Η επιλογή του σωστού δώρου είναι τέχνη. Ολοι θέλουμε αυτό που προσφέρουμε να αρέσει πραγματικά στον παραλήπτη του και όχι να καταλήξει άδοξα στην αποθήκη την επόμενη ημέρα, μαζί με δεκάδες άλλα άχρηστα αντικείμενα. Τι πρέπει να προσέξουμε για να κάνουμε τις σωστές επιλογές;
Τα δώρα είναι για να μας γεμίζουν ευχαρίστηση τόσο όταν τα προσφέρουμε όσο και όταν τα δεχόμαστε. Στην πραγματικότητα όμως η ανταλλαγή δώρων συχνά καταλήγει να είναι ένα βαρετό «καθήκον», μια τυπική υποχρέωση που πρέπει να διεκπεραιώσουμε μέσα στα πλαίσια της σωστής κοινωνικής συμπεριφοράς. Και ιδιαίτερα την περίοδο των γιορτών, που «πρέπει» να κάνουμε δώρα γιατί έτσι απαιτεί το έθιμο. Ετσι κάθε χρόνο, εκεί γύρω στα Χριστούγεννα, όταν έρθει η ώρα να αγοράσουμε τα δώρα το στρες ανεβαίνει κατακόρυφα και μαζί του αυξάνεται και ο αριθμός των άχρηστων αντικειμένων που συσσωρεύονται στην αποθήκη του σπιτιού μας, όλα δώρα φίλων με καλές προθέσεις αλλά ατυχείς επιλογές. Κάθε χρόνο οι Αμερικανοί ξοδεύουν 40 δισ. δολάρια για τα δώρα των Χριστουγέννων και από αυτό το ποσόν τουλάχιστον τα 4 δισ. δολάρια σπαταλιούνται σε δώρα που ο παραλήπτης τους θα τα καταχωνιάσει ή θα τα παραχωρήσει… ευγενικά σε άλλον παραλήπτη. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ακόμη και το πιο απλό δώρο που προσφέρουμε αποκαλύπτει πολλά για τον χαρακτήρα μας και είναι ένας τρόπος επικοινωνίας με τους φίλους και τους γνωστούς μας. Επομένως, ας αντιμετωπίσουμε το έθιμο των δώρων δίχως επιπολαιότητα, για να αποφύγουμε τις δυσάρεστες εκπλήξεις που συνοδεύονται από αμηχανία και σφιγμένα χαμόγελα.
* Κατ’ αρχάς για να διαλέξετε το σωστό δώρο χρειάζονται χρόνος και ψυχραιμία, βασικές προϋποθέσεις που δεν ισχύουν αν ακολουθήσετε την τακτική των περισσότερων Νεοελλήνων, δηλαδή της τελευταίας στιγμής. Οι αγορές στο παρά πέντε είναι συνήθως σπασμωδικές, όσο για την πολυκοσμία στα μαγαζιά τις παραμονές των γιορτών μπορεί να κάνει ακόμη και τον πιο κοινωνικό άνθρωπο αγοραφοβικό! Προετοιμαστείτε αρκετό καιρό πριν με λίστες δώρων και ξεκινήστε εγκαίρως.
* Ακολουθήστε το αξίωμα ότι η ανταλλαγή δώρων είναι ευχαρίστηση και όχι υποχρέωση που μας επιβάλλουν οι ημέρες των γιορτών. Δεν είστε υποχρεωμένοι, λόγω καλής ανατροφής, να χαρίσετε κάτι ακόμη και στον μακρινότερο συγγενή σας που ούτε καν συμπαθείτε, μόνο και μόνο από μικροαστικό καθωσπρεπισμό. Αντίθετα, πρωτοτυπήστε και χαρίστε αυθόρμητα κάτι σε κάποιον που συμπαθείτε και ας μην τον γνωρίζετε καλά: στον περιπτερά που σας κρατά πάντα τις εφημερίδες της Κυριακής, στον νέο συνάδελφο στο γραφείο που έχει πλάκα και θέλετε να τον γνωρίσετε καλύτερα ή σε όποιον άλλο σάς εμπνέει αυθόρμητα.
* Ενα δώρο είναι πετυχημένο όταν εναρμονίζεται με τις επιθυμίες και τις ανάγκες του παραλήπτη. Τα συνηθισμένα λάθη που κάνουμε είναι να επιλέγουμε με κριτήριο το τι θα έκανε σε εμάς ευχαρίστηση ή το πώς θα θέλαμε να είναι ο άλλος ιδεατά και όχι λαμβάνοντας υπόψη μας το πώς πραγματικά είναι. Προσπαθήστε να παραμερίσετε τον εγωκεντρισμό σας, δείτε τον άλλο όπως πραγματικά είναι και επιλέξτε ανάλογα. Αν σας αρέσει το σκάκι και θέλετε να σας χαρίσουν μια σκακιέρα, δεν σημαίνει ότι θα αρέσει και στον φίλο σας τον Τάκη που βαριέται θανάσιμα τα επιτραπέζια παιχνίδια. Αν πάλι ο αδελφός σας ντύνεται μόνο κάζουαλ αλλά εσείς επιθυμείτε διακαώς να τον δείτε πιο κομψά ντυμένο, χαρίζοντάς του μια γραβάτα, μην απορήσετε που δεν θα πετάξει από τη χαρά του.
