Με μια πρωτοφανή απόφασή του, το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε «ασύμβατο με τη νομοθεσία της ΕΕ» το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) που είχε εξαγγείλει το 2012 ο Μάριο Ντράγκι. Πρόκειται για το όπλο της περίφημης «ποσοτικής χαλάρωσης», που έβαλε τότε στο τραπέζι ο ιταλός κεντρικός τραπεζίτης διαμηνύοντας προς τις αγορές ότι θα πράξει «ό,τι χρειάζεται για να στηρίξει το ευρώ».
Το εδρεύον στην Καρλσρούη γερμανικό δικαστήριο απεφάνθη συγκεκριμένα ότι το πρόγραμμα που εξήγγειλε η ΕΚΤ – και το οποίο προσώρας δεν έχει εφαρμόσει – αντιβαίνει στον ευρωπαϊκό νόμο που απαγορεύει στην Ευρωτράπεζα να χρηματοδοτεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. «Συντρέχουν μείζονες λόγοι για να συμπεράνει κανείς ότι το πρόγραμμα υπερβαίνει τις αρμοδιότητες άσκησης νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας και ότι παραβιάζει τις θεσμικές εξουσίες που ασκούν τα κράτη μέλη», αναφέρει το Δικαστήριο της Καρλσρούης.
Να πρόκειται, άραγε, για μια δογματική προσκόλληση στο γράμμα του νόμου που καθορίζει ως τον αποκλειστικό ρόλο και μοναδική αποστολή της Ευρωτράπεζας να φροντίζει για τη νομισματική σταθερότητα στην Ευρωζώνη; Ή να πρόκειται για μια καλή ευκαιρία να τονώσει η Γερμανία την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων που εξάγει στις διεθνείς αγορές; Διότι αμέσως μόλις έγινε γνωστή η απόφανση του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, εκδηλώθηκαν ισχυρές πτωτικές πιέσεις στο ευρώ.
Συγκεκριμένα, το ευρωπαϊκό νόμισμα υποχώρησε μέχρι τα 1,3551 δολάρια στην αγορά του Λονδίνου από τα 1,3634 δολάρια, που ήταν το υψηλότερο επίπεδο ισοτιμίας που είχε φθάσει την Παρασκευή – αν και αργά το απόγευμα κέρδισε πολύ από το χαμένο έδαφος φθάνοντας πάλι στις παρυφές των 1,36 δολαρίων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν το δύσκολο για την Ευρωζώνη και το ευρώ 2012 η εξαγγελία και μόνο του σημαντικού αυτού μέτρου ποσοτικής χαλάρωσης ήρκεσε για να εκτονώσει τις ασφυκτικές πιέσεις που δέχονταν από τις αγορές το ευρωπαϊκό νόμισμα και κυρίως η ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων.
Το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο παρέπεμψε το ζήτημα της νομιμότητας ή όχι του προγράμματος αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ (γνωστό ως Outright Monetary Transactions ή OMT) στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου. Όπως εκτιμούν οι ειδικοί, το ανώτατο δικαστικό όργανο της ΕΕ δεν θα συμμεριστεί την άποψη της Καρλσρούης.
«Οι ελπίδες του προγράμματος Ντράγκι είναι πολύ καλύτερες στο Λουξεμβούργο από όσο ήταν στην Καρλσρούη», δήλωσε στο BBC ο Μπερτ Βαν Ρόσεμπεκε του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του Φράιμπουργκ.
«Αν μιλήσουμε ρεαλιστικά, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν είναι ένα ανεξάρτητο δικαστικό όργανο, καθώς ερμηνεύει τα νομικά ερωτήματα που ανακύπτουν με βάση τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης», πρόσθεσε ο Γκούναρ Μπεκ, καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.
