Στις 8.15 το βράδυ ακριβώς – 1.15 το μεσημέρι ώρα Ουάσιγκτον- τα βλέμματα και η προσοχή του κόσμου – όσων τέλος πάντων αντιλαμβάνονται τη σημασία και την κοσμοϊστορική διάσταση της συνάντησης Ντόναλντ Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τη στροφή που θα πάρει η ιστορία- θα είναι στραμμένα στην Ουάσιγκτον.
Πιθανότατα δεν υπάρχει πολίτης που δε θα ήθελε να είναι αυτόπτης ή έστω αυτήκοος μάρτυρας όσων διαμειφθούν μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ και του πρωθυπουργού της Ουκρανίας στα 75.8 τετραγωνικά μέτρα του Οβάλ Γραφείου. Με δεδομένη μάλιστα την ομηρική διαφωνία τους που καταγράφηκε από τις τηλεοπτικές κάμερες και αναπαράχθηκε λυσσαλέα στην τελευταία άκαρπη συνάντησή τους τον περασμένο Φεβρουάριο.
Το φιάσκο της συνάντησης Τραμπ-Ζελένσκι τον περασμένο Φεβρουάριο σε μια εικόνα
Είναι αναμφίβολα απορίας άξιο πώς μια larger than life προσωπικότητα σαν τον Τραμπ καταφέρνει να «χωρά» σε μια δράκα εμβαδού και μάλιστα καταδέχεται να στριμώχνει ακόμα περισσότερο το υπετροφικό εκτόπισμά του για να συνυπάρξει με άλλους ομολόγους του. Από την άλλη μια τέτοια νευραλγικής σημασίας συνάντηση δε θα μπορούσε να λάβει χώρα πουθενά αλλού παρά στο κοκπιτ μέσα από το οποίο ο εκάστοτε πλανητάρχης κρατά το τιμόνι της χώρας του και ορίζει την κατεύθυνση του κόσμου.
Το μεροκάματο του POTUS
Άρρηκτα συνδεδεμένο με την εικόνα και την έξωθεν καλή μαρτυρία του προέδρου των ΗΠΑ το Οβάλ Γραφείο είναι μια μάλλον πρόσφατη επινόηση, αφού πρώτος του ένοικος ήταν ο Γουίλιαμ Ταφτ ή αλλιώς ο 27ος πρόεδρος της χώρας. Εκείνος ήταν που αποφάσισε να μονιμοποιήσει τη λύση ανάγκης στην οποία είχε καταφύγει ο προκάτοχός του Θίοντορ Ρούζβελτ.
Επί των ημερών του τελευταίου δημιουργήθηκε η χιλιοτραγουδισμένη σήμερα δυτική πτέρυγα του πρώτου σπιτιού των ΗΠΑ, έπειτα από παρότρυνση της συζύγου του Ίντιθ, η οποία δυσφορούσε με την αταξία που υπήρχε μεταξύ χώρων εργασίας και προσωπικής ανάπαυσης του προέδρου – έως τότε γραφειοκράτες και προεδρικό ζεύγος μοιράζονταν τον δεύτερο όροφο του Λευκού Οίκου.
Στα 75,8 τετραγωνικά μέτρα του Οβάλ Γραφείου λαμβάνονται νευραλγικές αποφάσεις για το μέλλον των ΗΠΑ αλλά και του κόσμου
Μπορεί ο Θίοντορ Ρούζβελτ να δημιούργησε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως κέντρο λήψης αποφάσεων που επηρεάζουν όλη την υφήλιο, όμως δεν εγκαταστάθηκε ποτέ στο Οβάλ Γραφείο. Αντιθέτως είχε ένα πλήρως ορθογώνιο χώρο εργασίας δύο δωματίων, ο οποίος διατηρείται έως σήμερα ως μουσείο.
Την απόφαση για περεταίρω επέκταση της δυτικής πτέρυγας και μεταφορά του γραφείου εργασίας του προέδρου στο περίφημο σήμερα δωμάτιο με τον κοίλο τοίχο είχε ο Ταφτ, ο οποίος θεωρούσε ότι το Οβάλ Γραφείο έπρεπε να λειτουργεί ως ο επιχειρησιακός θάλαμος των ΗΠΑ.
