Η άνοδος του Κινέζου προέδρου Σι δίνει μια μοναδική ευκαιρία στις ΗΠΑ

ΤΟ ΒΗΜΑ – The New York Times

Ο Μπαράκ Ομπάμα είναι αντιμέτωπος με το είδος του Κινέζου ηγέτη που κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει συναντήσει μέχρι τώρα: έναν ισχυρό άνδρα με τολμηρές φιλοδοξίες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ο οποίος βλέπει την Κίνα ως μια μεγάλη δύναμη, ομότιμη των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έχει συγκεντρώσει δύναμη ταχύτερα από κάθε άλλο Κινέζο ηγέτη εδώ και δεκαετίες, και οι αξιωματούχοι του εμφανίζουν τις συνομιλίες με τον Ομπάμα και με άλλους περιφερειακούς ηγέτες αυτή την εβδομάδα στο Πεκίνο ως άλλη μία επιβεβαίωση της ανόδου της Κίνας και του Σι.

Για περισσότερα από 20 χρόνια, οι ελίτ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας λάμβαναν σε μεγάλο βαθμό τις αποφάσεις με συναίνεση, επιδιώκοντας να αποφύγουν μια επανάληψη της αναταραχής υπό τον Μάο και τον Ντενγκ. Αλλά λιγότερο από δύο χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο Σι έχει αναδειχθεί ως κάτι περισσότερο από «πρώτος μεταξύ ίσων».

Οι συνέπειες της ανόδου του για τις Ηνωμένες Πολιτείες, και για τον Ομπάμα, είναι αμφίπλευρες. Οταν συναντηθούν οι δύο ηγέτες, ο Ομπάμα μπορεί να έχει μια ασφαλέστερη αίσθηση ότι ο ομόλογός του έχει την ισχύ να τηρήσει τις δεσμεύσεις που θα δώσει.

Την Τετάρτη, θα παρουσιαστεί μια συμφωνία για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2030. Την Τρίτη, η Κίνα ανακοίνωσε επίσης ότι θα καταργήσει τους δασμούς σε πολλά προϊόντα της τεχνολογίας των πληροφοριών.

Αλλά σχεδόν τα πάντα εξαρτώνται τώρα από τους πολιτικούς υπολογισμούς του Σι, και ο ίδιος έχει φανεί δύσπιστος όσον αφορά τη Δύση και απρόθυμος να προβεί σε παραχωρήσεις υπό πίεση.

Ο 61χρονος Σι έχει ταρακουνήσει τις τάξεις του Κομμουνιστικού Κόμματος με μια εκτεταμένη εκστρατεία κατά της επίσημης διαφθοράς, και έχει καταστείλει τις πολιτικές διαφωνίες, ενοχλώντας τους φιλελεύθερους διανοουμένους.

Αντί να μοιράσει τα χαρτοφυλάκια μεταξύ των συναδέλφων του, έχει συγκεντρώσει τον έλεγχο των πιο σημαντικών πολιτικών επιτροπών του κόμματος, που είναι γνωστές ως «κορυφαίες μικρές ομάδες». Εχει δημιουργήσει μάλιστα αρκετές νέες τέτοιες ομάδες υπό τις διαταγές του: για την εθνική ασφάλεια, την οικονομική αναδιάρθρωση και τον έλεγχο του Ιντερνετ.

Ο Σι έχει κάνει στιβαρή εξωτερική πολιτική, προβάλλοντας δυναμικά τις αξιώσεις της Κίνας σε διαφιλονικούμενα χωρικά ύδατα και νησιά, βαθαίνοντας τις ρήξεις με την Ιαπωνία και τις γειτονικές χώρες στη Νοτιοανατολική Ασία.

Ο ίδιος έχει πει ότι θέλει να οικοδομήσει μια νέα σχέση «μεγάλων δυνάμεων» με την Ουάσιγκτον για να αποφύγει την αντιπαράθεση που θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένοπλη σύγκρουση, αλλά και για να κερδίσει μεγαλύτερη αναγνώριση για τις απαιτήσεις και τα συμφέροντα της Κίνας.

Οι πηγές της ανασφάλειας της Κίνας είναι πολλές: δημόσια δυσαρέσκεια για την αιθαλομίχλη, μια γραφειοκρατία και ένας στρατός που έχουν σαπίσει από την διαφθορά, ταραχές στο Χονγκ Κονγκ, εθνοτικές συγκρούσεις στο Θιβέτ και στην επαρχία Σιντζιάνγκ, και οι αβέβαιες συνέπειες της επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης.

Αρκετοί αναλυτές εκτιμούν, πάντως, ότι ο Σι είναι πιθανό να διαψεύσει τις αρχικές προσδοκίες ότι θα μπορούσε να στραφεί σε μια πιο μετριοπαθή πορεία μετά την εδραίωση της εξουσίας του. Μια τέτοια αλλαγή θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένδειξη επικίνδυνης αδυναμίας, λένε.