Ο πιο αξιοθαύμαστος μάνατζερ του κόσμου
Δεν είναι μικρό πράγμα να διευθύνεις επί 19 ολόκληρα χρόνια την ένατη σε μέγεθος εταιρεία του κόσμου, να έχεις συμβάλει τα μέγιστα στην αναδιάρθρωσή της και να βραβεύεσαι συνεχώς για τις επιδόσεις σου. Ο Τζακ Γουέλτς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της General Electric, είναι αυτός που συγκεντρώνει στο πρόσωπό του όλες αυτές τις ιδιότητες. Την περασμένη εβδομάδα η εταιρεία του κατέκτησε ακόμη μία διάκριση: για τρίτη συνεχή χρονιά το περιοδικό «Fortune» την ανέδειξε την πιο αξιοθαύμαστη εταιρεία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πέρυσι η General Electric αναδείχθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά η πιο αξιοθαύμαστη εταιρεία σε όλο τον κόσμο και είναι πολύ πιθανόν να επαναλάβει την ίδια επιτυχία και εφέτος. Πέρα όμως από αυτούς τους τίτλους, που έχουν συμβολικό χαρακτήρα και οφείλουν την ύπαρξή τους στην ανάγκη περιοδικών όπως το «Fortune» ή το «Forbes» να δημοσιεύουν λίστες με τις εταιρείες που διαπρέπουν σε διάφορους τομείς, η ουσία βρίσκεται αλλού: στο γεγονός ότι με τον κ. Γουέλτς η General Electric έγινε μια πραγματικά παγκόσμια εταιρεία.
Η General Electric είναι αυτή τη στιγμή η ένατη σε πωλήσεις και η δεύτερη από πλευράς κερδοφορίας εταιρεία στον κόσμο. Από την εποχή που ανέλαβε τα ηνία της ο κ. Γουέλτς οι πωλήσεις της ανέβηκαν 3,7 φορές (από 27,2 δισ. σε 100,5 δισ. δολάρια) και τα κέρδη της αυξήθηκαν 5,7 φορές (από 1,6 δισ. σε 9,2 δισ. δολάρια). Αυτά με βάση τα στοιχεία του 1999. Εχει παρουσία σε περισσότερες από 100 χώρες και απασχολεί 340.000 άτομα, από τα οποία τα 197.0000 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι μια εταιρεία με ισχυρή θέση στους περισσότερους κλάδους της βιομηχανίας, από την κατασκευή κινητήρων αεροσκαφών και ιατρικών μηχανημάτων ως την κατασκευή λαμπτήρων και οικιακών συσκευών.
Η General Electric έχει τις ρίζες της στον προ-προηγούμενο αιώνα και συγκεκριμένα στον περίφημο Τόμας Εντισον (1847-1931), τον εφευρέτη του λαμπτήρα, του φωνογράφου και της κινηματογραφικής μηχανής. Το 1878 ο Εντισον ίδρυσε την Edison General Electric Company, η οποία συγχωνεύθηκε το 1892 με την Thomson-Houston Electric Company, δημιουργώντας την εταιρεία που γνωρίζουμε σήμερα. Η General Electric είναι η μοναδική εταιρεία που περιλαμβάνεται στον βιομηχανικό δείκτη Dow Jones από την ίδρυση του τελευταίου, το 1896, ως σήμερα.
Με τέτοια ιστορία και τέτοια νούμερα δεν είναι περίεργο που ο κ. Γουέλτς εξακολουθεί να τρομάζει από το μέγεθος της General Electric. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι δεν είναι δυνατόν να διοικήσεις ποτέ μια τόσο μεγάλη εταιρεία και ότι το μόνο που κάνει είναι να κινεί κάποιους μοχλούς. «Μη μου λέτε πόσο μεγάλοι είμαστε» δήλωσε πέρυσι στο «Fortune». «Το μισώ». Ο,τι και να λέει όμως ο κ. Γουέλτς δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι προΐσταται μιας καθαρά αμερικανικής εταιρείας που μέσα σε διάστημα δέκα ετών μετατράπηκε σε μια πραγματικά παγκόσμια δύναμη.
* Παγκόσμια δύναμη
Πριν από δέκα χρόνια η General Electric αντιμετώπιζε τον εκτός Αμερικής κόσμο ως μια εξαγωγική αγορά. Είχε κάποια δραστηριότητα στην Ευρώπη, με σημαντικότερη τη συνεργασία της (από το 1974) επί γαλλικού εδάφους με τη Snecma για την κατασκευή κινητήρων αεροσκαφών. Είχε επίσης και μια εταιρεία πλαστικών, την οποία διηύθυνε ο κ. Γουέλτς. Το 1987 το 44% των πωλήσεων της General Electric στο εξωτερικό προερχόταν από εξαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εκείνη τη χρονιά ο κ. Γουέλτς βρήκε την ευκαιρία να αποκτήσει μία ακόμη βάση επί ευρωπαϊκού εδάφους ανταλλάσσοντας τη θυγατρική της General Electric που κατασκεύαζε ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας καταναλώσεως με την Thomson-CGR, δηλαδή τον ιατρικό κλάδο της τότε κρατικής Thomson. Ετσι η GE Medical Systems απέκτησε μια ισχυρή παρουσία στην Ευρώπη.
