Σημαντικά βήματα για να γεφυρώσει τις διαφορές με τους πιστωτές πραγματοποίησε η κυβέρνηση την περασμένη εβδομάδα. Από την απόρριψη της πρότασης του Eurogroup της Δευτέρας, η οποία προέτρεπε την ελληνική πλευρά να ζητήσει την επέκταση του προγράμματος διάσωσης, την Παρασκευή ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δήλωνε ότι η Ελλάδα θα ζητήσει «παράταση της δανειακής σύμβασης με τις δεσμεύσεις που τη συνοδεύουν».
Η κυβέρνηση αρχικά ζητούσε την παράταση της δανειακής σύμβασης και όχι των όρων που τη συνοδεύουν, δηλαδή του Μνημονίου. Σταδιακά όμως ήλθε πιο κοντά στην ανυποχώρητη θέση του Βερολίνου ότι δανειακή σύμβαση και Μνημόνιο «πάνε πακέτο». Ετσι την περασμένη Πέμπτη ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης απέστειλε επιστολή στον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ με την οποία ζητούσε την εξάμηνη παράταση της συμφωνίας Master Financial Assistance Facility Agreement. Πρόκειται για τη δανειακή σύμβαση για την ενεργοποίηση της οποίας απαιτείται η υπογραφή και η αποδοχή των όρων του Μνημονίου.
Σημειώνεται ότι την παράταση της ίδιας συμφωνίας είχε ζητήσει με αντίστοιχη επιστολή προς το Eurogroup και ο προηγούμενος υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης τον περασμένο Δεκέμβριο για την επέκταση ως τις 28 Φεβρουαρίου του προγράμματος.
Αντίστοιχη είναι και η αλλαγή στάσης της κυβέρνησης στο θέμα του χρέους. Από εκεί που προεκλογικά ζητούσε «κούρεμα» του μεγαλύτερου μέρους του χρέους ώστε αυτό να γίνει βιώσιμο στην πορεία ήλθε κοντά στη θέση της προηγούμενης κυβέρνησης. Σε non paper που έδωσε ο κ. Βαρουφάκης στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας εξηγούσε ότι το χρέος είναι βιώσιμο ακόμη και στα σημερινά του επίπεδα του 175% του ΑΕΠ.
Σε γενικές γραμμές αναφέρει ότι το χρέος είναι εξυπηρετήσιμο αφού σε καθαρή παρούσα αξία είναι μικρότερο από το 175% του ΑΕΠ και διαμορφώνεται σε βιώσιμο επίπεδο. Και τούτο διότι η αποπληρωμή του απλώνεται σε μεγάλη χρονική περίοδο και ως εκ τούτου είναι λάθος να υπολογίζεται με βάση το σημερινό ΑΕΠ αλλά θα πρέπει να λαμβάνεται το υψηλότερο ΑΕΠ σε βάθος χρόνου. Ως εκ τούτου σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη του χρέους είναι ο ρυθμός ανάπτυξης που θα ακολουθήσει η ελληνική οικονομία. Στο non paper ο κ. Βαρουφάκης δεν κάνει λόγο για perpetual bonds ή αλλα εργαλεία διαχείρισης όπως swap κ.τ.λ. που κατά καιρούς έχει αναφέρει.
Αλλωστε από τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους που επιτυγχάνεται με την επιμήκυνση και τη μείωση των επιτοκίων είναι δυνατή η ελάφρυνση του πρωτογενούς πλεονάσματος, μέρος του οποίου χρησιμοποιείται για την πληρωμή των τόκων. Αν λοιπόν από την αναδιάρθρωση προκύψει όφελος π.χ. 1 δισ. ευρώ στο κόστος εξυπηρέτησης, τότε μπορεί να μειωθεί ανάλογα το πρωτογενές πλεόνασμα που προβλέπεται στο πρόγραμμα, στοιχείο που διευκολύνει την κυβέρνηση στο να χαλαρώσει τη δημοσιονομική πολιτική της.
Η όποια ελάφρυνση του χρέους όμως πάει πίσω. Οπως αναφέρει ο κ. Βαρουφάκης στην επιστολή του, η εφαρμογή της όποιας συμφωνίας για το χρέος θα εφαρμοστεί μετά τη λήξη της παράτασης της δανειακής σύμβασης στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας που θα συναφθεί με τους εταίρους του Συμβολαίου για την Ανάκαμψη και την Ανάπτυξη, όπως το αποκαλεί.
Επιπλέον, από εκεί που ο κ. Βαρουφάκης δήλωνε αρχικά ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται τις δόσεις των 7,2 δισ. ευρώ που εκκρεμούν, καθώς η νέα κυβέρνηση θέλει να σπάσει τον φαύλο κύκλο του να δανείζεται για να ξεπληρώσει παλαιότερα δάνεια, στην ομιλία του στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας υπολογίζει σε 17 δισ. ευρώ τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για το σύνολο του 2015 και ζητεί επέκταση του ELA για την κάλυψη μέρος των αναγκών μέσω της έκδοσης εντόκων γραμματίων.
Με αυτόν τον τρόπο ο κ. Βαρουφάκης αναφέρει ότι δεν αυξάνεται το χρέος αλλά αλλάζει η σύνθεσή του. Γίνεται όμως πιο βραχυχρόνιο καθώς πολυετή ομόλογα αντικαθίστανται από τρίμηνα ή εξάμηνα έντοκα, που σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία θα ζει με το άγχος της συνεχούς αναχρηματοδότησης του χρέους. Επιπλέον ο δανεισμός μέσω εντόκων είναι ακριβότερος και ευάλωτος στις διακυμάνσεις των αγορών σε σχέση με τον δανεισμό μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού ESM, απορροφά από τις τράπεζες κεφάλαια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της οικονομίας, ενώ επιβαρύνει τυχόν όφελος από τη μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα.
Αλλά και στο θέμα της αξιολόγησης η ελληνική πλευρά έκανε σημαντικά βήματα για την επίτευξη συμφωνίας. Οπως αναφέρεται στην επιστολή του κ. Βαρουφάκη, η παράταση της δανειακής συμφωνίας συνοδεύεται από αξιολόγηση από την Κομισιόν στο τέλος της περιόδου. Επιπλέον η ελληνική πλευρά διευκρίνισε ότι δεσμεύεται πως δεν θα προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες και ότι θα προχωρήσει σε σειρά μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στην τρέχουσα συμφωνία.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
