Από τότε που εξελέγη επικεφαλής της Αγίας Εδρας ο πάπας Φραγκίσκος πασχίζει να καταστήσει πιο καταδεκτική και φιλόξενη την Καθολική Εκκλησία προς τους απανταχού «περιθωριακούς» και κατατρεγμένους: κατήγγειλε τη «λατρεία του χρήματος» και την «αδιαφορία στους παράνομους μετανάστες», διαβεβαίωσε ότι ομοφυλόφιλοι και άθεοι έχουν και αυτοί την ευλογία του Κυρίου. Φορώντας τη φανέλα των ταπεινών, ο επικοινωνιακά χαρισματικός Φραγκίσκος δείχνει να κερδίζει το στοίχημα των εντυπώσεων – στο πρόσφατο ταξίδι του στη Βραζιλία αποθεώθηκε από εκατομμύρια πιστών –, όμως μένει να κερδίσει κι εκείνο της αντιμετώπισης των οικονομικών και σεξουαλικών σκανδάλων και του εκσυγχρονισμού ενός από τους πιο συντηρητικούς θεσμούς της εποχής μας.
Η επίσκεψη του πάπα Φραγκίσκου στη Βραζιλία άγγιξε τις καρδιές εκατομμυρίων, όχι μόνο των καθολικών. Επισκέφτηκε τις φαβέλες, συνομίλησε με πρώην χρήστες ναρκωτικών και όταν το αυτοκίνητό του δέχτηκε επίθεση «αγάπης» από πλήθος πιστών δεν αντέδρασε οπισθοχωρώντας, αλλά κατεβάζοντας το παράθυρό του, ανταλλάσσοντας χειραψίες και φιλώντας μωρά. Κατά την τέλεση λειτουργίας στη διάσημη παραλία Κόπα Καμπάνα του Ρίο ντε Τζανέιρο περισσότερα από 3 εκατομμύρια άτομα αψήφησαν το κρύο και τη βροχή για να ακούσουν το κήρυγμά του.
Οι δηλώσεις του κατά την επιστροφή στη Ρώμη άφησαν πολλούς άναυδους: «Αν κάποιος είναι ομοφυλόφιλος και αναζητεί τον Θεό και κάνει το καλό, ποιος είμαι εγώ που θα τον κρίνω; Το πρόβλημα δεν έγκειται στον ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό. Εγκειται στα λόμπι των ομοφυλοφίλων, των άπληστων, των μασόνων. Οι ομοφυλόφιλοι δεν πρέπει να περιθωριοποιούνται, πρέπει να ενσωματώνονται στην κοινωνία» είπε.
Χαρακτηριστικά συμβολική και «αιρετική» ήταν όμως και η πρώτη του επίσκεψη εκτός Ρώμης, την οποία πραγματοποίησε χωρίς πρότερο πολύμηνο προγραμματισμό, όπως συνηθίζεται, όχι σε κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο, αλλά στο νησί της Λαμπεντούζα, νότια της Σικελίας όπου βρίσκονται κέντρα προσωρινής κράτησης μεταναστών.
Εκεί ο Φραγκίσκος έριξε ένα στεφάνι στα νερά και προσευχήθηκε υπέρ των ψυχών των χιλιάδων ανθρώπων –κυρίως μουσουλμάνων –που έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθεια να πλησιάσουν τις ακτές της Ευρώπης. «Εχουμε χάσει την έννοια της αδελφικής ευθύνης, η νοοτροπία της καλοπέρασης που μας κάνει απαθείς απέναντι στις κραυγές των συνανθρώπων μας καταλήγει στην παγκοσμιοποίηση της αδιαφορίας» δήλωσε.
Με σύνθημα «ο Αγιος Πέτρος δεν είχε τραπεζικό λογαριασμό», ο Φραγκίσκος δείχνει να μάχεται δυναμικά ενάντια σε ένα κατεστημένο τραπεζιτών και καρδιναλίων που δεν έχουν πάψει να στολίζουν με σκάνδαλα την Εκκλησία εδώ και δεκαετίες. Απέλυσε τον Νούντσιο Σκαράνο, κορυφαίο λογιστή της Αγίας Εδρας που επέβλεπε τις επενδύσεις και την ακίνητη περιουσία της, αφότου αυτός κατηγορήθηκε για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και διαφθορά, και έπειτα κυριολεκτικά μέσα σε μια νύχτα αντικατέστησε τον διευθυντή της Τράπεζας του Βατικανού Πάουλο Τσιπριάνι με τον γερμανό βαρόνο και λογιστή Ερνστ φον Φράιμπεργκ με στόχο να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια.
Ωστόσο παρά τον «επαναστατικό» τόνο της θητείας του, οι αλλαγές που έχει επιφέρει προς το παρόν εστιάζουν περισσότερο στο στυλ παρά στην ουσία. Ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς μέχρι να φανεί αν θα πετύχει την πολυπόθητη κάθαρση από τα περιστατικά παιδεραστίας και αν αναβαθμίσει τις σχέσεις της Καθολικής Εκκλησίας με τα άλλα χριστιανικά δόγματα.
