Ενώ ο ευρωπαϊκός Νότος – και όχι μόνο – περνάει δύσκολες μέρες υπό τον ζυγό του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Ουγγαρία προέβη στο «αδιανόητο». Ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να αποπληρώσει νωρίτερα το δάνειο των 20 δισ. ευρώ του 2008 και να αποπέμψει το συντομότερο την εκπρόσωπο του ΔΝΤ από τη Βουδαπέστη. Οι αριθμοί είναι μάλλον αμφίσημοι, η ουγγρική οικονομία δεν ευημερεί και η κοινωνία δεινοπαθεί, όμως ο λαϊκιστής και αυταρχικός πρωθυπουργός Βίκτωρ Ορμπάν επιμένει ότι η χώρα του θα τα καταφέρει χωρίς δεκανίκια. Είτε πρόκειται για επικοινωνιακό τέχνασμα είτε για μια πραγματικά γενναία απόφαση, το βέβαιο είναι ότι η συντηρητική κυβέρνηση της Ουγγαρίας έχει ήδη στραμμένο το βλέμμα της στις εθνικές εκλογές του 2014.
Σε πρόσφατη επιστολή του στην επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, ο διοικητής της ουγγρικής κεντρικής τράπεζας (ΝΒΗ) Γκιόργκι Μάτολτσι διεμήνυσε ότι, αν και εκτιμά «την πολύτιμη στήριξή του προς την οικονομία της Ουγγαρίας», το πρόγραμμά του έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και συνεπώς δεν καθίσταται πλέον απαραίτητη η παρουσία της εκπροσώπου του Ιρίνα Ιβατσένκο στη χώρα του.
Η Βουδαπέστη ισχυρίζεται ότι διαθέτει δημοσιονομικά αποθέματα και το ποσό που απομένει είναι λιγότερο από 2 δισ. ευρώ, συνεπώς η αποπληρωμή αποτελεί μάλλον επιτεύξιμο στόχο.
Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι η αποπληρωμή του δανείου από το ΔΝΤ θα καταβληθεί την άνοιξη του 2014, αντί για το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, και συνεπώς θα συμπέσει με τις εθνικές εκλογές της Ουγγαρίας, ενώ, όπως είναι «φυσιολογικό», η χώρα θα στραφεί αμέσως στις διεθνείς χρηματαγορές για έκδοση ομολόγων –δανεισμός με υψηλότερα επιτόκια από εκείνα του ΔΝΤ.
Αυτή η κίνηση του Ορμπάν στοχεύει να δείξει πανηγυρικά ότι η κυβέρνησή του πέτυχε χωρίς να επιβάλει την ίδια συνταγή αυστηρής λιτότητας που επεβλήθη αλλού, καθώς και ότι είναι σε θέση να σταθεί στα δικά της «πόδια». Η «συνταγή Ορμπάν» συνίστατο κυρίως στη μεταφορά κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα στους καταναλωτές και στον δημόσιο τομέα, με την ελπίδα αυτό να μειώσει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό και να βάλει την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης.
Τα μέτρα περιελάμβαναν τον εξαναγκασμό των εταιρειών ενέργειας να ελαφρύνουν τους λογαριασμούς των καταναλωτών, την επιβολή του υψηλότερου ευρωπαϊκού φόρου στις τράπεζες, κατ’ ουσίαν την εθνικοποίηση των ιδιωτικών ασφαλιστικών ταμείων και την επιβολή «επείγουσας φορολογίας» στις εταιρείες τηλεπικοινωνιών, ενέργειας και στις αλυσίδες σουπερμάρκετ –τομείς όπου οι μεγάλοι παίκτες είναι ξένοι.
Μπορεί τα μέτρα του Ορμπάν να άφησαν μερικά φιορίνια παραπάνω στις τσέπες των φορολογουμένων, όπως τονίζουν όμως οι αναλυτές οι μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις δεν είναι και τόσο ρόδινες. Η Ουγγαρία δεν είναι υπό αυτές τις συνθήκες φιλική στους επενδυτές. Μάλιστα, οι επενδύσεις βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών, ποσοστό που πρέπει να αυξηθεί σύντομα αν θέλει η Ουγγαρία να αυξήσει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της, που ανέρχεται στο 66% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Οι Ούγγροι εμφανίζονται «γενικώς απογοητευμένοι» από τους πολιτικούς τους. Αν συνδυαστεί αυτό με τις αμφιλεγόμενες –στο όριο του αντιδημοκρατικού –συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που προκάλεσαν την μήνιν της ΕΕ, για να εξασφαλίσει ο Ορμπάν την επανεκλογή του θα πρέπει να εστιάσει στην ανάκαμψη της οικονομίας, να εξωραΐσει την οικονομική του πολιτική και να κάνει προεκλογική «σημαία» την αποπομπή του επαχθούς ΔΝΤ.