Γιατί Οβάλ;
Βεβαίως, για να είναι κανείς δίκαιος η ιδέα για τους τοξωτούς τοίχους που είναι ούτως ή άλλως αρχιτεκτονικό σήμα κατατεθέν του Λευκού Οίκου έχει έναν πολύ προγενέστερο εμπνευστή. Τον Τζορτζ Ουάσιγκτον, ο οποίος ενέκρινε τα σχέδια για την κατασκευή της προεδρικής κατοικίας στον αριθμό 1.600 της Pennsylvania Avenue και θεωρούσε ιδανικό για τις ακροάσεις και τις συναντήσεις του το οβάλ σχήμα δωματίων.
Ένα από τα πιο εμβληματικά στιγμιότυπα της προεδρίας Ομπάμα απαθανατισμένο από τον προσωπικό φωτογράφο του Πιτ Σόουζα
Εξασφάλιζε στον ίδιο οπτική επαφή με τους προσκεκλημένους του και δημιουργούσε σε εκείνους την πεποίθηση της ίσης αντιμετώπισης και μεταχείρισης από τον πρόεδρο. Ο Ουάσιγκτον δεν έμεινε ποτέ στην προεδρική κατοικία που οραματίστηκε – διοίκησε τη χώρα από την Φιλαδέλφεια-, όμως η σκέψη του φαίνεται πως ενέπνευσε και καθοδηγεί τους επιγόνους του.
Η κοιτίδα της αμερικανοσύνης
Τη σημερινή μορφή στο Οβάλ Γραφείο έδωσε το 1934 ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ. Σε συνεργασία και έπειτα από ατέρμονες συζητήσεις και ενατενίσεις με τον αρχιτέκτονα Eric Gugler αναδιαμόρφωσαν εκ βάθρων την προεδρική πτέρυγα και δημιούργησαν έναν χώρο εργασίας που θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες του προέδρου.
Το γραφείο τοποθετήθηκε στο νοτιοανατολικό σημείο της δυτικής πτέρυγας ώστε να υπάρχει ευκολότερη και πιο διακριτική πρόσβαση για τον Ρούζβελτ που αντιμετώπιζε κινητικό πρόβλημα ενώ τα τρία υπερμεγέθη παράθυρα εξασφάλιζαν άπλετο φυσικό φως.
Και ο Έλβις πέρασε το κατώφλι του Οβάλ Γραφείου, προσκεκλημένος του προέδρου Νίξον το Δεκέμβριο του 1970
Στις ημέρες του Ρούζβελτ ο χώρος εργασίας του προέδρου απέκτησε την αρχετυπική σήμερα διάταξή του με το γραφείο ανάμεσα στα τρία παράθυρα, τις δύο πολυθρόνες πλάι στο τζάκι, το σετ των δύο καναπέδων, τις δύο εντοιχισμένες βιβλιοθήκες και τις τέσσερις πόρτες – μία προς στον κήπο των ρόδων, μία προς το μικρότερο, ακόμα πιο ιδιωτικό γραφείο του πρόεδρου, μία προς τη δυτική πτέρυγα και μία προς το γραφείο της προεδρικής γραμματείας.
Προεδρικές πινελιές
Έκτοτε κάθε πρόεδρος συνήθιζε να κάνει μικρές αλλαγές όχι στη διαρρύθμιση αλλά στα έπιπλα και τα διακοσμητικά στοιχεία του χώρου. Πιο εμφατική από όλες ήταν το δίχως άλλο η επιλογή της Τζάκι Κένεντι, η οποία το 1961 αποφάσισε μια γενναία ανακαίνιση στο Λευκό Οίκο, να τοποθετήσει μια κόκκινη μοκέτα στο Οβάλ Γραφείο.
