Ο διάδοχος του εαυτού του
ΤΟ ΒΗΜΑ δημοσιεύει μία σειρά πολιτικές προσωπογραφίες για τα πρόσωπα που θα κρίνουν την επόμενη πολιτική αναμέτρηση. Πρόσωπα του προσκηνίου και του παρασκηνίου, της πολιτικής και της παραπολιτικής, πρόσωπα της πρώτης γραμμής ή των πολιτικών επιτελείων, έχουν όλα ένα κοινό γνώρισμα: την ικανότητα με την απουσία τους ή την παρουσία τους, με τη δράση τους ή την απραξία τους, να επηρεάσουν ή και να διαμορφώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα. Προς τη μία ή προς την άλλη κατεύθυνση… Από αυτή την άποψη είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να διερευνήσει κανείς τα δεδομένα που τίθενται ενώπιόν τους, τις εισηγήσεις που δέχονται, τις επιδιώξεις και τις φιλοδοξίες τους. Ολα αυτά είναι άλλωστε που θα διαμορφώσουν τις τελικές αποφάσεις και τις επιλογές τους.
Οταν ο κ. Α. Σαμαράς τον πρότεινε για την Προεδρία της Δημοκρατίας, το 1995, ήξερε ότι δεν υπήρχε περίπτωση να απορριφθεί η πρότασή του. Η υποψηφιότητα του κ. Κωστή Στεφανόπουλου είχε προσυμφωνηθεί μεταξύ ΠαΣοΚ και Πολιτικής Ανοιξης, απλώς ο Ανδρέας Παπανδρέου άφησε το προνόμιο της πρότασης στον μικρότερο εταίρο. Χειρονομία αβροφροσύνης… Αλλά και ανακούφισης! Οι πρόωρες εκλογές είχαν αποφευχθεί!
Υψηλή δημοτικότητα
Ακόμη όμως και αν η κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων καθιστούσε σχεδόν βέβαιη την εκλογή του σημερινού Προέδρου, τίποτε ίσως δεν άφηνε να διαφανεί η συνέχεια. Ποια συνέχεια; Ο κ. Κωστής Στεφανόπουλος, στα 73 του σήμερα και καλοστεκούμενος, εξελίχθηκε στον δημοφιλέστερο και ευρύτερα αποδεκτό Πρόεδρο που έχει γνωρίσει η 25ετής δημοκρατία μας. Τα ποσοστά δημοτικότητάς του συναγωνίζονται αυτά του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου (ας με συγχωρέσει για τη σύγκριση…) και τα ποσοστά αποδοχής δεν πάνε πίσω.
Σχεδόν φυσιολογικά, ο Στεφανόπουλος είναι ο επικρατέστερος υποψήφιος για τη διαδοχή του Στεφανόπουλου. Και, ταυτοχρόνως, ο ίδιος Στεφανόπουλος είναι ένα εξαιρετικό εκλογικό πλεονέκτημα, στην περίπτωση που η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας περάσει μέσα από τη δοκιμασία των πρόωρων βουλευτικών εκλογών.
Κατά τα ψέματα: αν η προεδρική εκλογή δεν είχε καμία σχέση με τις βουλευτικές εκλογές ο Στεφανόπουλος θα εκλεγόταν σχεδόν ομόφωνα από τη Βουλή. Αν πάλι τον Πρόεδρο τον ψήφιζε ο λαός, οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 65% και 70%. Ελα όμως που τίποτε από αυτά δεν συμβαίνει. Και η αντιπολίτευση φέρεται αποφασισμένη να αδράξει την ευκαιρία που της προσφέρει το Σύνταγμα και να στείλει τη χώρα σε εκλογές. «Είναι θέμα πολιτικών ηθών!» ομολογούσε στέλεχος της ΝΔ, το οποίο κατά τα άλλα μόνο καλά λόγια έχει να πει για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Παρανοϊκό; Τίποτε δεν είναι παρανοϊκό στην πολιτική. Αρκεί να είναι αποτελεσματικό… Εδώ λοιπόν βρίσκεται το βασικό ζήτημα: Η αντιπολίτευση δεν ενδιαφέρεται απλώς να προκαλέσει εκλογές, θέλει και να τις κερδίσει! Μπορεί άραγε να τις κερδίσει αν συναντήσει απέναντί της στις κάλπες ένα δίδυμο Στεφανόπουλου – Σημίτη; Και τον μεν Σημίτη δεν μπορεί να τον αποφύγει. Τον Στεφανόπουλο όμως; Μήπως θα μπορούσε να αποφύγει τον Στεφανόπουλο;
Ο κ. Μ. Εβερτ, του οποίου η πολιτική και η εκλογική πείρα ουδόλως μπορούν να αμφισβητηθούν, υπολόγιζε προσφάτως ότι η ΝΔ μπορεί να χάσει ακόμη και ένα ποσοστό της τάξεως του 1%-2% λόγω Στεφανόπουλου. Το ποσοστό δεν είναι εντυπωσιακό αλλά αρκεί για να κρίνει περισσότερες από μία εκλογικές αναμετρήσεις.
