Στην τσιμπίδα του Ε9 όλοι οι ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας

Λιγότερο από μία εβδομάδα προθεσμία έχουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο φορολογούμενοι – ιδιοκτήτες ακινήτων προκειμένου να συμπληρώσουν και να υποβάλουν ηλεκτρονικά το έντυπο Ε9 για το οικονομικό έτος 2014. Η καταληκτική προθεσμία που έχει οριστεί από το υπουργείο Οικονομικών είναι η 30ή Μαΐου και αφορά όλους όσοι είχαν το προηγούμενο έτος μεταβολή στην περιουσιακή ή την οικογενειακή τους κατάσταση.

Η σωστή συμπλήρωση του εντύπου Ε9 και ο έλεγχός του για στοιχεία που έχουν αναγραφεί σε αυτό τα προηγούμενα χρόνια θα πρέπει να γίνει και για έναν ακόμη λόγο: βάσει του εντύπου Ε9 θα υπολογιστεί ο νέος φόρος ακινήτων που θα επιβαρύνει περισσότερους από 5.700.000 ιδιοκτήτες κατοικιών, γραφείων, καταστημάτων, οικοπέδων, αγροτεμαχίων κ.λπ.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται από όσους νομιμοποίησαν ή τακτοποίησαν αυθαίρετα κτίσματα ήημιυπαίθριουςκαι άλλους χώρους το προηγούμενο έτος αφού και αυτοί θα πρέπει να δηλωθούν στο νέο έντυπο Ε9.

Αξίζει να τονιστεί ότι από 1η Ιουλίου 2014 οι φορολογούμενοι για κάθε μεταβολή στην περιουσιακή τους κατάσταση θα πρέπει να προχωρούν σε επικαιροποίηση των στοιχείων, δηλαδή σε συμπλήρωση του Ε9. Αυτό θα γίνεται μέσα σε 30 ημέρες από την ημερομηνία μεταβολής στο ακίνητο. Οι μεταβολές της περιόδου από 1/1/2014 έως 31/5/2014 θα υποβληθούν σε ένα Ε9 που θα πρέπει να υποβληθείμέχρι τις 30 Ιουνίου 2014.

Τρόπος αναγραφής

Κάθε ενιαία ιδιοκτησία αναγράφεται σε μία γραμμή της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Κατ’ εξαίρεση, κτίσματα επί οικοπέδου χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, παρότι αποτελούν ενιαία ιδιοκτησία, αναγράφονται σε διαφορετικές γραμμές ανά όροφο αλλά τα στοιχεία του οικοπέδου αυτής αναγράφονται μόνο σε μία γραμμή εξ αυτών. Στην περίπτωση αυτή αναγράφονται και τα στοιχεία του οικοπέδου και η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων που υπάρχουν στο οικόπεδο, εφόσον προσμετρούνται στον συντελεστή δόμησης. Αν όμως στο υπόγειο ή το ισόγειο υπάρχουν κτίσματα διαφορετικής κατηγορίας (π.χ. αποθήκη και θέση στάθμευσης ή κατοικία και επαγγελματική στέγη), αυτά αναγράφονται σε διαφορετικές γραμμές και σε μία μόνο από αυτές αναγράφονται τα στοιχεία του οικοπέδου και η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων.

Σε κάθε περίπτωση αναγραφής κτισμάτων, απαιτείται και η συμπλήρωση των στοιχείων του οικοπέδου ή γηπέδου επί του οποίου βρίσκονται αυτά. Κατ’ εξαίρεση, δεν συμπληρώνονται στοιχεία οικοπέδου αποκλειστικά και μόνο για κατοικίες, επαγγελματικές στέγες, αποθήκες και θέσεις στάθμευσης, εφόσον αθροιστικά συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας εν ζωή με συμβολαιογραφικό έγγραφο, η αξία του οικοπέδου υπολογίζεται με το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων και βρίσκονται σε πολυκατοικία. Για τις ανάγκες συμπλήρωσης της δήλωσης στοιχείων ακινήτων, ως πολυκατοικία θεωρείται κάθε πολυώροφη οικοδομή εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού η οποία αποτελείται από 3 τουλάχιστον ορόφους, υφιστάμενους ή μελλοντικούς, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και το ισόγειο, ή η οικοδομή που, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ορόφων, έχει κτισμένη επιφάνεια συνολικού εμβαδού 500 τ.μ.