* Αποφύγετε επίσης τα δώρα χειραγώγησης, καθώς και εκείνα που γίνονται με ιδιοτελείς σκοπούς. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι δεν πρέπει να χαρίζετε δώρα πολιτικώς ορθά με σκοπό να διορθώσετε τις αδυναμίες του άλλου, απεναντίας τις ικανοποιείτε γιατί θέλετε να τον ευχαριστήσετε και όχι να του σπάσετε τα νεύρα. Αν δηλαδή ο φίλος σας έχει αδυναμία στα γαλλικά πατέ και στα πούρα, θα του χαρίσετε κάτι ανάλογο και όχι ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια επειδή έχει πάρει μερικά κιλά και προσπαθείτε να τον πείσετε να γραφτεί στο γυμναστήριο. Επίσης ας αποφύγετε τα δώρα που βαθύτερο στόχο έχουν να επωφεληθείτε εσείς ο ίδιος. Δηλαδή τι νόημα έχει να χαρίσετε ένα βιβλίο μαγειρικής με ταϊλανδέζικες σπεσιαλιτέ στην ξαδέλφη σας όταν ξέρετε ότι δεν μπορεί να βράσει ούτε ένα αβγό; Σίγουρα δεν είναι τυχαίο που λατρεύετε την ταϊλανδεζική κουζίνα και προσπαθείτε εδώ και καιρό να την πείσετε να ασχοληθεί με τη μαγειρική…
* Μέρες που είναι, δεν επιτρέπονται οι τσιγκουνιές αλλά ούτε και οι υπερβολές ενδείκνυνται. Παραμονές του 2000 είναι ξεπερασμένο να κάνετε δώρα με σκοπό την κοινωνική καταξίωση. Τα δώρα ως status symbol αποτελούν πλέον παρελθόν, μαζί με τη δεκαετία του ’80. Επιπλέον τα πανάκριβα δώρα όταν δεν υπάγονται στην περίπτωση της ανταπόδοσης υποχρέωσης είναι μάλλον μια κακόγουστη και ύποπτη κίνηση: δημιουργούν αμηχανία και φέρνουν τον παραλήπτη στη δύσκολη θέση ότι πρέπει να ανταποδώσει με δώρο ανάλογης αξίας. Ενα πανάκριβο δαχτυλίδι με μπριγιάν από του Τίφανις μπορεί να είναι το δώρο που ονειρεύονται εκατομμύρια γυναίκες από τον αγαπημένο τους, αλλά, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ένα τόσο πολυδάπανο δώρο δεν είναι μια αθώα και ανιδιοτελής πράξη γενναιοδωρίας: μπορεί να κρύβει την επιθυμία του αγαπημένου σας να θέλει να σας μεταμορφώσει σε γυναίκα-τρόπαιο ή ακόμη και βαθύτερα απωθημένα ανεπάρκειας που έχει.
* Αν τα οικονομικά σας εφέτος δεν σας επιτρέπουν να φανείτε ιδιαίτερα γενναιόδωροι, δεν χρειάζεται να πέσετε σε κατάθλιψη ή να πάρετε δάνειο από την τράπεζα. Μπορείτε να αφιερώσετε λίγο χρόνο παραπάνω και να φτιάξετε δωράκια για τους αγαπημένους φίλους που θα φέρουν τη σφραγίδα της προσωπικής δημιουργίας: μικρές κατασκευές, αν πιάνει το χέρι σας, σπιτικές μαρμελάδες, πρωτότυπες κάρτες, δώρα υπεράνω αντικειμενικής αξίας.
* Ενα δώρο χωρίς όμορφο περιτύλιγμα είναι σαν σεξ χωρίς τα προκαταρκτικά. Ακόμη και το ευτελέστερο δώρο γίνεται ξεχωριστό αν είναι τυλιγμένο προσεγμένα. Ψάξτε για εντυπωσιακά χαρτιά περιτυλίγματος, φιόγκους, κορδέλες και βέβαια μια καρτούλα με τις ευχές σας είναι πάντα καλοδεχούμενη. Δώστε «ψυχή» στα δώρα σας, δείξτε ότι έχετε ασχοληθεί προσωπικά, έτσι το δώρο σας θα είναι ανεκτίμητο.
