Αξιοθέατο με το αζημίωτο το «παλάτι» του Γιανουκόβιτς

Το «παλάτι» του φιλορώσου πρώην προέδρου της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό λίγο μετά τη φυγή του από το Κίεβο τον Φεβρουάριο. Σήμερα, έξι μήνες αργότερα, το πολυτελές αυτό ακίνητο, σε μια δασώδη περιοχή βόρεια της πρωτεύουσας, δείχνει πόσο δύσκολο είναι να έλθει πραγματική αλλαγή στη χώρα. Το έχει καταλάβει ένας ιδιώτης με σκοτεινές οικονομικές δραστηριότητες, συνεταίρους και πολιτικές διασυνδέσεις. Κατάντησε ένα «αξιοθέατο» για το οποίο οι επισκέπτες πληρώνουν εισιτήριο και αμοιβές για παράνομες «ξεναγήσεις», ενώ μαφίες εποφθαλμιούν τόσο το ακίνητο όσο και τον πολυτελέστατο εξοπλισμό του.

Το σχέδιο ήταν να μετατραπεί σε «μουσείο διαφθοράς» για να δείξει την αποφασιστικότητα των νέων ηγετών της Ουκρανίας να ξεριζώσουν «την αναρχία και τη φιλαργυρία» που σημάδεψαν τις δύο πρώτες δεκαετίες της Ουκρανίας ως ανεξάρτητου κράτους. Σήμερα, όμως, λέει στους «New York Times» ο Γιούρι Σιρότιουκ, μέλος του Κοινοβουλίου, ο οποίος, την επομένη της φυγής του Γιανουκόβιτς από το Κίεβο, στις 21 Φεβρουαρίου, συνέταξε νόμο που μεταβίβαζε το τεράστιο ακίνητο στο ουκρανικό κράτος, «αυτό είναι το κυριότερο σύμβολο της επανάστασής μας, αυτή είναι η Βαστίλη μας». Αλλά αντί να αποτελέσει, όπως η παρισινή φυλακή της Βαστίλης, το έμβλημα της αποφασιστικής αποκοπής από το παρελθόν, η ανακτορική κατοικία του Γιανουκόβιτς, με τα γήπεδα τένις, γκολφ, τον προσωπικό ζωολογικό κήπο, το ελικοδρόμιο και τα στρέμματα με τους διαμορφωμένους κήπους, λειτουργεί σήμερα ως «σύμβολο της ανικανότητας του κράτους μας να λειτουργήσει κανονικά».

Χρυσά αξεσουάρ μπάνιου, λευκό πιάνο, εξωτικά πουλιά και ελάφια

Το νομοσχέδιο, που υιοθετήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου, προέβλεπε ότι το ακίνητο του Γιανουκόβιτς, που μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο έχει σχεδόν τις διαστάσεις των Βερσαλλιών, θα περνούσε στην κυριότητα του κράτους εντός 10 ημερών. Ακόμη να πραγματοποιηθεί η μεταβίβαση. Εχει πνιγεί σε έναν βάλτο από νομικές ασάφειες και διενέξεις για τον έλεγχο της πολυτελούς κατοικίας και του περιεχομένου της –από χρυσά αξεσουάρ μπάνιου και ένα λευκό πιάνο Steinway, μέχρι μια συλλογή από εξωτικά πουλιά, ελάφια και άλλα ζώα –όλα μαζί συνολικής αξίας πάνω από 1 δισ. δολάρια.

Μέσα στη σύγχυση που επικράτησε, το σύνολο βρέθηκε υπό τον έλεγχο του Ντένις Ταρατσκότελικ, πρώην επιχειρηματία και νυν «διοικητή» των σχεδόν 1.500 στρεμμάτων. Αφεντικό μιας μικρής μεταφορικής εταιρείας, ο Ταρατσκότελικ υποστήριξε τους διαδηλωτές της πλατείας Ανεξαρτησίας του Κιέβου, κατέφθασε στην κατοικία του Γιανουκόβιτς το πρωινό μετά τη φυγή του προέδρου και κατάφερε να επικρατήσει μεταξύ άλλων διεκδικητών της διαχείρισης της κατοικίας.

Με τη βοήθεια μιας ομάδας πρώην διαδηλωτών της πλατείας Ανεξαρτησίας και εθελοντών που επιστρέφουν από το μέτωπο του πολέμου στην Ανατολική Ουκρανία έχει αποτρέψει τις λεηλασίες και τους βανδαλισμούς. Υποστηρίζοντας ότι το μόνο που θέλουν οι διεφθαρμένοι γραφειοκράτες είναι να πλουτίσουν οι ίδιοι, αντιστέκεται στις εντολές της κυβέρνησης να παραδώσει το ακίνητο σε μια κρατική αγροτική εταιρεία.

Ενα δολάριο η είσοδος, 15 δολάρια η ξενάγηση

Παρότι ωρύεται κατά των φιλάργυρων και ανίκανων πολιτικών και αξιωματούχων, και ο ίδιος αντιμετωπίζει κατηγορίες για κλοπές και ανικανότητα. «Ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος; Είναι ασήμαντος» λέει ο βουλευτής Σιρότιουκ στην αμερικανική εφημερίδα. Προσθέτει ότι ο κύριος στόχος του είναι να «τσεπώνει» τα έσοδα από την πώληση των εισιτηρίων. Η είσοδος στο κτήμα στοιχίζει περίπου ένα δολάριο, ενώ η ξενάγηση στη βίλα γύρω στα 15 δολάρια (11,50 ευρώ).

Σε ένα σημείο, όμως, συμφωνούν όλες οι πλευρές: ότι η επανάσταση του Φεβρουαρίου στην Ουκρανία δεν έχει ολοκληρωθεί και πρέπει να εκπληρώσει τις υποσχέσεις της για μια νέα αρχή προκειμένου να αποφύγει την κατάληξη της Πορτοκαλί Επανάστασης του 2004, η οποία γέννησε πολλές ελπίδες που διαψεύστηκαν μέσα στις εσωτερικές συγκρούσεις και τη διαφθορά.

Οι αιματηρές συγκρούσεις στην Ανατολική Ουκρανία εναντίον των φιλορώσων ανταρτών βοήθησαν στο να παραμείνουν στο απυρόβλητο οι νέοι ηγέτες της Ουκρανίας. Οι υποστηρικτές του πρόεδρου Πέτρο Ποροσένκο, εύπορου επιχειρηματία που εξελέγη τον Μάιο, υποστηρίζουν ότι δεν έχει συνδέσει το όνομά του με τη διαφθορά.

Ο Ταρατσκότελικ υποστηρίζει ότι τα χρήματα από τις πωλήσεις των εισιτηρίων πληρώνουν τους μισθούς των 145 υπαλλήλων που απασχολούνται στο «παλάτι». Χρήματα βγαίνουν και από τους πάγκους πώλησης τροφίμων και τους ταξιδιωτικούς πράκτορες, χωρίς ωστόσο να είναι σαφή τα ποσά και το πού πηγαίνουν. Ο Ταρατσκότελικ δεν επιτρέπει εξωτερικούς ελεγκτές. Η κυβέρνηση, λέει, δεν έχει δικαίωμα να ελέγξει τους λογαριασμούς του. «Δίνουμε λογαριασμό στην κοινωνία» υποστηρίζει.