Ως επιφάνεια κτίσματος, αναγράφεται η καθαρή επιφάνεια των κύριων ή βοηθητικών χώρων, εφόσον υπάρχει σύστημα εν ζωή οριζόντιας ιδιοκτησίας. Αν στο συμβολαιογραφικό έγγραφο αναγράφεται μόνο μεικτή επιφάνεια, ενώ υπάρχει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, προκειμένου να προσδιοριστεί η καθαρή επιφάνεια, αφαιρείται ποσοστό 10% της μεικτής επιφάνειας.

Στις περιπτώσεις που δηλώνονται κτίσματα χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας ή δηλώνονται αυθαίρετα κτίσματα, αναγράφεται η μεικτή επιφάνεια αυτών (δηλαδή στην επιφάνειά τους προστίθενται κλιμακοστάσια, πλατύσκαλα κ.λπ.)

Η επιφάνεια των ακινήτων αναγράφεται είτε με 2 δεκαδικά ψηφία είτε σε ακέραιο αριθμό, ενώ το ποσοστό συνιδιοκτησίας των ακινήτων αναγράφεται με τη χρήση 5 δεκαδικών ψηφίων.

Ετος κατασκευής

Ως έτος κατασκευής του ακινήτου αναγράφεται αυτό της έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή της τελευταίας αναθεώρησής της. Σε περίπτωση ενιαίου κτίσματος, τμήματα του οποίου έχουν διαφορετική παλαιότητα, έτος κατασκευής είναι το έτος έκδοσης της νεότερης οικοδομικής άδειας. Αν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια, αναγράφεται το έτος κατασκευής το οποίο πρέπει να προκύπτει από δημόσιο έγγραφο.

Οταν το κτίσμα έχει πρόσοψη αποκλειστικά σε ακάλυπτο χώρο ή σε αίθριο ή σε στοά, θεωρείται τυφλό. Οταν οικόπεδο ή γήπεδο δεν έχει καμία πρόσοψη σε δρόμο ή πλατεία, θεωρείται τυφλό. Σε περίπτωση τυφλού κτίσματος, εφόσον αναγράφονται υποχρεωτικά τα στοιχεία του οικοπέδου και εφόσον αυτό δεν είναι τυφλό, το οικόπεδο αναγράφεται σε διαφορετική γραμμή, ώστε να δηλωθεί η πρόσοψή του, με συμπλήρωση και της συνολικής επιφάνειας των επ’ αυτού κτισμάτων.

Οριζόντιες ιδιοκτησίες οι οποίες έχουν δημιουργηθεί αλλά την 1η Ιανουαρίου 2014 δεν έχει κατασκευαστεί ο φέρων οργανισμός (σκελετός) αυτών, δηλώνονται ως οικόπεδα με τα ποσοστά ιδιοκτησίας ή συνιδιοκτησίας επ’ αυτού. Σε περίπτωση όμως που μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013 έχει μεταβιβαστεί με οριστικό συμβόλαιο ακίνητο ανεγειρόμενης οικοδομής σε οποιοδήποτε στάδιο, ακόμη και πριν από την έναρξη εργασιών επί του οικοπέδου, εφόσον προβλέπεται ότι αυτό θα παραδοθεί αποπερατωμένο στον αγοραστή, δηλώνεται ως αποπερατωμένο.

Δεν αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων κτίσμα όταν έχει παντελή έλλειψη στέγης. Αν υπάρχει μερική έλλειψη στέγης ή άλλες ουσιώδεις βλάβες του κτίσματος, που το καθιστούν μη λειτουργικό, τότε αναγράφεται ως ημιτελές.

Μονοκατοικία είναι το μοναδικό κτίσμα, προορισμένο για κατοικία, που βρίσκεται μέσα σε οικόπεδο ή γήπεδο ή κάθετη ιδιοκτησία και αποτελεί μία μόνο κατοικία, με τους βοηθητικούς της χώρους, που μπορεί να εκτείνεται σε έναν ή περισσότερους ορόφους, οι οποίοι επικοινωνούν μεταξύ τους και έχουν ενιαία λειτουργική ενότητα. Στις περιπτώσεις που η μονοκατοικία εκτείνεται σε περισσότερους τους ενός ορόφους, ως όροφος αναγράφεται ο υψηλότερος. Προσοχή: Η εμπρόθεσμη υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων για το έτος 2014 θα λήξει στις 30 Μαΐου 2014. Μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία οι τροποποιητικές δηλώσεις που θα υποβληθούν αντιμετωπίζονται ως αρχικές.