Κατά τραγική ειρωνεία οι εργάτες την έστρωσαν μία ημέρα πριν από τη δολοφονία του προέδρου Κένεντι και ο διάδοχός του Λίντον Τζόνσον διέταξε να αφαιρεθεί και να επανέλθει εκείνη –χρώματος γαλάζιου- που είχε τοποθετήσει ο προκάτοχος του Τζον Κένεντι, Χάρι Τρούμαν. Από το 1909 έως σήμερα το έπιπλο του γραφείο του προέδρου έχει αλλάξει έξι φορές ενώ τα έργα που κοσμούν τον ιδιωτικό χώρο εργασίας του είναι δάνεια είτε από αμερικανικά μουσεία, είτε από τη συλλογή του Λευκού Οίκου.
Ό,τι λάμπει είναι χρυσός επί των ημερών της δεύτερης διακυβέρνησης Τραμπ
Μπορεί κάθε πρόεδρος να δίνει το δικό του στίγμα με τις μικρές παρεμβάσεις του – ο Τραμπ λόγου χάρη έπαιξε τα ρέστα του τοποθετώντας μια ντουζίνα χρυσές κορνίζες, διατάζοντας το εκθαμβωτικό γυάλισμα για τα χρυσά πόμολα και τερματίζοντας τη ροκοκό ονείρωξη με δύο καθρέφτες (εννοείται με χρυσό πλαίσιο)-, ωστόσο περισσότερο ενδιαφέροντες και σίγουρα πιο σημαντικοί από όσα τοποθετεί ένας πρόεδρος στο Οβάλ Γραφείο είναι οι συμβολισμοί που εκπέμπονται από όσα αποφασίζει να πράξει εντός του.
(Σκληρά) Εργαζόμενος πλανητάρχης
Ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ για παράδειγμα ηχογραφούσε εντός του Οβάλ Γραφείου τα περίφημα fireside chats την περίοδο 1933-1944. Ήταν ο τρόπος που είχε επιλέξει για να συνομιλεί με τους πολίτες της χώρας σε μερικές από τις πιο οριακές στιγμές για το έθνος, όπως η οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’30 και βέβαια κατόπιν ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος.
Στο Οβάλ Γραφείο απαθανατίστηκε να διαχειρίζεται την κρίση των κουβανικών πυραύλων το 1962 ο Τζον Κένεντι ενώ από τον ίδιο χώρο υπέβαλε την παραίτησή του από το προεδρικό αξίωμα ο πρόεδρος Νίξον στα απόνερα του σκανδάλου Watergate.
Ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές για τον πρόεδρο Κένεντι με τα δύο παιδιά του, Καρολίνα και Τζον
Από το προεδρικό άβατο απευθύνθηκε στον αμερικανικό λαό ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος έπειτα από την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 ενώ το ιερό και το όσιο της αμερικανικής πολιτικής σκηνής αλώθηκε και από τους influencers, έπειτα από την υποδοχή της Κιμ Καρντάσιαν από τον Ντόναλντ Τραμπ το Μάιο του 2018 με θέμα συζήτησης την αναθεώρηση του σωφρονιστικού συστήματος των ΗΠΑ.
Υπάρχουν βέβαια και ακόμα πιο σκανδαλιστικές στιγμές που έχουν συνδεθεί με το γραφείο του προέδρου. Και όχι δε μιλάμε για την τραμπική σύμβουλο που το 2017 φωτογραφήθηκε με τα πόδια πάνω σε έναν από τους δύο καναπέδες.
Εκτός από την Κιμ Καρντάσιαν και ο πρώην σύζυγός της Κάνιε Γουέστ προσκλήθηκε στο προεδρικό άβατο το 2018 και έγινε δεκτός εν χορδαίς και οργάνοις
Αλλά για το αλήστου μνήμης σκάνδαλο Λεβίνσκι, το οποίο είχε για τέλειο σκηνικό τον διασημότερο (και μάλλον τον πιο επιδραστικό) χώρο εργασίας του κόσμου. Αυτόν που κατά το αμερικανικό κλισέ φιλοξενεί την πιο μοναχική εργασία στον κόσμο.
