Καλειδοσκόπιο

Αμφίβολο το μέλλον για τα αμφίβια 8.000 είδη αμφιβίων υπάρχουν σε όλον τον κόσμο, το 90% βάτραχοι Τα νυχτερινά κοάσματα ακούγονται όλο και λιγότερο σε λίμνες και ποτάμια σε όλον τον κόσμο: από τα βατράχια και τους φρύνους μέχρι τις σαλαμάνδρες και τους τρίτωνες, περισσότερα από 2.000 είδη αμφιβίων, ή το 41% του συνόλου, απειλούνται με εξαφάνιση λόγω της καταστροφής ενδιαιτημάτων και της κλιματικής αλλαγής, δείχνει ο τελευταίος παγκόσμιος απολογισμός. Τα αμφίβια βρίσκονται σήμερα σε χειρότερη κατάσταση από οποιαδήποτε άλλη κατηγορία σπονδυλωτών ζώων, προειδοποιεί μελέτη στο περιοδικό «Nature», για την οποία συνεργάστηκαν πάνω από 1.000 ερευνητές. Συγκριτικά, κίνδυνο εξαφάνισης αντιμετωπίζουν σήμερα το 27% των θηλαστικών, το 21% των ερπετών και το 13% των πτηνών, σύμφωνα με ξεχωριστές αξιολογήσεις. Τα αμφίβια εμφανίστηκαν πριν από 300 εκατομμύρια χρόνια και ήταν τα πρώτα σπονδυλωτά που αποίκισαν την ξηρά. Σήμερα χωρίζονται σε τρεις τάξεις: σαλαμάνδρες και τρίτωνες (το 60% απειλείται με εξαφάνιση), βάτραχοι και φρύνοι (39%) και άποδα (16%), μια κατηγορία της οποίας τα μέλη μοιάζουν με μικρά γλιστερά φίδια. Τα αμφίβια είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις περιβαλλοντικές μεταβολές λόγω του ευαίσθητου, διαπερατού δέρματός τους. Επιπλέον, πολλά είδη χρειάζονται διαφορετικό ενδιαίτημα για κάθε ξεχωριστό στάδιο ζωής, όπως τα βατράχια που γεννιούνται στο νερό ως γυρίνοι, πριν αποκτήσουν άκρα για να βγουν στην ξηρά. Ως μεγαλύτερη απειλή κατονομάζεται η καταστροφή και υποβάθμιση ενδιαιτημάτων, η οποία επηρεάζει το 93% των απειλούμενων ειδών, ενώ η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει την κατάσταση φέρνοντας μεταβολές της θερμοκρασία και της ξηρασίας και ακραία καιρικά φαινόμενα. Μόνο την τελευταία δεκαετία εξαφανίστηκαν τέσσερα είδη αμφιβίων, ενώ ακόμα 185 είδη θεωρούνται «πιθανώς εξαφανισμένα», χωρίς γνωστούς πληθυσμούς στη φύση, αναφέρουν οι ερευνητές. Στην Ελλάδα απαντούν σήμερα περισσότερα από 20 είδη. Ας ελπίσουμε ότι θα παραμείνουν. Ανησυχία από τους σεισμούς στο υπερηφαίστειο της Νάπολι 13 μεγάλα και δεκάδες μικρότερα ηφαίστεια υπάρχουν στην Ελλάδα Η ιταλική κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδια εκκένωσης μετά την αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας στο «υπερηφαίστειο» των Φλεγραίων Πεδίων δίπλα στη Νάπολι, αν και ο κίνδυνος έκρηξης εκτιμάται μικρός. Από τις αρχές του 2023 έχουν καταγραφεί στην περιοχή πάνω από 3.000 δονήσεις, με αποκορύφωμα δύο σεισμούς άνω των 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στις αρχές του μήνα. Τον Ιούνιο, μελέτη του ιταλικού Εθνικού Ινστιτούτου Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας (INGV) προειδοποιούσε ότι το ηφαίστειο, το οποίο είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης, βρίσκεται «κοντά στο σημείο θραύσης» και σε «επικίνδυνη κατάσταση», τουλάχιστον σε γεωλογική κλίμακα χρόνου. Ενδεχόμενη έκρηξη θα απειλούσε έναν πληθυσμό 3 εκατομμυρίων στην ευρύτερη περιοχή της Νότιας Καμπανίας. Τα Φλεγραία Πεδία, ή Campi Flegrei στα ιταλικά, παίρνουν το όνομά τους από την ελληνική λέξη «φλέγω». Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, εκεί σκότωσε ο Ηρακλής τους Γίγαντες. Από την επιφάνεια το υπερηφαίστειο της Νάπολι δεν είναι ορατό, καθώς έχει σχήμα καλδέρας, ή κοιλότητας, της οποίας ένα μέρος βρίσκεται κάτω από τη θάλασσα (εικόνα). Είναι όμως πολύ πιο μεγάλο και πιο επικίνδυνο από τον Βεζούβιο, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση μόλις 13 χιλιομέτρων προς τα βορειοδυτικά, στην άλλη πλευρά της Νάπολι. Τα Φλεγραία Πεδία εξερράγησαν τελευταία φορά το 1538, όμως τη δεκαετία του 1980 είχαν δώσει μια σειρά σεισμών που οδήγησε στην εκκένωση της πόλης του Ποτσουόλι, η οποία έχει σήμερα πληθυσμό 80.000 ανθρώπων. Η καλδέρα των Φλεγραίων Πεδίων σχηματίστηκε από κατάρρευση της οροφής του ηφαιστείου έπειτα από ισχυρή έκρηξη πριν από 39.000 χρόνια, η οποία έστειλε τέφρα μέχρι τη Γροιλανδία και το Αιγαίο. Ορισμένοι επιστήμονες έχουν συνδέσει το συμβάν με την εξαφάνιση των Νεάντερταλ στην Ευρώπη. Λύση στο μυστήριο των αρχέγονων γαλαξιών 100-400 δισ. άστρα υπάρχουν σε έναν γαλαξία σαν τον δικό μας Οταν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb διέκρινε πέρυσι κάποιους από τους πρώτους γαλαξίες που εμφανίστηκαν στο Σύμπαν (εικόνα), των οποίων το φως χρειάστηκε πάνω από 13 δισ. χρόνια για να φτάσει μέχρι τη Γη, οι αστρονόμοι βρέθηκαν προ εκπλήξεως: κρίνοντας από τη φωτεινότητά τους, οι γαλαξίες αυτοί ήταν υπερβολικά μεγάλοι για να έχουν σχηματιστεί τόσο νωρίς, μόλις 500 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Εκρηξη. Εδειχναν υπερβολικά ώριμοι για την ηλικία τους, σαν παιδιά με εμφάνιση ενηλίκου. Ηταν μια αναπάντεχη ασυμφωνία που έκανε κάποιους να αναρωτιούνται αν το καθιερωμένο μοντέλο της Κοσμολογίας, το οποίο περιγράφει το χρονολόγιο της εξέλιξης του Σύμπαντος, έπρεπε να αναθεωρηθεί. Φαίνεται όμως ότι τα φαινόμενα απατούν: σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Τhe Astrophysical Journal Letters», οι αρχέγονοι γαλαξίες μάλλον δεν είναι τόσο μεγάλοι όσο δείχνουν, απλώς είναι ασυνήθιστα φωτεινοί. Προσομοιώσεις με μαθηματικά μοντέλα έδειξαν ότι τα σύννεφα αέριου υδρογόνου από τα οποία σχηματίζονται νέα άστρα συμπεριφέρεται ελαφρώς διαφορετικά στους νεαρούς γαλαξίες, με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται ανά διαστήματα φάσεις απότομης αστρογένεσης. Και αυτές οι εξάρσεις παραγωγής άστρων θα ήταν αρκετές για να κάνουν τους επίμαχους γαλαξίες εξίσου φωτεινούς με πολύ μεγαλύτερους ώριμους γαλαξίες, κάτι που λύνει το μυστήριο χωρίς να παραβιάσει το καθιερωμένο μοντέλο, καταλήγει η μελέτη. Ακόμα και στους γαλαξίες, με άλλα λόγια, η λάμψη των νιάτων είναι απατηλή. Σμήνη δορυφόρων απειλούν να τυφλώσουν τους αστρονόμους 10.000 ενεργοί και ανενεργοί δορυφόροι περιφέρονται σήμερα στη Γη Καθώς ο αριθμός των δορυφόρων που γυροφέρνουν τη Γη αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, οι αστρονόμοι ανησυχούν ότι ο συνωστισμός θα αλλάξει τον νυχτερινό ουρανό για πάντα και θα αλλοιώσει τις παρατηρήσεις με επίγεια τηλεσκόπια. Η SpaceX, η αεροδιαστημική εταιρεία του Ιλον Μασκ, έχει εκτοξεύσει μέχρι σήμερα περισσότερους από 5.000 δορυφόρους που προσφέρουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, ενώ το σύνολο της βιομηχανίας επικοινωνιών έχει υποβάλει προτάσεις για εκτόξευση μισού εκατομμυρίου δορυφόρων τα επόμενα χρόνια. Η ανησυχία στην ερευνητική κοινότητα