Εισαγγελέας εναντίον υπουργού
Με μια τροπολογία στο χέρι, η οποία θα τον απαλλάξει από έναν μεγάλο πονοκέφαλο, κυκλοφορεί τις τελευταίες ημέρες ο υπουργός Εθνικής Αμυνας κ. Σπ. Σπηλιωτόπουλος. Πρόκειται για την τροπολογία που περιγράφει την αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του Πενταγώνου και που σύμφωνα με τις ελπίδες του κ. Σπηλιωτόπουλου θα περιληφθεί τελικώς στο υπό εξέταση νομοσχέδιο για τις προμήθειες αμυντικού υλικού από τις Ενοπλες Δυνάμεις. Εφόσον οι ελπίδες αυτές ευοδωθούν, θα αποχωρήσει από το Πεντάγωνο – πριν από αυτόν σε κάθε περίπτωση – ένας άνθρωπος με τον οποίο ο κ. Σπηλιωτόπουλος δεν είχε και την καλύτερη δυνατή συνεργασία. H τροπολογία στην ουσία θα σημάνει την υποβάθμιση της σημερινής Γενικής Γραμματείας Οικονομικού Σχεδιασμού και Αμυντικών Επενδύσεων σε γενική διεύθυνση, και αυτό με τη σειρά του θα σημάνει ότι φεύγει από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας ο άνθρωπος που σήμερα είναι επικεφαλής της γραμματείας: ο πρώην εισαγγελέας κ. Γ. Ζορμπάς.
Σύμφωνα με πληροφορίες το νομοσχέδιο για τις αμυντικές προμήθειες πρόκειται να λάβει την τελική έγκριση της Κυβερνητικής Επιτροπής εντός του αμέσως προσεχούς διαστήματος, ενδεχομένως και εντός της εβδομάδος, και στη συνέχεια να προωθηθεί προς τη Βουλή. Ωστόσο είναι σαφές πως πρόκειται για την ύστατη προσπάθεια του κ. Σπηλιωτόπουλου να «ξεφορτωθεί» τον κ. Ζορμπά. H φημολογία για την περίφημη τροπολογία κυκλοφορεί από την προηγούμενη άνοιξη και έχει ως διά μαγείας «ξεγλιστρήσει» από δύο νομοσχέδια του υπουργείου Αμυνας. H καθυστέρηση της διαδικασίας – την τελευταία αναβολή κέρδισε ο κ. Ζορμπάς τον προηγούμενο μήνα, όταν πέτυχε την παράλειψη της τροπολογίας από το στρατολογικό νομοσχέδιο – αφήνεται από κάποιες πλευρές να εννοηθεί πως είναι αποτέλεσμα προνομιακών σχέσεων του πρώην εισαγγελέα με το περιβάλλον του πρωθυπουργού κ. K. Καραμανλή. Ωστόσο κάποιοι επιμένουν πως ο πρώην εισαγγελέας δεν έχει προνομιακή σχέση με τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, αλλά με υφυπουργό της κυβέρνησης, ο οποίος εισηγήθηκε επιμόνως στο Μαξίμου την τοποθέτηση του κ. Ζορμπά στο Πεντάγωνο.
Δεν είναι πάντως τυχαίο πως την προηγούμενη εβδομάδα, κατά την πρώτη συζήτηση του νομοσχεδίου από την Κυβερνητική Επιτροπή, από το περιβάλλον του κ. Ζορμπά εκφράζονταν επιφυλάξεις για το περιεχόμενό του, ενώ τονιζόταν πως η Γενική Γραμματεία δεν είχε την παραμικρή συμμετοχή σε οιοδήποτε στάδιο της κατάρτισής του. Ωστόσο έναν ακριβώς χρόνο νωρίτερα ο κ. Ζορμπάς σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις του με δημοσιογράφους περιέγραφε το όραμά του για το νέο νομικό πλαίσιο των προμηθειών.
Στην ουσία η εξέλιξη των πραγμάτων στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας έχει όλα τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης πολιτικής ζωής. Αγώνας ισχύος και ταυτόχρονα επιβίωσης, με όλα τα συμπαρομαρτούντα. Ο κ. Ζορμπάς, δεδομένου ότι έχει στη διάθεσή του τα μέσα για να επηρεάζει καταστάσεις με ποικίλους τρόπους, είχε καταστήσει σαφή δύο πράγματα. Πρώτον, ότι δεν είναι διατεθειμένος να υποβαθμιστεί σε γενικό διευθυντή οπότε θα αποχωρήσει από το Πεντάγωνο και, δεύτερον, ότι για να αποχωρήσει πρέπει πρώτα να έχει «ανοίξει» μία άλλη θέση. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις, η θέση αυτή άνοιξε με την ψήφιση του νομοσχεδίου για το ξέπλυμα χρήματος και τη δημιουργία μιας νέας ανεξάρτητης εποπτικής αρχής. Τροπολογία του νομοσχεδίου προβλέπει ότι επικεφαλής της αρχής θα τοποθετείται δικαστικός ή εισαγγελικός λειτουργός και πολλοί «είδαν» εκεί το πρόσωπο του κ. Ζορμπά.
