Καλειδοσκόπιο

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι συχνά αναξιόπιστος To 68% των Ελλήνων είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, σύμφωνα με δεδομένα του ΠΟΥ για το 2019 O Δείκτης Μάζας Σώματος, ο οποίος ισούται με το βάρος ενός ανθρώπου διά του τετραγώνου του ύψους του, χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες ως διεθνές στάνταρτ για την αναγνώριση των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων που χρήζουν ιατρικής φροντίδας. Τα τελευταία χρόνια, όμως, όλο και περισσότεροι ειδικοί και οργανισμοί αναγνωρίζουν ότι ο δείκτης πάσχει από σοβαρές ατέλειες και πρέπει να συνδυάζεται με άλλες μετρήσεις της καρδιομεταβολικής υγείας. Ο ΔΜΣ δεν δημιουργήθηκε εξάλλου ως μέτρο της καλής ή κακής υγείας. Επινοήθηκε πριν από περίπου 200 χρόνια από τον βέλγο αστρονόμο και μαθηματικό Aντολφ Κουετελέτ, ο οποίος είχε την εμμονή να περιγράψει τις αναλογίες του «μέσου ανθρώπου». Από τη δεκαετία του 1970, χρησιμοποιείται διεθνώς ως δείκτης του υγιούς σωματικού βάρους: αν η τιμή του δείκτη είναι κάτω από το 18,5 το άτομο είναι λιποβαρές, αν υπερβαίνει το 25 είναι υπέρβαρο και αν ξεπερνά το 30 παχύσαρκο. Το πρόβλημα είναι ότι ο ΔΜΣ δεν εκτιμά άμεσα το ποσοστό του λίπους. Για παράδειγμα, ένα ιδιαίτερα μυώδες άτομο μπορεί να έχει υψηλό ΔΜΣ χωρίς να είναι παχύσαρκο, και οι άνδρες τείνουν να έχουν λιγότερο λίπος από τις γυναίκες με τον ίδιο ΔΜΣ. Το ποσοστό του λίπους διαφέρει επίσης ανάλογα με την ηλικία και τη φυλετική καταγωγή, παράγοντες που δεν λαμβάνονται υπόψη στον δείκτη. Οι ατέλειες του ΔΜΣ έχουν καταστεί σαφές από πρόσφατες μελέτες, οι οποίες δείχνουν για παράδειγμα ότι ο κίνδυνος θανάτου για τα άτομα που θεωρούνται υπέρβαρα με βάση τον ΔΜΣ είναι συγκρίσιμος με τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν τα άτομα «υγιούς» βάρους, ή ότι ένα σημαντικό ποσοστό των παχύσαρκων ανθρώπων έχει καλή καρδιομεταβολική υγεία, σύμφωνα με μετρήσεις όπως η πίεση του αίματος και τα επίπεδα χοληστερόλης. Για τους λόγους αυτούς, ορισμένοι οργανισμοί προχωρούν σε αναθεώρηση των κατευθυντηρίων γραμμών. Στον Καναδά, οι γιατροί συνεκτιμούν τον ΔΜΣ μαζί με τυχόν προβλήματα κινητικότητας και σωματικής και ψυχικής υγείας, σύστημα που υιοθετήθηκε και από την Χιλή και την Ιρλανδία. Στις ΗΠΑ, ο Ιατρικός Σύλλογος ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι ο ΔΜΣ είναι «ατελές μέτρο» και θα πρέπει να συνδυάζεται με άλλες μετρήσεις, όπως η περιφέρεια της μέσης ή η σύσταση του σώματος. Κοντολογίς, η διάγνωση και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να είναι εξατομικευμένη υπόθεση. Τεχνητή νοημοσύνη διάβασε πάπυρο που απανθρακώθηκε από τον Βεζούβιο 1.800 πάπυροι βρέθηκαν στο Ερκολάνο Αλγόριθμος μηχανικής μάθησης κατάφερε να διαβάσει ένα μικρό απόσπασμα από τυλιγμένο και καρβουνιασμένο πάπυρο του Ερκουλάνο (γνωστού και ως Ηράκλεια), πόλης που καταστράφηκε μαζί με την Πομπηία στην έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Το επίτευγμα ανοίγει τον δρόμο για την αποκρυπτογράφηση εκατοντάδων ακόμα παπύρων από τη ρωμαϊκή πόλη, τη μόνη βιβλιοθήκη της αρχαιότητας που επιζεί ως σήμερα, έστω και καμένη. Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που διαβάζει ακόμα και «βουλωμένο γράμμα» αναπτύχθηκε από τον αμερικανό φοιτητή Επιστήμης Υπολογιστών Λιουκ Φάριτορ, 21 ετών, ο οποίος κέρδισε έτσι χρηματικό έπαθλο 40.000 δολαρίων στο πλαίσιο του διαγωνισμού Αρχαιολογίας Vesuvius Challenge. Ο αλγόριθμος του Φάριτορ εξέτασε επίπεδες εικόνες του απανθρακωμένου παπύρου που δημιουργήθηκαν με απεικονιστικές εξετάσεις ακτίνων Χ. Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι ορισμένοι χαρακτήρες ήταν ορατοί από το ανάγλυφο του πάπυρου, το χαραγμένο ίχνος της αρχαίας πένας. Ο αλγόριθμος εκπαιδεύθηκε με εικόνες των λιγοστών χαρακτήρων που είχαν ήδη διαβαστεί ώστε να μάθει να αναγνωρίζει το ανάγλυφο. Τον Αύγουστο, ο Φάριτορ κατάφερε να διαβάσει μερικές γραμμές ενός αρχαιοελληνικού κειμένου, συμπεριλαμβανομένης της λέξης «πορφύρας», και κέρδισε το επιμέρους έπαθλο για την ανάγνωση τουλάχιστον 10 χαρακτήρων. Οποιος καταφέρει να διαβάσει τουλάχιστον τέσσερα αποσπάσματα θα λάβει το πρώτο, μεγαλύτερο έπαθλο των 700.000 δολαρίων. Ερείπια χιλιάδων ανθρώπινων κατασκευών κρύβονται στον Αμαζόνιο 30 εκατ. άνθρωποι 350 εθνοτικών ομάδων ζουν σήμερα στον Αμαζόνιο Οι ενδείξεις ότι ο Αμαζόνιος δεν είναι η παρθένα ζούγκλα που νομίζουμε ενισχύονται από μελέτη που εκτιμά ότι περισσότερες από 10.000 ανθρώπινες κατασκευές – από κανάλια και τείχη μέχρι γεωγλυφικά – μένουν να ανακαλυφθούν κάτω από την πυκνή βλάστηση. Τα ευρήματα δίνουν νέες ενδείξεις για τον ρόλο των αυτοχθόνων στη διαμόρφωση του μεγαλύτερου δάσους του κόσμου και ίσως προσφέρουν στήριξη σε φυλές που ζητούν να τους αποδοθούν επίσημα οι εκτάσεις των προγόνων τους. Η μελέτη βασίστηκε σε εναέριες έρευνες με τη σχετικά νέα τεχνική του LIDAR, η οποία χρησιμοποιεί μια δέσμη λέιζερ για να εντοπίζει οτιδήποτε εξέχει έστω και ελάχιστα πάνω από το έδαφος, ακόμα κι αν είναι καλυμμένο από δέντρα. Η ανάλυση εντόπισε 900 γνωστά και 24 νέα χωματουργικά έργα σε μια περιοχή 5.315 τετραγωνικών μέτρων στη Βραζιλία. Δεδομένου ότι η έκταση αυτή αντιστοιχεί μόλις στο 0,1% του Αμαζονίου, το σύνολο του δάσους πρέπει να κρύβει πάνω από 16.000 ανθρώπινες κατασκευές, αναφέρουν οι ερευνητές στο περιοδικό «Science». Αν έχουν δίκιο, οι κατασκευές που γνωρίζουμε αντιστοιχούν μόλις στο 10% του πραγματικού αριθμού. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι σε περιοχές με ενδείξεις προηγούμενης ανθρώπινης παρουσίας ήταν πιθανότερο να φύονται εξημερωμένα είδη δέντρων, όπως το κακαόδεντρο και η καρυδιά Βραζιλίας, διαπίστωση που επιβεβαιώνει προηγούμενες έρευνες, οι οποίες είχαν δείξει ότι η αφθονία τέτοιων φυτών είναι μεγαλύτερη γύρω από γνωστούς αρχαιολογικούς χώρους. Τα ευρήματα, λένε οι ερευνητές, δείχνουν ότι το τροπικό δάσος του Αμαζονίου δεν είναι μόνο ένας θησαυρός βιοποικιλότητας, αλλά και μια σημαντική βιοπολιτιστική κληρονομιά. Ακραία ηλιακή καταιγίδα άφησε τα ίχνη της στα δέντρα 11 χρόνια διαρκεί ο κύκλος αυξομείωσης της ηλιακής δραστηριότητας Μετρήσεις του ραδιενεργού άνθρακα στους δακτυλίους προϊστορικών δέντρων στις Αλπεις μαρτυρούν ότι