Μάλιστα, δεν λείπουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η δημοτικότητά του έγκειται ακριβώς στο ότι μέχρι στιγμής σιωπά για κομβικής σημασίας ζητήματα και έχει καταφέρει σε σχεδόν τέσσερις μήνες θητείας να μην ξεστομίσει τις λέξεις «έκτρωση», «αντισύλληψη», «ευθανασία» και «γάμος ομοφυλοφίλων», ενώ ξεκαθάρισε ότι η πόρτα για τις γυναίκες στον κλήρο «έχει κλείσει οριστικά».
Συνέντευξη
«Οι λέξεις του είναι “έλεος”, “αγάπη” και “χαρά”»
H αναπληρώτρια διευθύντρια του βρετανικού καθολικού εβδομαδιαίου περιοδικού «Τhe Tablet» Ελενα Κέρτι μιλάει τηλεφωνικώς στο «Βήμα» από το Λονδίνο και εξηγεί ότι ο πάπας Φραγκίσκος «κινείται έξυπνα και μεθοδικά» για να πραγματοποιήσει τους στόχους του.
«Οι λέξεις του είναι “έλεος”, “αγάπη” και “χαρά”»
H αναπληρώτρια διευθύντρια του βρετανικού καθολικού εβδομαδιαίου περιοδικού «Τhe Tablet» Ελενα Κέρτι μιλάει τηλεφωνικώς στο «Βήμα» από το Λονδίνο και εξηγεί ότι ο πάπας Φραγκίσκος «κινείται έξυπνα και μεθοδικά» για να πραγματοποιήσει τους στόχους του.
Θα μπορέσει ο πάπας Φραγκίσκος να πραγματοποιήσει ουσιαστικές τομές στη λειτουργία της Αγίας Εδρας;
«Μπορούμε να ελπίζουμε πως ναι. Η στρατηγική του μέχρι στιγμής είναι να εντοπίζει όσους μπορούν να του είναι χρήσιμοι και όσους μπορεί να εμπιστευτεί και να τους παρέχει τη δυνατότητα να πραγματοποιούν έρευνες στους ουκ ολίγους εκκλησιαστικούς τομείς που χωλαίνουν, όπως είναι η τράπεζα του Βατικανού και η Κουρία, και να αναφέρουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους σε εκείνον. Συνεπώς, εν καιρώ θα δούμε αλλαγές, αλλά δεδομένου του κατεστημένου που είχε δημιουργηθεί αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη».
Είναι επικοινωνιακό τρικ το «άνοιγμα» του πάπα προς τους άθεους, τους ομοφυλοφίλους, κ.λπ.;
«Οι λέξεις που χρησιμοποιεί πιο συχνά ο Φραγκίσκος είναι “έλεος”, “αγάπη” και “χαρά”. Αυτές είναι οι πιο κομβικές έννοιες του χριστιανισμού και σε αυτές εστιάζει. Κανείς δεν μπορεί να παραπονεθεί για κάτι τέτοιο, προοδευτικός ή συντηρητικός. Ουσιαστικά δεν παρεκκλίνει από το κατεστημένο δόγμα της Εκκλησίας. Από τη μία είπε ότι δεν έχει πρόβλημα με τους ομοφυλοφίλους, από την άλλη τόνισε ότι η ομοφυλοφιλία είναι αμαρτία σύμφωνα με την Καθολική Εκκλησία. Ωστόσο το κλειδί είναι στον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται και στον τόνο που δίνει στη θητεία του. Η ταπεινότητα είναι κάτι που έχει απήχηση σε όλους και επιφανειακή ή όχι, αποτελεί εξαιρετική βάση για να ακούσει ο κόσμος τι έχει να πει».
Τρεις πρωτιές
«Πράσινος» εξαρχής
Ηδη από την παρθενική του ομιλία, ο αργεντινός ποντίφικας μίλησε για την προστασία του περιβάλλοντος. «Θα ήθελα να ζητήσω από όλους να γίνουμε προστάτες της δημιουργίας, προστάτες του σχεδίου του Θεού όπως εμφανίζεται στη φύση, προστάτες ο ένας του άλλου και προστάτες του περιβάλλοντος» είπε.
Χωρίς υπηρέτες
Ο Φραγκίσκος έχει απαρνηθεί όχι μόνο τα παραδοσιακά πολυτελή κόκκινα παπικά υποδήματα και τα κοσμήματα που συνοδεύουν το αξίωμά του, αλλά και το «βασιλικό» διαμέρισμα 12 δωματίων ανταλλάσσοντάς το με ένα μικρό στούντιο χωρίς οικιακό προσωπικό (πράγμα ανήκουστο στα χρονικά του Βατικανού).
Με τους μηχανόβιους
Οταν 35.000 δικυκλιστές κάτοχοι Harley-Davidson ντυμένοι με δερμάτινα συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό, ο πάπας Φραγκίσκος δεν δίστασε να βγει στο πλήθος των σκληροτράχηλων μηχανόβιων, να τους ευλογήσει και να αγκαλιάσει ένα ανάπηρο αγόρι που τους συνόδευε. Σε ένδειξη καλής θέλησης, η Harley-Davidson έκανε δώρο στον πάπα δύο λευκές μηχανές για τη συνοδεία ασφαλείας του.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
