Ενας πρωθυπουργός ανεβαίνει στο βήμα της Βουλής και καταγγέλλει τα μέσα ενημέρωσης με τις απόψεις των οποίων δεν συμφωνεί. Δεν επιχειρηματολογεί όμως επί των απόψεων, πράγμα που θα ήταν ούτως ή άλλως περίεργο επειδή κανένας πρωθυπουργός δεν ψηφίζεται για να κάνει τον αρχισυντάκτη. Επιχειρηματολογεί επί του σκοπού. Και εκεί ακριβώς είναι που η επιχειρηματολογία μπερδεύεται με τη συνωμοσιολογία: Λες ό,τι λες ή γράφεις ό,τι γράφεις επειδή κάποιο «σκοτεινό κέντρο» ποδηγετεί τη σκέψη σου και καθοδηγεί το χέρι σου. Το 2015; Οχι, το 2025. Αντε πάλι τα ίδια.
Μόνο που σήμερα η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Το 2015 οι θεωρίες συνωμοσίας της τότε κυβέρνησης για το «Συγκρότημα» βασίζονταν στην κοινή γραμμή των μέσων του. Τα οποία αποκάλυπταν τις «αυταπάτες» προτού ομολογηθούν από τον τότε πρωθυπουργό, προειδοποιούσαν ότι η κυβερνητική πολιτική το πρώτο εξάμηνο εκείνης της χρονιάς θα οδηγούσε στην καταστροφή, ότι το δημοψήφισμα θα έφερνε τη χώρα στο χείλος της αβύσσου, ότι η μόνη λύση ήταν μια συμφωνία με τους δανειστές που θα στήριζαν όλα τα κόμματα, όπως συνέβη στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία.
Δεν επέβαλλε κανείς την κοινή γραμμή των μέσων του «Συγκροτήματος» πέρα από την κοινή λογική. Με την οποία συντάχθηκε η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ υπό τη μορφή της «kolotoumba», για να διατηρήσει ωστόσο ατόφια την εχθροπάθειά της απέναντί τους. Ετσι, στο προσκήνιο καταγγέλλονταν τα «σκοτεινά κέντρα». Και στο παρασκήνιο ασκούνταν πιέσεις είτε για να ελεγχθούν τα μέσα είτε για να κλείσουν: Καλά ΜΜΕ είναι τα νεκρά ΜΜΕ.
Δέκα χρόνια και μια αλλαγή ιδιοκτησίας μετά, τα μέσα του «Συγκροτήματος» συγκροτούν έναν ανθηρό εκδοτικό όμιλο. Αν πάσχει σήμερα η θεωρία συνωμοσίας και αν η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα είναι επειδή λείπει εμφανώς το θεμελιώδες στοιχείο της για να «πατήσει». Δηλαδή, η κοινή γραμμή.
Πρόκειται – στην καλύτερη περίπτωση – για ένα έλλειμμα κατανόησης των κυβερνητικών. Κάπως παράδοξου. Δεν χρειάζεται και κανένα excel με τα κουτάκια του για να διαπιστώσει κάθε ενδιαφερόμενος ότι ένα μέσο δημοσίευσε ένα ρεπορτάζ για τα πρακτικά, με τον συντάκτη του να αποτιμά με την υπογραφή του τον ρόλο ενός από τους πρωταγωνιστές της εποχής. Πως ένα άλλο την ίδια μέρα, πάλι με την υπογραφή του συντάκτη του, δημοσίευσε την πληροφορία πως δεν έχει κατατεθεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας το ηχητικό αρχείο των πρακτικών και άρα τίθεται ένα θέμα πιστότητας. Και πως αρθρογράφοι ενός τρίτου, ξανά με τις υπογραφές τους, αποτίμησαν τις επόμενες μέρες διαφορετικά – και εντελώς αρνητικά – τον ρόλο του πρωταγωνιστή της ιστορίας. Σε πόσα κουτάκια του excel χωρούν διαφορετικές πληροφορίες και διαφορετικές απόψεις; Σε πολλά – και πάντως όχι σε μία «κοινή γραμμή» και ένα «σκοτεινό κέντρο».
Δεν υπάρχει όμως ιστορία που επαναλαμβάνεται χωρίς, πέρα από το φαρσικό της στοιχείο, να έχει κάτι και από τραγωδία. Η τραγωδία σήμερα είναι πως η κυβέρνηση ενός ευρωπαϊστή πρωθυπουργού παρεκκλίνει τακτικά του δυτικού κανόνα. Το σκάνδαλο των υποκλοπών και η διαχείριση του δυστυχήματος των Τεμπών έπληξαν τους θεσμούς και τραυμάτισαν το κύρος της Δικαιοσύνης, οι ευθύνες για τη διαφθορά και την αδιαφάνεια διαχέονται ως «χρόνια παθογένεια», η ανοχή στον έλεγχο και την κριτική εξαντλείται ακόμη και στο περιβάλλον της αδιαμφισβήτητης πολυφωνίας του «Συγκροτήματος».
Σε τι χώρα ζούμε; Μάλλον όχι στην ίδια με έναν δυτικό διπλωμάτη που παρατηρούσε πως στη δική του χώρα τα μέσα ενημέρωσης, ακόμη τα δημόσια, ασκούν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση χωρίς κανένας πρωθυπουργός να καταγγέλλει «σκοτεινά κέντρα». Να πού βρισκόμαστε λοιπόν. Το 2015 αγωνιούσαμε εάν θα μείνουμε στην Ευρώπη, το 2025 εξακολουθούμε να αναρωτιόμαστε εάν θα γίνουμε επιτέλους Ευρώπη.
Αντε πάλι τα ίδια.