Πού επιβάλλεται ο νέος ενιαίος φόρος
Το ακίνητο φορολογείται σύμφωνα με την πραγματική του κατάσταση που προκύπτει από την εγγραφή του

Από 1ης Ιανουαρίου 2014 επιβάλλεται ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) με παράλληλη κατάργηση του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ), ενώ παράλληλα θεσμοθετήθηκε η άμεση, εντός 30 ημερών, και διαρκής ενημέρωση του Περιουσιολογίου ακινήτων από τις αρχές του έτους.

Ο ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται:

Στα εμπράγματα δικαιώματα της πλήρους κυριότητας, της ψιλής κυριότητας, της επικαρπίας και της οίκησης.

Στα δικαιώματα της αποκλειστικής χρήσης θέσης στάθμευσης, βοηθητικού χώρου και κολυμβητικής δεξαμενής που βρίσκονται σε κοινόκτητο τμήμα του ακινήτου και αποτελούν παρακολουθήματα των πιο πάνω εμπράγματων δικαιωμάτων.

Στο εμπράγματο δικαίωμα της επιφάνειας επί του ακινήτου, το οποίο φορολογικά αντιμετωπίζεται ως επικαρπία.

Στο δικαίωμα της νομής ή οιονεί νομής και της κατοχής.

Στα δεσμευμένα από ΟΤΑ δικαιώματα επί του ακινήτου.

Υποκείμενο ΕΝΦΙΑ είναι μεταξύ άλλων οι εξής:

Αυτός που αποκτά δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία, από την ημερομηνία σύνταξης του οριστικού συμβολαίου κτήσης.

Αυτός που αποκτά δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία, από την ημερομηνία τελεσιδικίας της δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται δικαίωμα ή καταδικάζεται ο δικαιοπάροχος σε δήλωση βουλήσεως.

Ο κληρονόμος και ειδικότερα ο εκ διαθήκης κληρονόμος, εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους, και ο εξ αδιαθέτου κληρονόμος, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους.

Οποιος έχει αποκτήσει δικαίωμα σε ακίνητο με οριστικό συμβόλαιο δωρεάς αιτία θανάτου, εφόσον ο θάνατος επήλθε μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους.

Το ακίνητο φορολογείται σύμφωνα με την πραγματική του κατάσταση. Η πραγματική κατάσταση του ακινήτου προκύπτει από την οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο. Αν δεν υπάρχει οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία του ακινήτου όπως προκύπτουν από τον τίτλο κτήσης. Αν δεν υπάρχει ούτε οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο ούτε τίτλος κτήσης, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της πραγματικής κατάστασης του ακινήτου.

Προσοχή. Αν η πραγματική επιφάνεια του ακινήτου υπερβαίνει αυτή που αναγράφεται στην οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο ή στον τίτλο κτήσης ή στην άδεια οικοδομής ή έχει γίνει αλλαγή της χρήσης του ακινήτου, λαμβάνεται υπόψη η πραγματική επιφάνεια και η πραγματική χρήση του ακινήτου. Δηλαδή, σημαντική αλλαγή από τα μέχρι σήμερα ισχύοντα (σε σχέση με τα τακτοποιημένα ή νομιμοποιούμενα ακίνητα) είναι ότι τα ακίνητα πλέον φορολογούνται είτε βάσει του τίτλου τους ή αν υπερβαίνουν αυτόν σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση. Συνεπώς, αν υπάρχει τακτοποίηση ή νομιμοποίηση αυθαίρετων κτισμάτων ή ημιυπαίθριων χώρων, αυτοί φορολογούνται ανεξάρτητα αν μέχρι το έτος 2013 απαλλάσσονταν.

Υπολογισμός ΕΝΦΙΑ

Ο ΕΝΦΙΑ ισούται με το άθροισμα του κύριου φόρου, ο οποίος επιβάλλεται σε κάθε ακίνητο, και του συμπληρωματικού φόρου, ο οποίος επιβάλλεται επί της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων των ακινήτων του υποκειμένου στον φόρο.

Κύριος φόρος

Κύριος φόρος επιβάλλεται σε όλα τα ακίνητα, δηλαδή κτίσματα, οικόπεδα, γήπεδα, ανάλογα με τη γεωγραφική τους θέση, την επιφάνεια και άλλες παραμέτρους.