Ο πρώτος που τα μέτρησε όλα αυτά είναι ο κ. Κ. Σημίτης. Για να χρησιμοποιήσουμε ορολογία της εποχής: αγόρασε Στεφανόπουλο όσο ήταν νωρίς και τώρα κάθεται και βλέπει τη μετοχή του να τρέχει! Το πρόβλημα πέρασε στη ΝΔ. Και αυτή προσπαθεί να το βγάλει από πάνω της σκαρφιζόμενη ό,τι μπορεί να βάλει το μυαλό του ανθρώπου.
Τα διλήμματα της Ρηγίλλης
Η τελευταία επινόηση της Ρηγίλλης λέει ότι θα καταψηφίσουν τον κ. Στεφανόπουλο προκειμένου να γίνουν εκλογές αλλά θα ανακοινώσουν ότι θα τον ψηφίσουν μετά. Ανέφικτο; Εφικτό; Το θέμα είναι ότι δεν ρωτήθηκε ο κ. Κ. Μητσοτάκης και είναι εμφανές ότι οι απόψεις του επίτιμου προέδρου του κόμματος ελαφρώς διαφέρουν.
Ολα αυτά συνθέτουν συνοπτικά το σκηνικό. Αλλά ο πρωταγωνιστής; Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει πει δημοσίως λέξη! Ευχαρίστησε τον Σημίτη για τα καλά του λόγια και την πρόθεσή του να τον ψηφίσει ξανά και συνέχισε να κάνει τη δουλειά του.
Αυτή η στάση δημιουργεί προσδοκίες στη Ρηγίλλης. Μήπως ο Στεφανόπουλος κάνει πίσω; Μήπως αποδεχθεί κάποιον διακανονισμό που θα «αποπασοκοποιήσει» την υποψηφιότητά του ώστε να εκλεγεί μετά τις εκλογές και με τις ψήφους της ΝΔ; Μήπως είναι αλήθεια κάποιες φήμες που έλεγαν ότι δεν θα δεχθεί να είναι υποψήφιος, παρά μόνο αν τον υποστηρίξουν τουλάχιστον δύο κόμματα;
«Ο πνιγμένος από τα μαλλιά πιάνεται!» απαντούν στο ΠαΣοΚ. Και αναρωτιούνται: Αν ο άνθρωπος δεν ήθελε να βάλει υποψηφιότητα ή αν ήταν υποψήφιος υπό όρους θα άφηνε τον Πρωθυπουργό προσωπικά και ένα μεγάλο κόμμα να εκτίθενται επί μήνες διατυμπανίζοντας την υποψηφιότητά του; Δεν θα είχε βρει έναν τρόπο να κάνει γνωστές τις επιφυλάξεις του; Δεν θα τις είχε πει τουλάχιστον στον κ. Σημίτη;
Ουσιαστικά αυτό που θέλουν στη Ρηγίλλης είναι να αφήσει ο κ. Στεφανόπουλος το ΠαΣοΚ και να πολιτευθεί με τη ΝΔ. Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Γιατί να το κάνει;
Πρώτον, υποστηρίζουν ορισμένοι, επειδή υπάρχει το ενδεχόμενο να χάσει το ΠαΣοΚ τις εκλογές. Τέτοιο ενδεχόμενο ασφαλώς υπάρχει και θα υπάρχει ως τη στιγμή που θα ανακοινωθούν τα εκλογικά αποτελέσματα. Μόνο που είναι το λιγότερο πιθανό. Και στην πολιτική κανείς δεν ποντάρει στα ενδεχόμενα με τις λιγότερες πιθανότητες.
