από εμάς έχουμε σε φακελάκια και στο σπίτι.

«Cape Ray»: ένα πλωτό χημικό εργοστάσιο

Το εργαστήριο καταστροφής των χημικών επί του «Cape Ray», εντός της τέντας

Το πλοίο ονομάζεται «Cape Rey», που είναι μια ονειρική τοποθεσία στις ακτές του Καναδά, μπροστά από μια αμμουδιά 16 χιλιομέτρων. Εχει όμως έδρα το Maryland και εξοπλίστηκε από τον αμερικανικό στρατό. Είναι μονοπύθμενο, τo μήκος του πλησιάζει τα 200 μέτρα, διαθέτει πέντε καταστρώματα, με πλήρωμα 35 ναυτικούς, 64 εκπαιδευμένους τεχνικούς, 35 πεζοναύτες και θα το χαρακτηρίζαμε και πλοίο-σταρ, δηλαδή ένα σκαρί αρκετά γνωστό. Από πού; Από τον ρόλο που έχει παίξει ως πλοίο μεταφοράς όταν υπάρχουν διάφορες θεομηνίες, όπως ήταν ο σεισμός στην Αϊτή, ο τυφώνας Κατρίνα, αλλά βέβαια και οι επεμβάσεις του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ. Ο καθένας λοιπόν μπορεί να αναρωτηθεί τι θέλει εδώ στη Μεσόγειο το «Cape Rey».

Οι Αμερικανοί υποχρεώθηκαν μετά τη συμφωνία για τη μη χρήση δηλητηριωδών αερίων που υπογράφηκε το 1993 και δεσμεύει Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες ως το 2027 και το 2023 αντίστοιχα να καταστρέφουν ό,τι έχει σχέση με αυτά. Εμαθαν λοιπόν το πώς να τα εξουδετερώνουν, αλλά το έκαναν πάντα στην ξηρά, στην ασφάλεια που προσφέρει το στέρεο έδαφος κάτω από τα πόδια σου. Τώρα λοιπόν, αρκετά νωρίς, από τον Φεβρουάριο του 2013 ήδη, είχαν αρχίσει να ετοιμάζουν κάτι καινούργιο. Τις μονάδες εξουδετέρωσης να τις μετασκευάσουν με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορούν να τις φορτώσουν σε πλοίο και να κάνουν τα ίδια αλλά στο πέλαγος. Πρόκειται για πείραμα.

Πόρτσμουθ, Βιρτζίνια, 2 Ιανουαρίου 2014. Τα συστήματα ηδρόλυσης εντός της τέντας στο κατάστρωμα του «Cape Ray»

Για πρώτη φορά λοιπόν θα γίνει αυτό και πολλοί είναι περίεργοι να δουν αν το «κόλπο» θα πιάσει. Και διάλεξαν τη Μεσόγειο για το… πείραμα διότι θεωρούν πως τα νερά της είναι πιο ήσυχα. Η μέθοδος που ακολουθούν εδώ και χρόνια οι Αμερικανοί είναι αυτή της υδρόλυσης. Σε γενικές γραμμές, αναμειγνύεις σε ένα ντεπόζιτο φτιαγμένο από τιτάνιο, με διαστάσεις περίπου 7 μ. μήκος επί 3 μ. πλάτος επί 3 μ. ύψος (άρα χωρητικότητας περίπου 8.300 λίτρων), τις επικίνδυνες ουσίες με καυστική σόδα και υποχλωριώδες νάτριο και άφθονο ζεστό νερό, θερμοκρασίας περίπου 90 βαθμών Κελσίου, για τρεις περίπου ώρες. Σπας τους χημικούς δεσμούς των ατόμων που προσδίδουν στην ουσία την επικινδυνότητά της και στο τέλος παίρνεις, όπως αναφέραμε, ένα υγρό όξινο που του ανεβάζουν το ΡΗ ώστε τελικά να είναι σαν να έχεις διαλύσει τη σκόνη του (ερασιτέχνη) υδραυλικού για το ξεβούλωμα των σωλήνων. Εννοείται ότι και αυτό το υγρό δεν είναι βέβαια για να το ρίξεις στα ψάρια και οι Αμερικανοί ισχυρίζονται ότι έχουν μαζί τους τα κατάλληλα δοχεία για να το αποθηκεύσουν και να το παραδώσουν σε άλλες εταιρείες στην ξηρά που ασχολούνται με την εξουδετέρωση τέτοιων υγρών.

Ασκήσεις σαν αυτή της φωτογραφίας (από την αμερικανική αεροπορία) είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση επίθεσης με χημικά όπλα, όπως το sarin που χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα στη Συρία

Για κάθε λίτρο επικίνδυνης ουσίας προκύπτει με την υδρόλυση 14 φορές μεγαλύτερος όγκος εξουδετερωμένου υγρού. Οι μονάδες αυτές είναι γνωστές στη Χημεία των στρατιωτικής χρήσης αερίων με τα αρχικά FDHS (Field Deployable Hydrolysis Systems), έχουν εγκατασταθεί δύο επάνω στο «Cape Rey» και κοστίζουν 5 εκατ. δολάρια η κάθε μία. Διαθέτουν συστήματα καθαρισμού του αέρα, οι τεχνικοί δουλεύουν με ολόσωμες ερμητικά κλειστές στολές, με μάσκες οξυγόνου και όλο αυτό το συγκρότημα περιβάλλεται από μια τεράστια σκηνή φτιαγμένη με εξαιρετικά ανθεκτικό υλικό. Διαθέτει ολόκληρο εργαστήριο με φασματογράφους αερίων, επικουρικές γεννήτριες, συμπιεστές και εξουδετερώνει τις επικίνδυνες ουσίες σε ποσοστό 99,5%. Τα αέρια που μπορούν να περάσουν από αυτή τη διαδικασία είναι αυτά της ομάδας G-Type (Sarin, Soman, Tabun, VX) και τα λεγόμενα «μουστάρδας» μαζί με Lewsite.

Ο κόσμος στην περιοχή είναι βέβαια ανήσυχος και θα ήταν σωστό, εκτός από εμπειρογνώμονες του OPCW (Organization for the Prohibition for the Chemical War) που έχει έδρα στην Ολλανδία και τιμήθηκε με το Νομπέλ Ειρήνης το 2013, να επιβιβαστούν και παρατηρητές από τα μεσογειακά κράτη στο «Cape Rey» για να είναι όλοι σίγουροι πως δεν θα υπάρξουν ηθελημένες ή αθέλητες διαρροές προς τη Mare Nostrum. Γιατί αυτοί θα φύγουν και εμείς θα μείνουμε…