Κατατέθηκε στη Βουλή το σχέδιο νόμου για την «Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση κτλ.» Το σχέδιο νόμου αποτελεί καταρχήν μια προσπάθεια ενσωμάτωσης στο εθνικό μας δίκαιο της Οδηγίας 73/2002/EK, με την οποία τροποποιείται η Οδηγία 76/207/ΕΟΚ και της Οδηγίας 75/117/ΕΟΚ για την ίση μεταχείριση. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι στο άρθρο 2 ορίζεται ότι το νομοθέτημα αφορά όχι μόνο τους εργαζομένους αλλά και τα υποψήφια προς απασχόληση άτομα, δηλαδή όσους αναζητούν δουλειά, γίνεται αντιληπτό ότι το πλαίσιο εφαρμογής της ρύθμισης είναι ευρύτατο.
Οπως πολύ συχνά συμβαίνει όμως στην Ελλάδα, η προσπάθεια εκσυγχρονισμού διεξάγεται ως υπερβολή ή ακόμη συχνότερα ως απόπειρα γελοιοποίησης του Δικαίου. Εξηγούμαι.
Το άρθρο 17 του σχεδίου νόμου αναφέρει επί λέξει τα εξής: «Οταν ένα πρόσωπο (…) ισχυρίζεται ότι υφίσταται μεταχείριση που ενέχει διάκριση λόγω φύλου (…) και επικαλείται, ενώπιον δικαστηρίου ή άλλης αρμόδιας αρχής, γεγονότα ή στοιχεία από τα οποία πιθανολογείται (…) ότι εκδηλώθηκε σεξουαλική ή άλλη παρενόχληση (…) ο καθ’ ου φέρει το βάρος να θεμελιώσει στο δικαστήριο ή σε άλλη αρμόδια αρχή ότι δεν υπήρξε παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης…».
Κοντολογίς, ο κάθε εργαζόμενος και η κάθε εργαζόμενη ή όσοι ζητούν δουλειά μπορούν να ισχυριστούν με απλή πιθανολόγηση ότι έγιναν αντικείμενο σεξουαλικής παρενόχλησης.
Από εκεί και πέρα ο αντίδικος καλείται αυτός, κατά σιωπηρή τροποποίηση όλων των ισχυουσών διατάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας περί του βάρους απόδειξης, να δημιουργήσει πλήρη δικανική πεποίθηση στον δικαστή, ότι δεν παρενόχλησε σεξουαλικά.
Αν δεν τα καταφέρει ή αν αφήσει την παραμικρή αμφιβολία, και ειλικρινά δεν μπορώ να σκεφτώ πώς θα τα καταφέρει αφού στις περισσότερες περιπτώσεις δεν πρόκειται να υπάρξει μάρτυρας εκτός των δύο διαδίκων, τότε το δικαστήριο θα πρέπει να αποφασίσει εις βάρος του. Εκτός αν οι εργοδότες αλλά και οι εργαζόμενοι βλέπουν τους ή τις συναδέλφους τους ή τους ή τις αναζητούντες εργασία μέσα από τζάμια, ώστε να περιορίσουν τουλάχιστον τον κίνδυνο σε ακούσιο ανοιγοκλείσιμο του ματιού.
Μιλάμε δηλαδή, για πρώτη φορά στο ελληνικό δίκαιο, για θεσμοθετούμενη νομική σχιζοφρένεια, η οποία θα μετατρέψει τη χώρα, λαμβανομένων υπόψη και των κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων, σε απέραντο δικαστήριο αγωγών σεξουαλικής παρενόχλησης.
H απάντηση στην προφανή γελοιότητα της ρύθμισης θα ήταν ότι εν πάσει περιπτώσει είναι υποχρεωτική, αφού αυτό προβλέπεται από τη σχετική κοινοτική οδηγία. Αυτό δεν είναι όμως αλήθεια. H κοινοτική οδηγία 97/80/EK στο άρθρο 4 προβλέπει επί λέξει τα εξής:
«1. (…) όταν ένα πρόσωπο κρίνει ότι θίγεται από τη μη τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και παρουσιάζει, ενώπιον δικαστηρίου ή άλλης αρμόδιας αρχής, πραγματικά περιστατικά από τα οποία τεκμαίρεται η ύπαρξη άμεσης ή έμμεσης διάκρισης, να επιβάλλεται στον εναγόμενο να αποδείξει ότι δεν υπήρξε παραβίαση…»
Δηλαδή, η Οδηγία ζητά να τεκμαίρεται και όχι να πιθανολογείται διάκριση και σεξουαλική παρενόχληση.
Νομίζω ότι είναι προφανές και σε πρωτοετή της Νομικής ότι το «τεκμαίρεται» της Οδηγίας, απέχει παρασάγγας από το «πιθανολογείται» που εισάγει το δήθεν προοδευτικό ελληνικό νομοθέτημα, το οποίο σημειωτέον είναι τόσο προοδευτικό και ανοικτόμυαλο ώστε αποφεύγει να δεχτεί ότι σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να υπάρξει και μεταξύ ομοφύλων.
Ποια είναι η λύση; Νομίζω εύκολη αρκεί να επανέλθουμε στη σοβαρότητα. Αρκεί να αντικαταστήσουμε στο άρθρο 17 του σχεδίου νόμου τη λέξη πιθανολογείται με τη λέξη τεκμαίρεται. Αποτρέπουμε έτσι με μια λέξη την απόπειρα να λυθεί το πρόβλημα του δικηγορικού υπερπληθυσμού της χώρας, μέσα από την ενασχόληση με μερικές εκατοντάδες χιλιάδες αγωγές σεξουαλικής παρενόχλησης.
O κ. Νίκος Δένδιας είναι βουλευτής Κέρκυρας της ΝΔ.
