Λίγες εβδομάδες πριν από την επίσημη υποβολή των υποψηφιοτήτων για τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία η ένταση στο Αιγαίο κλιμακώνεται επικίνδυνα, με την Αγκυρα να επαναφέρει με προκλητικό τρόπο το σύνολο των αξιώσεών της τόσο στον αέρα όσο και στη θάλασσα, επιδιώκοντας να ωθήσει (εκ νέου) την ελληνική πλευρά στο δίλημμα «παράλυση ή συνδιαχείριση». Εκτός από την ένταση στον αέρα, τα προσεχή 24ωρα θεωρούνται ιδιαιτέρως κρίσιμα και για τη θάλασσα, καθώς δύο ωκεανογραφικά-σεισμογραφικά σκάφη, το ελληνικό «Αιγαίον» και το τουρκικό «Πεχλιβάν», θα διεγάγουν σεισμογραφικές έρευνες σε – πολύ απομακρυσμένες πάντως μεταξύ τους – περιοχές του Αιγαίου. Είναι ωστόσο δεδομένο ότι η Αγκυρα αμφισβητεί πλέον ανοικτά τις διεθνείς συνθήκες – όπως φάνηκε και με την υπόθεση της ματαίωσης της νατοϊκής άσκησης στον Αϊ-Στράτη -, ενώ αξιώνει να «έχει λόγο» σε οποιαδήποτε δραστηριότητα διεξάγεται, ακόμη και σε περιοχές που δεν εμπίπτουν στην «αμφισβητούμενη» από την Τουρκία υφαλοκρηπίδα.
Η τελευταία εκδοχή τουρκικής εμμονής αποτυπώνεται στις αποφάσεις που ελήφθησαν για την ολοκλήρωση των επιστημονικών-σεισμολογικών ερευνών του Πανεπιστημίου του Κιέλου σε περιοχές του Αιγαίου, οι οποίες είχαν ξεκινήσει πέρυσι, με επεισοδιακό ομολογουμένως τρόπο, από το γερμανικό ωκεανογραφικό σκάφος «Ποσειδών». Υστερα από έντονο διπλωματικό παρασκήνιο αποφασίστηκε να αναλάβει το ελληνικό ωκεανογραφικό «Αιγαίον» την τελευταία φάση των ερευνών, η οποία συνίσταται στην ανέλκυση των σεισμογραφικών οργάνων που είχαν ποντιστεί πέρυσι από το «Ποσειδών» στα διεθνή ύδατα βορείως της Κρήτης, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Αποφασίστηκε επίσης ότι μεταξύ των επιβατών του «Αιγαίον», το οποίο αναμένεται να αποπλεύσει (πιθανότατα από τη Ρόδο) την προσεχή Τρίτη 27/3, θα βρίσκεται και ένας τούρκος επιστήμονας (εντός ή εκτός εισαγωγικών), εξ αφορμής της συμμετοχής του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης στο πρόγραμμα του Ινστιτούτου Επιστημών της Θάλασσας του Πανεπιστημίου του Κιέλου!
Η λύση αυτή, η οποία είναι εμφανώς προβληματική καθώς «εμπεδώνει» τους συνειρμούς περί συνδιαχείρισης στο Αιγαίο, προκρίθηκε από την ελληνική πλευρά ως η μόνη ενδεδειγμένη προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα, ήτοι η αξίωση της τουρκικής πλευράς να εκδώσει και αυτή άδεια για τις έρευνες.
Η Αγκυρα είχε προβάλει την αξίωση αυτή πέρυσι, προχωρώντας μάλιστα σε έντονα διαβήματα προς το Βερολίνο, όταν απέπλευσε το γερμανικό ωκεανογραφικό έχοντας άδεια μόνο από την Αθήνα. Υστερα από έντονη διελκυστίνδα ανάμεσα στο Βερολίνο, στην Αθήνα και στην Αγκυρα, επελέγη τελικώς ως «ενδιάμεση λύση» να επιβιβαστεί (και) ένας τούρκος επιστήμονας στο «Ποσειδών» για τη δεύτερη φάση των ερευνών που διεξήχθησαν στα διεθνή ύδατα βορείως της Κρήτης.
