Μπριζίτ Μπαρντό: Από το απόλυτο sex symbol σε αμφιλεγόμενη φιγούρα

Σαν σήμερα, στις 28 Σεπτεμβρίου 1934, γεννήθηκε στο Παρίσι η Μπριζίτ Μπαρντό. Η γυναίκα που έμελλε να γίνει το απόλυτο σύμβολο της σεξουαλικής απελευθέρωσης της δεκαετίας του ’60, να εμπνεύσει τραγούδια, ζωγράφους και σχεδιαστές, να αγαπηθεί φανατικά, αλλά και να διχάσει με τις αμφιλεγόμενες τοποθετήσεις της για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που παραμένουν επίκαιρα και ευαίσθητα.

Από το μόντελινγκ στη μεγάλη οθόνη

Η Μπριζίτ Μπαρντό ξεκίνησε ως μοντέλο και γρήγορα κέρδισε τον χώρο της μόδας. Σύντομα, όμως, μεταπήδησε στον κινηματογράφο, όπου η εικόνα της και η φυσικότητά της στην κάμερα την ξεχώρισαν από τις υπόλοιπες ηθοποιούς της εποχής.

Η διεθνής καθιέρωση ήρθε το 1956, με την ταινία «Και ο Θεός… έπλασε τη γυναίκα». Από εκείνη τη στιγμή, το όνομά της ταυτίστηκε με το «φαινόμενο Μπαρντό», που επηρέασε όχι μόνο το σινεμά, αλλά και την κουλτούρα της Δύσης γύρω από τη γυναικεία σεξουαλικότητα και ανεξαρτησία.

Τα πρωτοσέλδια για την προσωπική της ζωή

Τα μέσα για πολλά χρόνια, εστίαζαν κυρίως στην προσωπική της ζωή.

Η «Μπε-Μπε», όπως την αποκαλούσε ο Τύπος («B.B» τα αρχικά του ονόματός της), βρισκόταν διαρκώς στο επίκεντρο, με τις σχέσεις και τους έρωτές της να τροφοδοτούν αδιάκοπα τα πρωτοσέλιδα.

Η ίδια δεν έκρυβε την προσωπική της δυσφορία με τους κοινωνικούς ρόλους που της επιβλήθηκαν.

Σε συνέντευξή της που αναδημοσίευσε  «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 6ης Οκτωβρίου 1996, παραδεχόταν:

«Περνούσα τη ζωή μου μετρώντας τις μέρες του μήνα και διερωτώμενη τις νύχτες αν μπορούσα να εκτελέσω ελεύθερα αυτό που δεν θα το ονομάσω συζυγικό καθήκον, γιατί εγώ ποτέ δεν το θεώρησα καθήκον.

«Με το ζόρι» μητέρα

Η ίδια αποκάλυψε ότι χρειάστηκε να κάνει αμβλώσεις, γιατί δεν ήθελε να αποκτήσει παιδί. Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 1960 απέκτησε έναν γιο, τον Νικολά, με τον Ζακ Σαριέ. Όπως δήλωσε αργότερα, τον αποδέχθηκε «με το ζόρι» και τον αγάπησε μόνο σε ώριμη ηλικία.

Το περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» της 6ης Φεβρουαρίου 1970 έγραφε:

»Η Μπριζίτ Μπαρντό δεν έχει ποτέ εμφανισθή δημόσια με τον για της και συνηθίζει να λέη: “Είμαι πολύ ανώριμη για να δώσω σ’ ένα παιδί την σιγουριά που χρειάζεται”.

Στο ίδιο δημοσίευμα τονίζεται η «πρωτοπορία» της Μπαρντό, η οποία αναδείχθηκε ως «το σύμβολο της γυναίκας που διαλέγει τους άνδρες»:

»Η Μπριζίτ Μπαρντό είναι η γυναίκα με τους πολλούς άνδρες, αλλά χωρίς άνδρα. Καμμιά νόμιμη ανδρική παρουσία δέν υπάρχει στο πλευρό της. Είναι σαν να μη φάνηκε στην δική της ζωή αυτός που εμφανίζεται στην ζωή όλων των άλλων γυναικών, ο άνδρας – κατακτητής, ο άνδρας που διαλέγει την γυναίκα και ποι την παίρνει. […]

»Η Μπριζίτ Μπαρντό είναι η πρώτη γυναίκα, η οποία, χωρίς θεωρίες και προγραμματισμούς, καθιέρωσε αυτόν τον τύπο: της γυναίκας που δεν την διαλέγουν, αλλά που διαλέγει.