πριν από 14.300 χρόνια η Γη χτυπήθηκε από την ισχυρότερη ηλιακή καταιγίδα που γνωρίζουμε, αρκετά ισχυρή για να προκαλέσει σοβαρές βλάβες αν συνέβαινε σήμερα. Γάλλοι και βρετανοί ερευνητές εξέτασαν τους αυξητικούς δακτυλίους σε κορμούς πεύκων που διατηρήθηκαν θαμμένοι για χιλιάδες χρόνια στις όχθες του ποταμού Ντρουζέ κοντά στην πόλη του Γκαπ στη Γαλλία (εικόνα). Το ξύλο είχε αρχίσει να απολιθώνεται, περιείχε όμως ακόμα το οργανικό υλικό που απαιτούσε η ανάλυση. Το υλικό των δακτυλίων περιείχε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα άνθρακα-14, ενός ραδιενεργού ισοτόπου που παράγεται κατά τον βομβαρδισμό της ατμόσφαιρας από σωματίδια υψηλής ενέργειας. Οπως αναφέρουν οι ερευνητές στο «Philosophical Transactions A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences», επιθεώρηση της βρετανική Βασιλικής Εταιρείας, η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι το ραδιοϊσότοπο παρήχθη σε μεγάλες ποσότητες λόγω καταιγισμού σωματιδίων από μια «εκτόξευση στεμματικής μάζας», ή CME, μια έκρηξη στην επιφάνεια του Ηλιου που προκαλείται από διαταραχές του μαγνητικού πεδίου του. Η ηλιακή καταιγίδα ήταν τουλάχιστον 10 φορές ισχυρότερη από το λεγόμενο «Συμβάν Κάριγκτον», την ισχυρότερη ηλιακή καταιγίδα που έχει παρατηρηθεί ποτέ άμεσα, η οποία συνέβη το 1859 και κατέστρεψε τα μηχανήματα του τηλέγραφου. Στη σημερινή τεχνολογική εποχή, τέτοιες ηλιακές καταιγίδες θα μπορούσαν να καταστρέψουν μετασχηματιστές των δικτύων ηλεκτροδότησης λόγω της εμφάνισης επαγωγικών ρευμάτων. Θα μπορούσαν επίσης να προκαλέσουν βλάβες σε δορυφόρους και να δημιουργήσουν ακραίο κίνδυνο ακτινοβολίας για τους αστροναύτες. Πολλοί ερευνητές σε όλον τον κόσμο εργάζονται τώρα για την πρόβλεψη τέτοιων φαινομένων. Πομποί GPS για την πορεία των σκουπιδιών στα ελληνικά νερά 8 εκατ. τόνοι πλαστικών εκτιμάται ότι καταλήγουν στους ωκεανούς κάθε χρόνο Αν δείτε έναν μπλε ή κίτρινο κύλινδρο να επιπλέει σε κάποιο ποτάμι ή στη θάλασσα την επόμενη διετία, διαβάστε την επιγραφή που φέρει πριν τον βγάλετε από το νερό: μπορεί να είναι πομπός που παρακολουθεί τις διαδρομές των πλαστικών και άλλων σκουπιδιών στους υδάτινους δρόμους. Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Remedies, το οποίο αφορά όχι μόνο τη Ελλάδα αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, πομποί GPS ήδη ταξιδεύουν στο Αιγαίο και τέσσερις ποταμούς της Βόρειας Ελλάδας, τον Αξιό, τον Αλιάκμονα, τον Εβρο και τον Στρυμόνα (εικόνα). «Ξεκινήσαμε τις πρώτες ρίψεις συσκευών αρχές Ιουνίου στο νότιο τμήμα των Κυκλάδων, από Σέριφο μέχρι Αμοργό, ακολούθησε η περιοχή βόρεια της Μυκόνου και, πριν από λίγες ημέρες, τέσσερα ποτάμια της Βόρειας Ελλάδας. Συνολικά έχουμε ρίξει 50 συσκευές, από τις οποίες οι 40 παραμένουν ενεργές καθώς οι υπόλοιπες φαίνεται από το στίγμα τους ότι παραμένουν σταθερές και προφανώς τις έχουν βγάλει έξω από το νερό» δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο ο Γιάννης Λελέκης, μηχανικός Περιβάλλοντος της εταιρείας MC Greece που σχεδίασε τις συσκευές. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και άλλες ελληνικές εταιρείες.