* Φτάνει με τα τυποποιημένα, χωρίς έμπνευση δώρα που κραυγάζουν ότι τα διαλέξατε με κλειστά τα μάτια! Πόσα παραπάνω βάζα μπορεί να βάλει κανείς στο σπίτι του, πόσα σταχτοδοχεία, πόσα μπεστ σέλερ της χρονιάς; Αν δεν θέλετε ο παραλήπτης του δώρου σας να χασμουρηθεί βαριεστημένα μόλις το ανοίξει, φανείτε πιο ευρηματικοί. Τα δώρα ευζωίας που θα απολαύσετε και εσείς μαζί με τον/τη φίλο/η σας είναι η πιο εξελιγμένη και σύγχρονη πρόταση δώρου: ένα κονσέρτο ή μια συναυλία του αγαπημένου συγκροτήματός του/της για δύο, μια μέρα σε ένα κέντρο θαλασσοθεραπείας μαζί με την αγαπημένη σας φίλη, ένα δείπνο σε ένα πολυτελές εστιατόριο με τον/την αγαπημένο/η σας, μια εκδρομή για ράφτινγκ με τον φίλο σας που λατρεύει τις περιπέτειες: αυτά τα δώρα μάς φέρνουν πιο κοντά.
* Δεν είναι πάντα ο γάμος που σκοτώνει τον έρωτα αλλά και τα δώρα των συζύγων προς τις συμβίες τους. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι παντρεμένοι συνηθίζουν να χαρίζουν στις γυναίκες τους δώρα για το σπίτι ή… εσώρουχα. Καλύτερα να αποφύγετε την κατηγορία των χρήσιμων δώρων για το σπίτι, γιατί δηλώνουν ότι βλέπετε τη σύζυγό σας ως νοικοκυρά και όχι ως γυναίκα. Χαρίστε της ένα δώρο αποκλειστικά για εκείνη, αφού λάβετε σοβαρά το προσωπικό της γούστο. Ενα σετ μαύρα δερμάτινα εσώρουχα, αν η συμβία σας είναι χαμηλών τόνων, είναι μάλλον αψυχολόγητη κίνηση!
* Το χιούμορ είναι ευπρόσδεκτο, αρκεί να μην είναι παρεξηγήσιμο. Αν έχετε περάσει από καιρό την ηλικία της εφηβείας, αποφύγετε τα δώρα με σεξουαλικά υπονοούμενα που μπορεί να φέρουν τον παραλήπτη σε αμηχανία, ειδικά όταν είναι και άλλοι παρόντες τη στιγμή που τα ανοίγει. Ενας οδηγός απιστίας συνοδευόμενος από μια δωδεκάδα προφυλακτικά για τον καλύτερό σας φίλο που πρόσφατα παντρεύτηκε είναι ικανός λόγος για να σας μισήσει και ο φίλος και η σύζυγός του.
* Οποιος δεν έχει ποτέ χαρίσει δώρο από δεύτερο χέρι… πρώτος τον λίθο βαλέτω. Σύμφωνα με το κλασικό σαβουάρ βιβρ τα δώρα που μας προσφέρουν δεν πρέπει να χαρίζονται σε άλλους. Ωστόσο οι σύγχρονες ανάγκες (έλλειψη χώρου στο σπίτι για περισσότερα άχρηστα αντικείμενα, πολλές υποχρεώσεις κτλ.) μας επιτρέπουν να καταπατήσουμε αυτή τη βασική αρχή των καλών τρόπων και να αποδεχθούμε την «ανακύκλωση δώρων», αποφεύγοντας όμως κάποια σοβαρά ολισθήματα όπως: το να χαρίσετε σοκολατάκια και ποτά που τα έχετε πολύ καιρό εκτός και αν θέλετε να δηλητηριάσετε τους παραλήπτες , το να προσφέρετε δώρα επαγγελματικά σε άλλα άτομα που κινούνται στον ίδιο χώρο με εσάς το πιο πιθανό είναι ότι θα έχουν παραλάβει και εκείνοι τα ίδια , το να προσφέρετε δώρα πραγματικά κακόγουστα, που δείχνει έλλειψη σεβασμού. Α, και πάντα τσεκάρετε ότι δεν υπάρχει μέσα στο πακέτο η ευχετήρια κάρτα της θείας Καίτης για το «ευτυχές νέον έτος 1990».
* Αν δεν μπορείτε να καταλήξετε στην επιλογή σας ή δεν προλαβαίνετε να διαλέξετε, όταν πρόκειται για κοντινά σας πρόσωπα, μη διστάσετε να ρωτήσετε τι θα προτιμούσαν. Μπορεί να χάνεται η γοητεία της έκπληξης αλλά αν πραγματικά έχετε βραχυκυκλώσει στην αναζήτηση του δώρου, τουλάχιστον θα ξέρετε ότι το δώρο θα αρέσει σίγουρα στον παραλήπτη. Το ίδιο ισχύει και για εσάς: αν επί 20 συναπτά έτη δεχόσαστε αγόγγυστα το άρωμα πατσουλί που σας χαρίζει κάθε χρόνο η θεία Καίτη, καιρός να επαναστατήσετε και να της πείτε επιτέλους ότι σας προκαλεί τάσεις λιποθυμίας.
* Τέλος, μπείτε στη θέση του παραλήπτη και λαμβάνοντας υπόψη το δικό του γούστο αναρωτηθείτε αν πραγματικά θα του άρεσε το δώρο. Αν καταφέρετε και νιώσετε τις επιθυμίες του, τότε έχετε περισσότερες πιθανότητες να τις ικανοποιήσετε.