Η απόπειρα αυτοκτονίας

Πίσω από τη λάμψη του κινηματογράφου και την εικόνα του απόλυτου sex symbol, η Μπριζίτ Μπαρντό φάνηκε ότι περνούσε μια σκοτεινή περίοδο στην προσωπική της ζωή. Στις 28 Σεπτεμβρίου 1960, ανήμερα των γενεθλίων της, αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει στην κατοικία του Ζακ Σαριέ στο Σεν-Τροπέ, καταναλώνοντας υπερβολική δόση ηρεμιστικών. Η απόπειρα αυτή συγκλόνισε τη Γαλλία και έκανε πρωτοσέλιδα διεθνώς.

Η ίδια αργότερα παραδέχθηκε ότι περνούσε περιόδους βαθιάς κατάθλιψης και ότι «πλήρωνε» το τίμημα της δημοσιότητας και των ρόλων που της επέβαλλε η κοινωνία.

Εγκατάλειψη της οθόνης

Το 1973, στο απόγειο της δόξας της, η Μπαρντό ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τον κινηματογράφο. Επέλεξε να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στην προστασία των ζώων, ιδρύοντας μάλιστα το 1986, το Fondation Brigitte Bardot, που δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα.

Η δημοσιογράφος Μανίτα Τριάρχου συνάντησε την Μπαρντό στο κτήμα της ηθοποιού στο Μπαζός για μια εκτενή συνέντευξή που θα δημοσιευόταν στον «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ» της 14ης Αυγούστου 1980:

«Ανάμεσα σε κατσίκες, σκύλους, γάτες και ένα άλογο που έσωσε από το σφαγείο, η Μπαρντό έδειχνε αποφασισμένη να αφιερώσει τη ζωή της στον ακτιβισμό.

»”Το έκανα επειδή οι άνθρωποι φέρονται στα ζώα μέ τρόπο απαίσιο και απαράδεκτο. Πιστεύω πώς, επειδή ο άνθρωπος δεν μπορεί να σκοτώσει τον άλλον άνθρωπο, σκοτώνει τα ζώα. Πρόκειται για μία εκδίκηση απέναντι στον γείτονά του.

»Βρίσκω ότι τα ανθρώπινα όντα έχουν μια τρομαχτική σκληρότητα, ακόμα και στους ίδιους τους εαυτούς τους. Σκληρότητα και κακία“.

Οι καταγγελίες της για κακομεταχείριση ζώων

Σχολιάζοντας την ελληνική πραγματικότητα γύρω από την κακομεταχείριση των ζώων, η Μπριζίτ Μπαρντό δεν δίστασε να στραφεί και κατά της Μελίνας Μερκούρη, τότε βουλευτή και ήδη εμβληματική προσωπικότητα του πολιτισμού:

»Ξέρω πως οι Έλληνες φέρονται πολύ σκληρά στα ζώα. Το βρίσκω τρομερό. Εάν ήμουν η Μελίνα Μερκούρη, που είναι βουλευτής και έχει δυνατότητες στο Συμβούλιο της Ευρώπης, θα είχα κάνει κάτι για αυτό το θέμα. […] Δεν καταλαβαίνω πώς μία γυναίκα σαν αυτή δεν κάνει κάτι, είναι απίστευτο.

Στην ίδια συνέντευξη δεν έκρυψε την πικρία της για τον κινηματογράφο:

»”Τον εγκατέλειψα ολοκληρωτικά. […] Η καριέρα μου στον κινηματογράφο με έκανε να μάθω καλά τους ανθρώπους και το πόσο σκληροί είναι”».

Οι δηλώσεις που δίχασαν

Με το πέρασμα του χρόνου, η Μπαρντό εξελίχθηκε σε μια αμφιλεγόμενη φιγούρα. Οι σκληρές δηλώσεις της κατά μεταναστών και μουσουλμανικών κοινοτήτων, αλλά και η κριτική της στον σύγχρονο φεμινισμό και το κίνημα #MeToo, τη διατήρησαν στο επίκεντρο της δημοσιότητας.