Ο συγκεκριμένος φόρος ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας, του Βασικού Φόρου ανά τετραγωνικό (ΒΦ), του Συντελεστή Παλαιότητας Κτίσματος (ΣΠΚ), του Συντελεστή Ορόφου (ΣΟ) ή Μονοκατοικίας (ΣΜ), του Συντελεστή Πρόσοψης (ΣΠ), του Συντελεστή Βοηθητικών Χώρων (ΣΒΧ) και του Συντελεστή Ημιτελούς Κτίσματος (ΣΗΚ) κατά περίπτωση. Ο μαθηματικός τύπος που χρησιμοποιείται είναι ο εξής:

Φόρος = Επιφάνεια κτίσματος (τ.μ.) x ΒΦ x ΣΠΚ x ΣΟ ή ΣΜ x ΣΠ x ΣΒΧ (όπου εφαρμόζεται) x ΣΗΚ (όπου εφαρμόζεται).

Ο κύριος φόρος οικοπέδων (εντός σχεδίου πόλης και οικισμού) ισούται με γινόμενο της επιφάνειας και του συντελεστή φόρου. Αν στο οικόπεδο υπάρχει κτίσμα, η επιφάνεια του οικοπέδου για την οποία επιβάλλεται ο κύριος φόρος ισούται με το υπόλοιπο της συνολικής επιφάνειας, αφού αφαιρεθεί η επιφάνεια του οικοπέδου, η οποία αναλογεί στον Συντελεστή Αξιοποίησης Οικοπέδου, με βάση τη δόμηση η οποία έχει πραγματοποιηθεί στο οικόπεδο ως εξής: Επιφάνεια οικοπέδου για την οποία επιβάλλεται ΕΝΦΙΑ όταν υπάρχει κτίσμα = Συνολική επιφάνεια οικοπέδου – επιφάνεια οικοπέδου που αναλογεί στον ΣΑΟ (Συντελεστή Αξιοποίησης Οικοπέδου) με βάση τη δόμηση που έχει πραγματοποιηθεί.

Ο κύριος φόρος αγροτεμαχίου (εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού) ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας του γηπέδου, του Βασικού Συντελεστή Φορολογίας (ΒΣΦ), του Συντελεστή Θέσης (ΣΘ), του Συντελεστή Χρήσης (ΣΧ), του Συντελεστή Αρδευσης (ΣΑρ), του Συντελεστή Απαλλοτρίωσης (ΣΑπ) και του συντελεστή κατοικίας (ΣΚ), όπως προβλέπεται βάσει του εξής μαθηματικού τύπου: Φόρος = Επιφάνεια γηπέδου (τ.μ.) x ΒΣΦ x ΣΘ x ΣΧ x ΣΑρ x ΣΑπ (όπου εφαρμόζεται) x ΣΚ (όπου εφαρμόζεται).

Κτίσματα εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού για τα οποία δεν έχει καθοριστεί τιμή ζώνης καθώς και τα ειδικά κτίρια εντάσσονται στην κατώτερη τιμή ζώνης της δημοτικής ενότητας στην οποία βρίσκονται.

Ο συντελεστής φόρου του οικοπέδου προκύπτει από τη μοναδιαία αξία του οικοπέδου ανά τετραγωνικό μέτρο. Η μοναδιαία αξία του οικοπέδου είναι ο λόγος της φορολογητέας αξίας του οικοπέδου προς τη συνολική επιφάνειά του.

Ποιοι υποχρεούνται να υποβάλουν εφέτος τη δήλωση
Ακόμη και τα κενά, ημιτελή ακίνητα που δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί θα επιβαρυνθούν με τον ενιαίο φόρο
Οσοι φορολογούμενοι είχαν μεταβολές στην περιουσιακή τους κατάσταση εντός του 2013 (πώληση ή αγορά ακινήτου, μεταβίβαση ή απόκτηση ακινήτου με δωρεά ή γονική παροχή, μεταβίβαση ή απόκτηση ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας) πρέπει να υποβάλουν ηλεκτρονικά νέα δήλωση Ε9. Ακόμη την ίδια υποχρέωση έχουν:

Οσοι είχαν οποιεσδήποτε μεταβολές στα ποσοστά συνιδιοκτησίας ή στις επιφάνειες των ακινήτων τους ή κληρονόμησαν κάποιο ακίνητο.Σε περίπτωση προσθήκης νέου ακινήτου ή διαγραφής ακινήτου που έχει δηλωθεί σε προηγούμενες δηλώσεις Ε9, αναγράφονται υποχρεωτικά τα στοιχεία του συμβολαίουαπόκτησης ή μεταβίβασης.

