Η δημοκρατία κινδυνεύει στη Βραζιλία

Πρόκειται για μια σύγκρουση ανάμεσα στην εκτελεστική και στη δικαστική εξουσία που θέτει εν αμφιβόλω τα θεμέλια της δημοκρατίας στη Βραζιλία. Οι πρωταγωνιστές είναι τρεις: μία γυναίκα και δύο άνδρες. Εκείνη είναι η πρώην αντάρτισσα η οποία βασανίστηκε κατά την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας. Εκείνος ο μεταλλεργάτης που εξελίχθηκε σε μύθο της βραζιλιάνικης Αριστεράς. Ο άλλος, ένας φιλόδοξος δικαστής που επιδιώκει να φέρει ενώπιον της Δικαιοσύνης όλους όσοι εμπλέκονται στο μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς των τελευταίων ετών στη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής.

Και η πλοκή αυτού του πολιτικού δράματος έχει ως εξής: Η Ντίλμα Ρουσέφ, πρόεδρος της χώρας, βρίσκεται αντιμέτωπη με προσπάθεια αποπομπής της με την κατηγορία της παραποίησης στοιχείων του κρατικού προϋπολογισμού για την κάλυψη δημοσιονομικών κενών της διακυβέρνησής της. Ο Λουίς Ινάσιο «Λούλα» ντα Σίλβα, τέως πρόεδρος της Βραζιλίας, βρίσκεται στο στόχαστρο της τεράστιας έρευνας για «μίζες» στην κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Petrobras. Αμφότεροι οι πολιτικοί του Εργατικού Κόμματος (PT) της Βραζιλίας μάχονται για την πολιτική, και όχι μόνο, επιβίωσή τους. Επιθυμώντας να γλιτώσει τον «Λούλα» από τη σύλληψη για διαφθορά αλλά και να αναζωογονήσει την παραπαίουσα κυβέρνησή της, η Ρουσέφ διορίζει τον πολιτικό μέντορά της (και έναν από τους πιο χαρισματικούς βραζιλιάνους πολιτικούς) προσωπάρχη της κυβέρνησής της, θέση που εξασφαλίζει στον «Λούλα» (μερική) ασυλία και στην ίδια μια ευκαιρία να τα «βρει» με τους αντιπάλους της. Την ίδια ώρα ωστόσο ο 44χρονος δικαστής Σέρζιο Μόρο καταφεύγει ακόμη και σε αθέμιτα μέσα για να ξεσκεπάσει τους δύο προέδρους.

Την Πέμπτη στην Μπραζίλια, την ουτοπική πρωτεύουσα της Βραζιλίας, κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας του «Λούλα», έξω από το προεδρικό μέγαρο οπαδοί της αντιπολίτευσης συγκρούστηκαν με υποστηρικτές του τέως προέδρου και την αστυνομία, ενώ πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά του διορισμού του πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες πόλεις της Βραζιλίας, αποκαλύπτοντας πως ο γίγαντας της Λατινικής Αμερικής με τα 200 και πλέον εκατομμύρια κατοίκους δεν αποκλείεται να εκραγεί.

Μία ημέρα νωρίτερα, μερικές ώρες αφότου ανακοινώθηκε ο διορισμός του «Λούλα», ο δικαστής Μόρο έδωσε εντολή για τη δημοσιοποίηση τηλεφωνικής συνομιλίας (η οποία όμως υπεκλάπη δίχως σχετική εντολή) μεταξύ της Ρουσέφ και του προκατόχου της, κατά την οποία η πρόεδρος της Βραζιλίας ακούγεται να τον ενημερώνει ότι θα του στείλει το έγγραφο του διορισμού του, ζητώντας του μάλιστα να το χρησιμοποιήσει «μόνο αν χρειαστεί». Την επομένη ωστόσο, λίγη ώρα μετά την τελετή ορκωμοσίας του «Λούλα», ομοσπονδιακός δικαστής (προσκείμενος στην αντιπολίτευση) διέταξε το «πάγωμα» του διορισμού, δηλώνοντας ότι η ένταξη του «Λούλα» στην κυβέρνηση παρεμποδίζει «την ελεύθερη άσκηση της δικαιοσύνης». Οπως ήταν αναμενόμενο, η κυβέρνηση στη συνέχεια άσκησε έφεση κατά της εν λόγω απόφασης.

Για τους μισούς Βραζιλιάνους, οι έρευνες του δικαστή Μόρο αποδεικνύουν ότι οι δύο κορυφαίοι πολιτικοί της βραζιλιάνικης Αριστεράς είναι διεφθαρμένοι και όχι μόνο πρέπει να απομακρυνθούν από την εξουσία αλλά και να λογοδοτήσουν. Για τους υπόλοιπους μισούς, ο Μόρο είναι απλώς ένας επίδοξος πραξικοπηματίας και συμπεριφέρεται ανάλογα, χρησιμοποιώντας τα Μέσα και τη Δικαιοσύνη κατά το δοκούν και με μοναδικό στόχο τον αφανισμό –με ή χωρίς αποδεικτικά στοιχεία –του «Λούλα» και της Ρουσέφ, ήτοι των ανθρώπων που κυβερνούν τη Βραζιλία τα τελευταία 13 χρόνια.

Οσο περνούν οι ημέρες αμφότεροι οι πολιτικοί δείχνουν ότι επιδιώκουν περισσότερο να αμυνθούν παρά να επιτεθούν στους όποιους, πολλούς, αντιπάλους τους. Δίνουν την εντύπωση ότι αυτό που φοβούνται περισσότερο δεν είναι τόσο η αποπομπή τους αλλά το ενδεχόμενο να παρασυρθούν στην αφάνεια από το κύμα των μαζικότατων συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας που μαίνονται εδώ και ημέρες στη Βραζιλία –όπως ακριβώς συνέβη το 1992 στον Φερνάντο Κολόρ ντε Μέλο, τον πρώτο δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας μετά τη στρατιωτική δικτατορία, ο οποίος όντας αντιμέτωπος με πρόταση μομφής αναγκάστηκε σε παραίτηση ενώπιον των μαζικότερων συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας που είχαν πραγματοποιηθεί ως τότε στη σύγχρονη ιστορία της Βραζιλίας.