Η υπόθεση επανήλθε στο προσκήνιο πριν από περίπου δύο μήνες, όταν ένα γαλλικό ωκεανογραφικό σκάφος, το «Λε Σουέτ», το οποίο επρόκειτο να πραγματοποιήσει την τελευταία φάση των ερευνών, ήτοι την ανέλκυση των σεισμογράφων και την παράδοσή τους στο Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Κιέλου, ζήτησε – καθ’ υπόδειξιν προφανώς του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών – άδεια για τις έρευνες τόσο από την Αθήνα όσο και από την Αγκυρα. Οταν πληροφορήθηκε το θέμα η ελληνική πλευρά αντέδρασε με τη σειρά της με διαβήματα προς το Παρίσι, το οποίο – αντιλαμβανόμενο προφανώς πού πάει να μπλέξει – προτίμησε να ακυρώσει τον απόπλου του γαλλικού ωκεανογραφικού.
Τα όργανα ωστόσο έπρεπε να ανελκυστούν και έτσι αποφασίστηκε να αναλάβει την επιχείρηση το «Αιγαίον», συγκαταλέγοντας στο πλήρωμά του τον τούρκο επιστήμονα ώστε να αποφευχθούν οι αντιδράσεις της Τουρκίας.
Την ίδια ώρα ωστόσο η Αγκυρα προχωρεί ανενόχλητη τις δικές της σεισμογραφικές έρευνες σε περιοχές του Βορείου Αιγαίου που βρίσκονται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν 134 προειδοποιητική οδηγία (προς ναυτιλλομένους) που φιγουράρει στην επίσημη ιστοσελίδα του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, από τις 10 ως τις 25 Μαρτίου το τουρκικό ωκεανογραφικό σκάφος «Πεχλιβάν» διεξάγει σεισμογραφικές έρευνες κοντά στα Δαρδανέλια, προφανώς χωρίς έλληνα επιστήμονα ως επιβάτη…
Θεαματική αύξηση των εμπλοκών
Στον εναέριο χώρο του Αιγαίου η Αγκυρα εμφανίζεται επίσης αποφασισμένη να κλιμακώσει την ένταση, όπως έδειξε και η τελευταία πρωτοφανής ενέργεια του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών να επιδώσει ρηματική διακοίνωση στην Αθήνα, καλώντας την να καταβάλει… αποζημίωση στην Αγκυρα και να της ζητήσει συγγνώμη(!) για την περυσινή σύγκρουση με την τραγική κατάληξη των δύο μαχητικών αεροσκαφών πάνω από την Κάρπαθο (όπου έχασε τη ζωή του ο έλληνας πιλότος Κώστας Ηλιάκης), σε συνδυασμό με την εμφανώς διαφοροποιημένη και πιο «επιθετική» συμπεριφορά που επιδεικνύει τον τελευταίο καιρό η τουρκική πολεμική αεροπορία. Κατά τις εκτιμήσεις αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων, οι μεταβολές δεν αφορούν τόσο τον αριθμό των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας του FIR Αθηνών – που ήταν και παραμένει εξαιρετικά υψηλός -, αλλά τα «ποιοτικά χαρακτηριστικά» των πτήσεων: τα τουρκικά αεροσκάφη εισέρχονται στο FIR σε μεγάλους σχηματισμούς, πετούν συχνά σε χαμηλό ύψος, πάνω από νησίδες ή και κατοικημένα νησιά, και είναι τις περισσότερες φορές οπλισμένα. Το χειρότερο – και ασφαλώς το πλέον επικίνδυνο – είναι ότι αρνούνται να αναχωρήσουν μετά τη διαδικασία αναγνώρισης – αναχαίτισης, με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί θεαματικά ο αριθμός των εμπλοκών (dogfights) και μαζί τους βεβαίως ο κίνδυνος ατυχήματος, που εκτός από την απώλεια ανθρώπινων ζωών θα μπορούσε να οδηγήσει και σε γενικότερες συγκρούσεις στην περιοχή του Αιγαίου…