κορυφώθηκε στα τέλη του 2022 με την εκτόξευση του BlueWalker 3, δορυφόρου για ευρυζωνικές υπηρεσίες 5G, ο οποίος άπλωσε στο Διάστημα μια λευκή κεραιοστοιχία (εικόνα) με επιφάνεια 65 τετραγωνικών μέτρων, τη μεγαλύτερη που έχει εκτοξευθεί ποτέ. Ως αποτέλεσμα, για έναν παρατηρητή σε μια σκοτεινή περιοχή της Γης ο BlueWalker 3 είναι φωτεινότερος από το 99% των άστρων στον ουρανό. Οποτε τυχαίνει να περνά μπροστά από τηλεσκόπια, τα οποία χρειάζονται μεγάλους χρόνους έκθεσης, ο δορυφόρος αφήνει ένα λευκό ίχνος που αλλοιώνει τις εικόνες. Η εταιρεία στην οποία ανήκει ο BlueWalker 3, η αμερικανική BlueWalker 3, συμφώνησε να συνεργαστεί με την αστρονομική κοινότητα για να βρει τεχνικές λύσεις, όπως αλλαγές στον προσανατολισμό και στον χρωματισμό του δορυφόρου ώστε να μειωθεί η ανακλαστικότητά του. Το ίδιο έχει υποσχεθεί και η SpaceX, της οποίας οι δορυφόροι περνούν ενίοτε μπροστά από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και καταστρέφουν τις παρατηρήσεις. Συμβιβαστικές λύσεις μπορεί να βρεθούν, φαίνεται όμως σίγουρο ότι ο νυχτερινός ουρανός δεν θα επιστρέψει στην παλιά του ησυχία. Ο άνθρωπος ο πιο μεγάλος φόβος για τα ζώα της Αφρικής 25.000 λιοντάρια απομένουν στη φύση, 10 φορές λιγότερα από ό,τι τον 19ο αιώνα Τα άγρια ζώα στο Εθνικό Πάρκο Κρούγκερ της Νότιας Αφρικής δείχνουν να γνωρίζουν ότι ο άνθρωπος είναι μακράν το πιο επικίνδυνο αρπακτικό. Από τους ρινόκερους και τους ελέφαντες μέχρι τις ζέβρες και τις λεοπαρδάλεις, τα ζώα της περιοχής φοβούνται περισσότερο τις ανθρώπινες φωνές από ό,τι τους βρυχηθμούς των λιονταριών ή τους πυροβολισμούς, αποκαλύπτει μελέτη που δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση «Current Biology». Οι ερευνητές τοποθέτησαν κοντά σε νερόλακκους σύστημα με κάμερα και ηχείο για να εξετάσουν πώς αντιδρούν τα ζώα της περιοχής σε ηχογραφημένες φωνές ανθρώπων, βρυχηθμούς λιονταριών, γαβγίσματα και πυροβολισμούς. Οι ηχογραφήσεις ανθρώπινων φωνών προήλθαν από ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές στις τέσσερις κύριες γλώσσες που χρησιμοποιούνται στο Κρούγκερ (τσόνγκα, βόρεια σότο, αγγλικά και αφρικάανς). Τα γαβγίσματα και οι πυροβολισμοί αντιστοιχούσαν σε ήχους που συνδέονται με το κυνήγι, ενώ οι ήχοι λιονταριών ήταν γρυλίσματα και βρηχυθμοί που χρησιμοποιούνται για επικοινωνία μεταξύ της αγέλης, έτσι ώστε να είναι συγκρίσιμοι με τις ανθρώπινες ηχογραφήσεις. Με το τέλος του πειράματος, η ομάδα είχε συγκεντρώσει 15.000 βίντεο με αντιδράσεις ζώων, όπως ελέφαντες, ζέβρες, ύαινες, ρινόκερους, καμηλοπαρδάλεις, λεοπαρδάλεις, κούντου, φακόχοιρους, ιμπάλα και ελέφαντες. Η ανάλυση έδειξε ότι το 95% των ειδών αυτών ήταν δύο φορές πιθανότερο να εγκαταλείψει τους νερόλακκους ως αντίδραση στις ανθρώπινες φωνές, συγκριτικά με τους ήχους κυνηγιού και τους βρυχηθμούς λιονταριών. Το συμπέρασμα είναι ότι ο φόβος για τον άνθρωπο είναι βαθιά ριζωμένος στα ζώα της σαβάνας και είναι ενδεικτικός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ανθρώπου, λένε οι ερευνητές. Ταυτόχρονα όμως βλέπουν και μια θετική πλευρά, αφού σκοπεύουν να εξετάσουν αν οι ηχογραφημένες φωνές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διώχνουν απειλούμενα ζώα, όπως ο νότιος λευκός ρινόκερος, από περιοχές όπου δρουν λαθροθήρες.

