Εμπορικό όνομα ή χημική ουσία;

Για χρόνια τα φάρμακα τα γνωρίζαμε με το εμπορικό τους όνομα και έτσι τα ζητούσαμε από το φαρμακείο. Με τον καιρό όμως άρχισε να αλλάζει η ονοματολογία τους και νέοι ορισμοί μπήκαν στο λεξιλόγιό μας. Οπως, π.χ., τα γενόσημα, στα οποία για πολύ καιρό δεν είχαμε δώσει ιδιαίτερη σημασία, μια και το εμπορικό όνομα ακόμη μας βόλευε. Τι είναι όμως τα γενόσημα και τι ρόλο παίζουν στη ζωή μας σήμερα;

Τα γενόσημα λοιπόν είναι φαρμακευτικά προϊόντα ιδίας χημικής δομής με τα πρωτότυπα που παρασκευάζονται με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι ίδια με ένα εγκεκριμένο προϊόν (το πρωτότυπο) και να είναι ασφαλή και αποτελεσματικά. Το γενόσημο περιέχει την ίδια δραστική ουσία όπως το πρωτότυπο, σε ίδια ποσότητα, γι’ αυτό θεωρείται ότι είναι και θεραπευτικά ισοδύναμο με αυτό.

Σε αντίθεση, το πρωτότυπο φάρμακο είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιων ερευνών της φαρμακοβιομηχανίας (χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι για να φθάσει ένα φάρμακο στη μορφή όπως την ξέρουμε στο ράφι του φαρμακείου απαιτούνται 6-8 χρόνια ερευνητικής εργασίας και περίπου 1 δισ. δολάρια).

Η εταιρεία που ανακαλύπτει ένα νέο φάρμακο αποκτά την πατέντα ή δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και έχει αποκλειστικά το δικαίωμα πώλησής του για ένα ορισμένο διάστημα. Μετά από αυτό μια άλλη φαρμακοβιομηχανία μπορεί να παραγάγει νόμιμα το ίδιο φάρμακο, που θα λέγεται πλέον αντίγραφο ή γενόσημο.

Σήμερα υπάρχουν εταιρείες που με τη λήξη μιας πατέντας και τη δημοσιοποίηση του χημικού τύπου ενός φαρμάκου το αναπαράγουν στα εργαστήριά τους και το πωλούν σε παν ενδιαφερόμενο. Οι εταιρείες αυτές βρίσκονται τόσο στον αναπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Τα φάρμακα αυτά γίνονται γνωστά με το χημικό όνομα της δραστικής ουσίας και οι εταιρείες που τα αγοράζουν τα βαπτίζουν με δικά τους πλέον εμπορικά ονόματα ως γενόσημα. Συμβαίνει όμως πολλές εταιρείες να χρησιμοποιούν την ίδια χημική σύνθεση, ιδίως σε πολύ επιτυχημένα προϊόντα, και δεν είναι απίθανο να υπάρχουν ως και 20, 30, ακόμη και 50 ίδια γενόσημα μιας ουσίας.Και εδώ αρχίζουν οι δυσκολίες.

Τι θα συστήσει ο γιατρός; Το χημικό όνομα του φαρμάκου, και ας βρει άκρη ο φαρμακοποιός; Το εμπορικό όνομα του γενοσήμου, οπότε θα πρέπει να θυμάται και τα 50 αντίγραφα του κάθε γενοσήμου, ή το πρωτότυπο όνομα του φαρμάκου, το οποίο όμως είναι και το ακριβότερο και για το οποίο σήμερα υπάρχουν αντιδράσεις για οικονομικούς λόγους; Επίσης υπάρχει και η ιατρική άποψη που λέει ότι ο γιατρός πρέπει να χρησιμοποιεί το φάρμακο που κρίνει ως πιο κατάλληλο για τον ασθενή του, αν και η θεωρία αυτή ήταν πιο σωστή πριν από τα γενόσημα.

Και γεννιέται το ερώτημα: Ποιο είναι το πλέον επιθυμητό φάρμακο που θα ικανοποιεί όλους τους εμπλεκομένους; Τα μεν πρωτότυπα είναι θεωρητικά εγγυημένα προϊόντα μεγάλων εταιρειών. Τα γενόσημα είναι επίσης εγγυημένα, εφόσον έχουν εγκριθεί από τον ΕΟΦ, και καλό θα είναι να είναι τα επώνυμα γενόσημα, δηλαδή με τα ονόματα που τους δίνουν οι εταιρείες που τα παρασκευάζουν.

Προσοχή θα χρειαστεί μόνο αν εισάγονται φάρμακα από χώρες που υστερούν σε παραγωγικές διαδικασίες, ενώ και η εισαγωγή πρώτης ύλης από τις χώρες αυτές θα πρέπει να ελέγχεται με πολλή προσοχή από τον εδώ αγοραστή-βιομήχανο.

Εκεί όμως που πρέπει να υπάρξει μεγάλη προσοχή είναι η αγορά φαρμάκων μέσωInternet, γιατί και η προέλευσή τους και η παραγωγική διαδικασία τους είναι τελείως άγνωστες και καλό θα είναι ο ασθενής να σκεφθεί πολύ προτού αποφασίσει να μπει στοκομπιούτερτου. Ολα, επομένως, τα διλήμματα που γεννιούνται θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σωφροσύνη και καλή θέληση, τουλάχιστον για τις δύσκολες στιγμές που περνάμε σήμερα.