Αγαπημένο μου ημερολόγιο,
Εφτασε το καλοκαίρι και αντί να πίνω τσίπουρα εκεί που σκάει το κύμα, στυλώνω το βλέμμα στο άπειρο και ασχολούμαι με γαστρονομικές φιλοσοφίες. Τι να κάνω, είναι η ιδιοσυγκρασία μου τέτοια…
Αναρωτιέμαι, ας πούμε, πώς μπορεί ο χρήστης (για προϊόντα μιλάμε…) να μη μένει στη χρησιμότητα των πραγμάτων – που οπωσδήποτε είναι σημαντική –, αλλά να περνάει σε ένα άλλο επίπεδο, εκείνο της δημιουργικότητας. Γιατί να το κάνει, μπορεί να ρωτήσει κάποιος. Μα διότι η χαρά της δημιουργίας είναι απείρως μεγαλύτερη από εκείνη της απλής χρήσης. Αφορμή για τις σκέψεις αυτές μού έδωσαν τα κεραμικά της Κικής Γεροντάκη, μιας κεραμίστριας που ύστερα από 22 χρόνια στο Λονδίνο επιστρέφει στα πάτρια εδάφη φέρνοντας μαζί της τη σειρά κεραμικών Sculptural Tableware. Παστέλ κίτρινα και μαύρα σκεύη που πάνω τους αναδεικνύεται η αυτού υψηλότης, το φαγητό. Τα αντικείμενα είναι σαφέστατα λειτουργικά, αλλά η αξιοποίησή τους δεν είναι προφανής. Ξαφνικά, έχεις μπροστά σου ένα τεράστιο φλιτζανάκι του καφέ, ιδανικό για γίγαντα, μόνο που θα έπρεπε να λύσει το πρόβλημα πως είναι διάτρητο. Αρα, λοιπόν, ποια είναι η χρησιμότητά του; Κι εκεί μπαίνεις στο παιχνίδι και το δοκιμάζεις ως σουρωτήρι ή ως φρουτιέρα ή ως καλαθάκι ψωμιού. Ή μήπως είναι διακοσμητικό στοιχείο; Στα κεραμικά «καλάθια» σερβίρονται φρέσκα καρότα και αγγουράκια, αλλά μήπως και σάλτσες ή ξηροί καρποί; Αντικείμενα, δηλαδή, που σε ωθούν να βρεις καινούργιους τρόπους να παρουσιάσεις το φαγητό. Να αφήσεις ελεύθερη τη φαντασία σου για να μηχανευτείς κάτι καινούργιο.
Αρχίζω να παίζω μόνη μου ένα τέτοιο παιχνίδι. Τι μπορώ να κάνω με το εργαλείο που κόβει τα αβγά σε φέτες; Μπορώ να τεμαχίσω ομοιόμορφα μανιτάρια ή φράουλες. Το τσόπστικ δεν είναι μόνο για να τρώμε κινέζικο. Με τη βοήθειά του ισιώνει τέλεια η επιφάνεια ενός φλιτζανιού με αλεύρι, όταν θέλουμε να κάνουμε σωστές μετρήσεις. Ο πλάστης θρυμματίζει τα μπισκότα και τη φρυγανιά αν τα βάλουμε σε μια πλαστική σακούλα και τον περάσουμε από πάνω τους. Το μικρό – και συνήθως αχρείαστο – σκουπ για να βγάλουμε μπαλίτσες από το πεπόνι θα βοηθήσει πολύ περισσότερο να ξεσποριάσουμε τις ντομάτες. Το ψαλίδι κουζίνας κόβει άψογα τα κομμάτια της ψημένης πίτσας και το οδοντικό νήμα δένει όπως πρέπει τα πόδια του κοτόπουλου πριν από το ψήσιμο.
Δημιουργικότητα και πρωτοτυπία, όμως, βρήκα και στην οικοτεχνία Ρίζες, που φτιάχνει νόστιμα, ελληνικά, ντελικατέσεν προϊόντα με τις καλύτερες πρώτες ύλες. Δοκιμάζεις τα αλείμματα και τα έτοιμα φαγητά και περιέργως πώς νιώθεις τη χαρά και την προσωπική φροντίδα πίσω από το αποτέλεσμα. Το εργαστήριο βρίσκεται στη Δυτική Μακεδονία, στον Κρόκο Κοζάνης, διότι, όπως λένε οι ίδιοι, «τις γεύσεις αυτού του τόπου γνωρίζουμε καλύτερα, επειδή εδώ παράγονται πολλά αγροτικά προϊόντα μοναδικής ποιότητας, τα οποία θέλουμε να βρίσκονται από το χωράφι στο εργαστήριό μας σε λιγότερο από μία ώρα». Τα αλείμματα, τα πατέ και οι σάλτσες με βάση την πιπεριά Φλωρίνης έχουν την καπνιστή γεύση της ψημένης στα κάρβουνα πιπεριάς και γίνονται ντιπ, ορεκτικά, συνοδευτικά κρεάτων, μπαίνουν σε σάντουιτς, ενώ οι πιο καυτερές εκδοχές ταιριάζουν ωραιότατα σε ινδικά πιάτα. Τα αλείμματα των φρούτων είναι ιδιαίτερα γιατί φτιάχνονται με χυμό σταφυλιού ελληνικής παραγωγής αντί για ζάχαρη που χρησιμοποιείται στις κοινές μαρμελάδες. Μαζί τους δεν έχω προλάβει να κάνω πολλά πράγματα. Ούτε πάστα φλόρα ούτε τάρτα. Τις έχω ήδη τελειώσει…
*Δημοσιεύθηκε στο BΗΜΑ GOURMET την Κυριακή 15 Ιουνίου 2014.