Λίγα χρόνια αργότερα, με την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου, ο κ. Γουέλτς διέκρινε τη δυναμική που δημιουργείτο στις νεοαπελευθερωμένες αγορές της Ανατολικής Ευρώπης. Η πρώτη αγορά της General Electric σε αυτές τις χώρες ήταν η Tungsram, η καταχρεωμένη κρατική εταιρεία κατασκευής λαμπτήρων της Ουγγαρίας.
Από τότε η εταιρεία μπήκε σε έναν ξέφρενο ρυθμό εξαγορών. Μέσα σε μία δεκαετία διέθεσε 30 δισ. δολάρια για να αγοράσει συνολικά 133 εταιρείες. Με βάση στοιχεία του 1998 οι πωλήσεις της General Electric στην Ευρώπη ανήλθαν σε 24,4 δισ. δολάρια, από τα οποία μόνο τα 2,7 δισ., δηλαδή το 11%, προέρχονταν από αμερικανικές εξαγωγές.
Οι πρώτες κινήσεις της General Electric στην Ευρώπη δεν είχαν καθόλου επιθετικό χαρακτήρα και τα κέρδη άργησαν να έρθουν. Αυτό οφειλόταν εν μέρει στο γεγονός ότι η GE δεν ήταν ακόμη σε θέση να μεταφυτεύσει την τεχνογνωσία της. Από το 1992 ως το 1994 πάγωσαν οι επεκτατικές δραστηριότητες γιατί ο κ. Γουέλτς, απογοητευμένος από τα αποτελέσματα, δεν έδινε το πράσινο φως σε καμία καινούργια κίνηση.
* Νέα δεδομένα
Η ύφεση όμως στις ευρωπαϊκές οικονομίες που σημειώθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’90 άλλαξε τα δεδομένα. Από το 1994 ως το 1995 τα έσοδα της εταιρείας στην Ευρώπη αυξήθηκαν από τα 9,1 δισ. στα 14,1 δισ. δολάρια, καθώς η General Electric άρχισε πάλι να αγοράζει με μανία. Μόνο πέρυσι πραγματοποίησε 108 διαφορετικές εξαγορές άλλες μικρότερες και άλλες μεγαλύτερες.
Μετά τη γεωγραφική εξάπλωσή της η General Electric αποφάσισε να περάσει στην ηλεκτρονική εποχή. Ο κ. Γουέλτς ήταν γνωστός για την αποστροφή του προς τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και μέχρι πρότινος ηρνείτο να εφοδιάσει το γραφείο του με έναν τέτοιο. Κάποια στιγμή όμως αποφάσισε να ακολουθήσει τον ρυθμό της εποχής και γρήγορα έγινε φανατικός της σύγχρονης τεχνολογίας.
Με τον φανατισμό του ζηλωτή που διακρίνει όλους τους μετανοήσαντες ο κ. Γουέλτς δήλωσε επισήμως στις αρχές του 1999 ότι η General Electric αποφάσισε να περάσει στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο κ. Γουέλτς πιστεύει ότι το Internet θα αλλάξει τα πάντα στον χώρο των συναλλαγών και των εμπορικών πράξεων. Στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, στο Κρότονβιλ της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, επικρατεί οργασμός σε αυτό τον τομέα και σε όλους τους μάνατζερ γίνονται εντατικά σεμινάρια εκπαίδευσης στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Κάποτε όμως όλα τα ωραία πράγματα τελειώνουν. Ετσι ο κ. Γουέλτς ανακοίνωσε στα τέλη του περασμένου χρόνου ότι πρόκειται να αποχωρήσει εντός του έτους επειδή συμπληρώνει το όριο ηλικίας των 65 ετών. Από την αρχή της θητείας του είχε δεσμευτεί ότι δεν θα ξεπερνούσε αυτό το όριο για να δώσει την ευκαιρία στους νεότερους να ανέλθουν στην ιεραρχία.
Ηδη στην General Electric έχει αρχίσει η διαδικασία ανεύρεσης του διαδόχου του κ. Γουέλτς και θεωρείται βέβαιον ότι αυτός θα προέρχεται μέσα από τις τάξεις της αφού αυτή είναι η πάγια τακτική που ακολουθείται στην «πιο αξιοθαύμαστη εταιρεία του κόσμου».