Τα φυσικά πρόσωπα τα οποία έχουν ακίνητα που απαλλάσσονται από τον φόρο ή για τα οποία προβλέπεται μείωση αυτού.Στην κατηγορία αυτή υπάγονταιοι αγρότες και κτηνοτρόφοι που θα πρέπει να δηλώσουν τους χώρους αποθήκευσης προϊόντων φυτικής ή ζωικής παραγωγής, μαντριά, στάνες, θερμοκήπια κ.λπ. Για τα κτίσματα αυτά προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από τονΕΝΦΙΑ.

Οσοι έχουν τακτοποιηθέντα ή νομιμοποιηθέντα ακίνητα ή ημιυπαίθριους χώρους, εφόσον δεν έχουν αναγραφεί σε προηγούμενες δηλώσεις Ε9. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για τη συμπλήρωση της δήλωσης στοιχείων ακινήτων λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση του ακινήτου. Η πραγματική κατάσταση του ακινήτου προκύπτει από την οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο. Αν δεν υπάρχει οριστική εγγραφή, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία του ακινήτου όπως προκύπτουν από τον τίτλο κτήσης. Αν δεν υπάρχει τίτλος κτήσης, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της πραγματικής κατάστασης του ακινήτου.

Οσοι έχουν κενά ημιτελή ακίνητα που δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται μεεργοταξιακόρεύμα, ανεξάρτητα αν τα έχουν ήδη δηλώσει, προκειμένου να τύχουν της προβλεπόμενης μείωσης στονΕΝΦΙΑ.

Ο εργολάβος, για να αναγράψει το εργολαβικό του αντάλλαγμα, εφόσον έχουν παρέλθει 4 χρόνια από την έναρξη ανέγερσης της οικοδομής ή και πριν από την παρέλευση της τετραετίας, εφόσον το εργολαβικό αντάλλαγμα έχει χρησιμοποιηθεί από αυτόν καθ’ οιονδήποτε τρόπο.

Ο οικοπεδούχος για να διαγράψει το εργολαβικό αντάλλαγμα.

Οποιος έχει ακίνητο σε πολυκατοικία η οποία διαθέτει κοινόχρηστη πισίνα ή κλειστούς (υπόγειους κυρίως) κοινόχρηστους χώρους αποθηκών ή θέσεων στάθμευσης. Εφόσον δεν προκύπτει η επιφάνεια της θέσης στάθμευσης, η επιφάνεια αυτής θεωρείται ότι είναι 20 τετραγωνικά μέτρα.

Οσοι είχαν μεταβολή στην οικογενειακή κατάστασή τους (γάμος, διαζύγιο, παιδί που δεν είναι πλέονπροστατευόμενομέλος και θα υποβάλει δική του δήλωση και Ε9, θάνατος του υπόχρεου, οπότε για λογαριασμό του θα υποβάλουν οι κληρονόμοι κ.λπ.). Κατ’ εξαίρεση η σύζυγος, η οποία δεν ήταν ενεργή χρήστρια των υπηρεσιών τουTaxisnet και διαρκούντος του έγγαμου βίου υπέβαλλε ηλεκτρονικά τη δήλωση στοιχείων ακινήτων της χρησιμοποιώντας για την πρόσβαση στο Taxisnet το όνομα χρήστη και τον κωδικό πρόσβασης του συζύγου της, από την ημερομηνία ενεργοποίησης του ονόματος χρήστη και κωδικού πρόσβασης από την ίδια δεν είναι πλέον δυνατή η υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων της με τη χρήση των κωδικών του συζύγου. Η δήλωση στοιχείων ακινήτων ανήλικου τέκνου υποβάλλεται από τους γονείς για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου.

Στην περίπτωση που ο υπόχρεος σε δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2014 έχει αποβιώσει, μετά την ενημέρωση του μητρώου του φορολογουμένου, η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται χειρόγραφα στον αρμόδιο προϊστάμενο ΔΟΥ από όλους τους κληρονόμους.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