Καλειδοσκόπιο

Τα αμφίβια απειλούνται με εξαφάνιση και τα ζώα της σαβάνας φοβούνται τον άνθρωπο, οι δορυφόροι «θαμπώνουν» τον ουρανό και το ηφαίστειο της Νάπολι βρυχάται

Περιεχόμενο για συνδρομητές

Τελευταίες Ειδήσεις

Εξαρθρώθηκε οργάνωση που ρήμαξε 64 σπίτια και εξαπατούσε ηλικιωμένους στην Αττική

Κομισιόν: Πρόστιμο 120 εκ. ευρώ στο X του Μασκ- Ρούμπιο: Επίθεση κατά των ΗΠΑ

«Θα κλιμακώσουμε παρά τα εμπόδια» - Τα μηνύματα των αγροτών από τα μπλόκα

Ερυθρόλευκος ο πρώτος τίτλος στο βόλεϊ, ο Ολυμπιακός θριάμβευσε του ΠΑΟΚ στο League Cup

Η μεταλλουργία των αρχαίων στον αξονικό τομογράφο

Πώς αποτιμάται το ιατρικό ακαδημαϊκό έργο;

Χρόνια πολλά, Mathesis!

Το μυστήριο του εγκεφάλου λύθηκε - Ο νέος άτλας που ανατρέπει τα πάντα

Καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου: Ανατροπή από τις Βρυξέλλες

ΕΦΕΤ: Ανακαλεί σοκολάτες kinder - Ο λόγος

Καρδίτσα - 3 στάσεις για φαγητό που θα σας μείνουν αξέχαστες

Οι ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειοο σχήμα 5×5 και ο ρόλος της Ελλάδας σε ένα απρόβλεπτο περιβάλλον

Ηταν κάποτε ο Προαστιακός

Google Lens: Το νέο εργαλείο που ξετρυπώνει τις απάτες

Λεωνίδας Καβάκος

Βασίλισσα Maxima: Εντυπωσίασε με τα ιστορικά κοσμήματα και το σάρι που επέλεξε για την επίσκεψή της στην Καραϊβι

ΗΠΑ: Η κυβέρνηση Τραμπ αναπροσαρμόζει «την αμυντική στρατηγική» της και «τελειώνει» την Ευρώπη

Αφράτα, τραγανά και πανεύκολα- Τα μόνα μελομακάρονα που αξίζει να φτιάξετε φέτος στις γιορτές - Grace

Οι μπίζνες του Ντε Νίρο στην Καραϊβική - Το πολυτελές resort και ο σεφ Νοbu

Τι συμβαίνει στο 24ωρο ενός ελαφιού και μίας αγελάδας;

Αλκηστις Πρωτοψάλτη: «Αληθινός πλούτος δεν είναι να προσθέτεις, αλλά να μάθεις να αφαιρείς»

Νίκη Παπαθεοχάρη: «Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια»

Ειδήσεις

Γνώμες

Νέες Εποχές

ΒΗΜΑgazino

Έντυπη Έκδοση

English Version