Δεύτερον, λένε ακόμη, επειδή θα επιθυμούσε μια διαπαραταξιακή υποστήριξη και όχι μια μονοκομματική εκλογή. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια… Αλλά ο Στεφανόπουλος ξέρει ότι αν γίνουν εκλογές και τις κερδίσει το ΠαΣοΚ θα τον ψηφίσουν και οι νικητές και οι ηττημένοι. Αν είναι, κατά γενική ομολογία, ο καλύτερος υποψήφιος προ των εκλογών δεν υπάρχει κανένας λόγος να πάψει να είναι ο καλύτερος υποψήφιος μετά τις εκλογές!
Με άλλα λόγια, λένε όσοι τον ξέρουν, δεν υπάρχει σήμερα ούτε ισχυρός λόγος ούτε ικανό δέλεαρ που θα έκανε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να παίξει το παιχνίδι της αντιπολίτευσης. Και το πιθανότερο είναι ότι δεν θα το κάνει…
Τα πιθανά σενάρια
Προφανώς δεν θα εκφωνεί στα προεκλογικά μπαλκόνια πύρινους λόγους κατά της Δεξιάς. Προφανώς δεν θα βγει στην τηλεόραση να τσακωθεί με τον κ. Σπηλιωτόπουλο. Αλλά σε περίπτωση πρόωρων εκλογών, η ΝΔ θα χρειαστεί να τα βάλει και με τον κ. Σημίτη και με τον κ. Στεφανόπουλο.
Και όλα αυτά βεβαίως ενώ διατηρείται και το (ακραίο, έστω…) ενδεχόμενο να γίνει τόσο έντονη η προοπτική της ήττας, ώστε η ΝΔ να επιχειρήσει την τελευταία στιγμή να αποφύγει τις εκλογές και να εκλέξει τον Στεφανόπουλο από τη σημερινή Βουλή. Είναι πάντως το λιγότερο πιθανό…
Στον κ. Κ. Μητσοτάκη αποδίδεται η άποψη ότι «μόνοι μας βγάλαμε τα μάτια μας». Ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ θέτει το προφανές ερώτημα: Αφού ήταν βέβαιο εξ αρχής ότι δεν μπορούμε να βγάλουμε πρόεδρο μαζί με το ΠαΣοΚ γιατί κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να συντηρήσουμε την εικόνα του ανεπίληπτου Προέδρου; Με άλλα λόγια, υποστηρίζουν πολλοί στη ΝΔ, η αξιωματική αντιπολίτευση συνέπραξε στην ενίσχυση της υποψηφιότητας Στεφανόπουλου και την τελευταία στιγμή λέει: «Ναι, αλλά εμείς δεν θα τον ψηφίσουμε!».
Ολα αυτά βεβαίως είναι και λίγο θεωρητικά. Τι θα μπορούσε να κάνει η ΝΔ με έναν Πρόεδρο που κάνει τόσο καλά τη δουλειά του για να τον αποδυναμώσει ως υποψήφιο; Να τον κατηγορήσει ότι κρυφά το βράδυ, στο Προεδρικό Μέγαρο, παίζει «κουλοχέρηδες»; Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα.
Τούτων όλων δοθέντων, ο κ. Κ. Στεφανόπουλος μάλλον κοιμάται ήσυχος. Κέρδισε με το σπαθί του μια δεύτερη θητεία και εμφανίζεται ήδη ως ο σχεδόν βέβαιος διάδοχος του εαυτού του. Με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο… Αν μεσολαβήσουν μάλιστα και εκλογές κινδυνεύει να συνεχίσει τις μηνιαίες συναντήσεις του με τον κ. Κ. Σημίτη και να μη ζήσει τη συναρπαστική εμπειρία μιας πρωθυπουργίας Καραμανλή. Το πιθανότερο είναι ότι θα έχει άλλα πέντε χρόνια στη διάθεσή του για να το ξεπεράσει!