«ΤΑ ΝΕΑ», της 27ης Απριλίου 1996 αναφέρουν για την πρώην σταρ του σινεμά:

«Ξιφουλκεί κατά των μεταναστών η Μπριζίτ Μπαρντό […] δηλώνει ότι υπάρχει πιθανότητα να αναγκασθεί να εγκαταλείψει τη Γαλλία γιατί είναι πλέον μια χώρα με πάρα πολλούς μουσουλμάνους μετανάστες.

»Σε άρθρο της στην εφημερίδα “Λε Φιγκαρό”, η Μπαρντό καταγγέλλει τους μετανάστες χρησιμοποιώντας ασυνήθιστα σκληρές εκφράσεις, ιδιαίτερα για τον τρόπο σφαγής των προβάτων για τις θρησκευτικές τους εορτές. Μεταξύ άλλων η Μπαρντό σημειώνει:

“Και να τώρα, η χώρα μου, η πατρίδα μου η Γαλλία, με τις ευλογίες των κυβερνήσεών της δέχεται και πάλι την εισβολή των Ξένων και ιδιαίτερα των μουσουλμάνων”. 

“Πρέπει να δεχθούμε παρά τη θέλησή μας αυτή την εισροή μουσουλμάνων. Από χρόνο σε χρόνο βλέπουμε τζαμιά να ξεπετιούνται σε διάφορα σημεία της Γαλλίας, την ίδια ώρα που οι καμπάνες των εκκλησιών μας σιγούν γιατί δεν υπάρχουν ιερείς να τις λειτουργήσουν”».

Η στροφή προς τα άκρα

«ΤΑ ΝΕΑ» της 8ης Μαΐου 2003, μεταφέροντας την είδηση της έκδοσης του βιβλίου της Μπαρντό, «Μία κραυγή στη σιωπή» («Un cri dans le silence»), αναφέρουν ότι «η άλλοτε ακμαιότατη εξαγόμενη δύναμη του γαλλικού σινεμά», κατήγγειλε τον «εξισλαμισμό» της χώρας, επιτέθηκε στους οικολόγους και δήλωσε ανοιχτά υπέρ της θανατικής ποινής. Την ίδια στιγμή, η ίδια δήλωνε ότι:

«Τους μόνους που σέβεται είναι οι πολιτικοί των άκρων, “εκείνοι που πιστεύουν βαθιά σε μία ιδεολογία, όποια κι αν είναι αυτή. Η τροτσκίστρια Αρλέτ Λαγκιγιέ είναι εξίσου σεβαστή, καθώς μένει συνεπής στις απόψεις της κατά τον ίδιο τρόπο που παραμένει και ο Λεπέν. Οι πολιτικοί αυτοί είναι σταθεροί, αξιόπιστοι, μακριά από τους ανεμοδείκτες που γυρίζουν αριστερά – δεξιά, ανάλογα με τις τάσεις”.

Οι δηλώσεις της κατά μεταναστών και μουσουλμανικών κοινοτήτων προκάλεσαν σωρεία αντιδράσεων. Στη Γαλλία, η Μπαρντό καταδικάστηκε επανειλημμένα και της επιβλήθηκαν πρόστιμα για υποκίνηση ρατσιστικού μίσους.

Απέναντι στο #MeToo

Το 2018, μιλώντας στο Paris Match (αναδημοσίευση France24), στράφηκε, επίσης, εναντίον του κινήματος #MeToo:

«Πολλές ηθοποιοί φλερτάρουν με τους παραγωγούς για να κερδίσουν έναν ρόλο. Και μετά, όταν μιλούν γι’ αυτό, λένε ότι υπήρξαν θύματα παρενόχλησης. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες είναι υποκρίτριες και γελοίες. Αυτό γίνεται μόδα, και είναι πιο ελκυστικό να μιλάς για κάτι τέτοιο παρά για μικρούς ρόλους που δεν έχουν καμία σημασία».

Στην ίδια συνέντευξη, δήλωνε:

«Δεν υπήρξα ποτέ θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης. Και πάντα έβρισκα γοητευτικό όταν οι άντρες μου έλεγαν ότι ήμουν όμορφη ή ότι είχα ένα ωραίο μικρό πίσω μέρος.»