Κρίση
Μόνιμοι «έκτακτοι» φόροι
Μόνιμοι «έκτακτοι» φόροι
Ενώ η φορολογία που επέβαλλε ως τώρα η ουγγρική κυβέρνηση είχε χαρακτηριστεί «προσωρινή και επείγουσα», τα περισσότερα μέτρα θεωρούνται πλέον μόνιμα. Ωστόσο οι φόροι δεν απέφεραν τα έσοδα που προβλέπονταν για το 2012. Συγκεκριμένα ο τραπεζικός φόρος και ο φόρος κοινωνικής ενίσχυσης απέφεραν περίπου 40%-45% λιγότερα.
45%: «Οχι στα κόμματα»
Πρόσφατη δημοσκόπησης της Ipsos έδειξε ότι το κυβερνών κόμμα Fidesz παραμένει στο 25% της πρόθεσης ψήφου, με την αντιπολίτευση καθηλωμένη στο 15%. Το 45% όμως δηλώνει ότι δεν θέλει να ψηφίσει κανένα κόμμα και εδώ έγκειται η πρώιμη εκστρατεία του Ορμπάν για να κερδίσει ψηφοφόρους εν όψει των εκλογών του 2014.
Μέρκελ – Πούτιν; Χίτλερ – Στάλιν…
«Οποιος διαβάζει για επαναπροσέγγιση μεταξύ της Ρωσίας και της ΕΕ υπό την ηγεσία της Γερμανίας κοιτάζει έξω από το παράθυρο να δει αν τα παιδιά του είναι ακόμη στην αυλή…» δήλωσε ο Ορμπάν συγκρίνοντας εμμέσως τη σχέση Μέρκελ – Πούτιν με το σύμφωνο μη επίθεσης Χίτλερ – Στάλιν πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Γκάμπορ Χόρβαθ, δημοσιογράφος από τη Βουδαπέστη:
«Βγαίνουμε από την ύφεση πάμπτωχοι»
Ο υποδιευθυντής της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία ουγγρικής εφημερίδας «Nepszabadsag» Γκάμπορ Χόρβαθ μιλάει στο «Βήμα» τηλεφωνικώς από τη Βουδαπέστη και εξηγεί ότι η υψηλή ρητορική του Ορμπάν δεν έχει ουσιαστικά οικονομικά ερείσματα.
«Βγαίνουμε από την ύφεση πάμπτωχοι»
Ο υποδιευθυντής της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία ουγγρικής εφημερίδας «Nepszabadsag» Γκάμπορ Χόρβαθ μιλάει στο «Βήμα» τηλεφωνικώς από τη Βουδαπέστη και εξηγεί ότι η υψηλή ρητορική του Ορμπάν δεν έχει ουσιαστικά οικονομικά ερείσματα.
Η απόφαση για πρόωρη αποπληρωμή του δανείου είναι τελικά για εσωτερική κατανάλωση;
«Σε μεγάλο βαθμό ναι, διότι δεν υπάρχει οικονομική λογική σε αυτή την απόφαση. Το δάνειο του ΔΝΤ είναι φθηνότερο κατά 1,5%-3% από ό,τι εκείνα των αγορών. Συνεπώς η αποπληρωμή πιθανότατα θα κοστίσει ακριβότερα στην Ουγγαρία, την ώρα που η κυβέρνηση αρνείται το προσωρινό δίχτυ ασφαλείας που προσφέρει το ΔΝΤ, για να μη δεχθεί τους όρους που θα της επιβάλει. Η χώρα ναι μεν μοιάζει να βγαίνει από την ύφεση, η οικονομία όμως λιμνάζει διότι δεν υπάρχουν ανάπτυξη και επενδύσεις. Ακόμη και αν οι σχετικές πολιτικές αλλάξουν άρδην αύριο, θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο χρόνια ώσπου να δούμε αποτελέσματα –και αυτή η προοπτική είναι φρικτή».
Πόσο έχει αλλάξει η ζωή των Ούγγρων επί πρωθυπουργίας Ορμπάν;
«Σε μια χώρα δέκα εκατομμυρίων τα τέσσερα ζουν κάτω ή στο όριο της φτώχειας, ενώ 350.000 άτομα έχουν μεταναστεύσει. Σχεδόν οι μισοί πολίτες αντιμετωπίζουν βασικά προβλήματα διαβίωσης. Τα πράγματα δεν ήταν πολύ καλύτερα όταν ανέλαβε ο Ορμπάν, πλέον όμως ουσιαστικά ο μόνος τομέας όπου μπορεί κανείς να βρει δουλειά είναι στο πλαίσιο των τοπικών κυβερνήσεων, που όμως πληρώνουν σχεδόν το μισό του κατώτατου μισθού. Το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας έχει αποδυναμωθεί πλήρως από το νέο Σύνταγμα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειονότητα των πολιτών θα ήθελε μια αλλαγή κυβέρνησης, ένα τεράστιο ποσοστό όμως δηλώνει τελικά αναποφάσιστο. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι πολλοί δεν τολμούν πια να πουν τη γνώμη τους ανοιχτά».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