Καλειδοσκόπιο

Περιεχόμενο για συνδρομητές

Τελευταίες Ειδήσεις

ΗΠΑ: Οι Ευρωπαίοι να αυξήσουν τις ευθύνες τους στο ΝΑΤΟ μέχρι το 2027

Παναθηναϊκός Aktor-Βαλένθια 79-89: Λάθη επί λαθών για τους «πράσινους»

Κ. Γκίλφοϊλ: «Ζωτικής σημασίας για τις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ η Βόρεια Ελλάδα»

Το Ανώτατο Δικαστήριο εξετάζει το διάταγμα Τραμπ για την ιθαγένεια

Η μεταλλουργία των αρχαίων στον αξονικό τομογράφο

Πώς αποτιμάται το ιατρικό ακαδημαϊκό έργο;

Χρόνια πολλά, Mathesis!

Το μυστήριο του εγκεφάλου λύθηκε - Ο νέος άτλας που ανατρέπει τα πάντα

Η Γη της ελιάς: Τι θα δούμε στα επόμενα επεισόδια - Κυριακή 7 με Πέμπτη 11/12

Καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου: Ανατροπή από τις Βρυξέλλες

ΕΦΕΤ: Ανακαλεί σοκολάτες kinder - Ο λόγος

- ΤΟ ΒΗΜΑ

ΗΠΑ: Η κυβέρνηση Τραμπ αναπροσαρμόζει «την αμυντική στρατηγική» της και «τελειώνει» την Ευρώπη

Οι ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειοο σχήμα 5×5 και ο ρόλος της Ελλάδας σε ένα απρόβλεπτο περιβάλλον

Αγνώριστος ο γιος της Angelina Jolie και του Brad Pitt, Knox- Με ανανεωμένο look στους δρόμους του Λος Άντζελες - Grace

Ηταν κάποτε ο Προαστιακός

Μητσοτάκης στο συνέδριο του Βήματος: «Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στις αρχές του 2026 - Η δική μου ατζέντα κο

Κ. Γκίλφοϊλ: «Ζωτικής σημασίας για τις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ η Βόρεια Ελλάδα»

Οι μπίζνες του Ντε Νίρο στην Καραϊβική - Το πολυτελές resort και ο σεφ Νοbu

Τι συμβαίνει στο 24ωρο ενός ελαφιού και μίας αγελάδας;

Αλκηστις Πρωτοψάλτη: «Αληθινός πλούτος δεν είναι να προσθέτεις, αλλά να μάθεις να αφαιρείς»

Νίκη Παπαθεοχάρη: «Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια»

Ειδήσεις

Γνώμες

Νέες Εποχές

ΒΗΜΑgazino

Έντυπη Έκδοση

English Version