Ο υπόγειος πόλεμος και τα θύματά του * Γιατί από την ορκωμοσία ήδη της κυβέρνησης ΝΔ οι σχέσεις μεταξύ του υπουργού και του γενικού γραμματέα δεν ήταν ποτέ καλές Οι προμήθειες οπλικών συστημάτων και το φιάσκο της εξεταστικής για τους πυραύλους TOR-Μ1
Οι σχέσεις μεταξύ του υπουργού Εθνικής Αμυνας και του γενικού γραμματέα του ποτέ δεν υπήρξαν καλές. Κάποιοι ανέφεραν πως ο κ. Γ. Ζορμπάς από την αρχή της παρουσίας του στο Πεντάγωνο είχε αυτονομηθεί και οι υπηρεσίες της γραμματείας του ενεργούσαν ως κράτος εν κράτει, ειδικά στις περιπτώσεις της διερεύνησης υποθέσεων εξοπλιστικών προγραμμάτων που θα μπορούσαν να οδηγηθούν στον εισαγγελέα. Σύμφωνα με μαρτυρίες «ο υπουργός Αμυνας είχε εξ αρχής ενοχληθεί από την προσπάθεια του κ. Ζορμπά να παρέμβει πολιτικά στο έργο του, και αυτό δεν ήταν κάτι που μπορούσε να το ανεχθεί». Δεδομένου όμως ότι από κάποια στιγμή κι έπειτα είχαν ξεκινήσει οι διαδικασίες της εξεταστικής, μία ανοιχτή σύγκρουση κορυφής στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας είχε αποκλειστεί, καθώς όλοι κατανοούσαν με τι είδους φιάσκο θα ερχόταν αντιμέτωπη η κυβέρνηση. Κατά την περίοδο εκείνη πάντως σημειώθηκε μία νίκη του κ. Ζορμπά στα σημεία και «θύμα» ήταν ο τότε διευθυντής ενημέρωσης του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και επί σειρά ετών συνεργάτης του κ. Σπ. Σπηλιωτόπουλου, κ. Αν. Γκουριώτης, ο οποίος παραιτήθηκε εκτοξεύοντας κατηγορίες κατά του κ. Ζορμπά, μεταξύ των οποίων και η «ιστορική» φράση περί «βλακείας και παρακράτους». Ηταν η εποχή που υποτίθεται ότι κυκλοφορούσαν διάφορες βιντεοκασέτες από το ταξίδι του κ. Σπηλιωτόπουλου στη Μόσχα, όπου, σύμφωνα με όσους έλεγαν ότι τις είχαν δει, ο κ. Γκουριώτης υποτίθεται πως συνομιλούσε με εκπρόσωπο της ρωσικής εταιρείας Rosoboronexport, η οποία εμπλεκόταν στα αντισταθμιστικά ωφελήματα των πυραυλικών συστημάτων TOR-Μ1, τα οποία εξετάζονταν από την επιτροπή της Βουλής. Μιλώντας για «βλακεία και παρακράτος», ο κ. Γκουριώτης είχε δηλώσει τον Δεκέμβριο του 2004 ότι τον εκπρόσωπο της ρωσικής εταιρείας είχε συστήσει στον ίδιο και τον κ. Σπηλιωτόπουλο «ο γνωστός για την ακεραιότητα και εντιμότητά του πρώην εισαγγελέας κ. Γ. Ζορμπάς».
H υπόθεση των TOR-Μ1 και το φιάσκο της εξεταστικής ήταν που έφεραν στο φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά τη σύγκρουση του κ. Ζορμπά με τον κ. Σπηλιωτόπουλο. Τον Ιούλιο του 2004, και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για τα αντισταθμιστικά ωφελήματα των ρωσικών πυραύλων, οι κκ. Ζορμπάς και Σπηλιωτόπουλος είχαν καταλήξει σε συμφωνία με τη ρωσική πλευρά, η οποία μεταξύ άλλων προέβλεπε την υπογραφή σύμβασης με κρατική/κυβερνητική εγγύηση, ίδια δηλαδή με εκείνη που περιλαμβανόταν στην αρχική σύμβαση που είχε υπογράψει η κυβέρνηση του ΠαΣοΚ, για την οποία είχε μεταξύ άλλων συσταθεί η εξεταστική επιτροπή. Ο κ. Ζορμπάς είχε συναντήσεις με εκπροσώπους της ρωσικής πλευράς ήδη από την άνοιξη του 2004, δηλαδή αμέσως μετά την τοποθέτησή του στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, ενώ ακολούθησαν συναντήσεις αρμοδίων επιτροπών κ.λπ. ώσπου να καταλήξει το θέμα στην αποδοχή συμφωνίας ακόμη και με μη τραπεζική εγγύηση, τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Λίγους μήνες αργότερα, μετά την επίσκεψη του κ. Σπηλιωτόπουλου στη Μόσχα, γινόταν πλέον λόγος για «νόμιμες εγγυήσεις» και όχι για τραπεζικές, τις οποίες υποτίθεται ότι θα επεδίωκε η κυβέρνηση στην επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για τα TOR-Μ1. Ο γενικός γραμματέας Αμυντικών Επενδύσεων είχε τότε αποστασιοποιηθεί από την κρίση που είχε ξεσπάσει, επιδιώκοντας να δώσει ενδείξεις ότι αυτός δεν είχε συναινέσει στα περί κρατικής εγγύησης.
Αντίστοιχη στάση τήρησαν ο γενικός γραμματέας και το περιβάλλον του και στην πρόσφατη υπόθεση της αγοράς των αμερικανικών F-16 όταν, αφότου κλιμακώθηκαν οι αντιδράσεις, άρχισε η διαρροή πληροφοριών που ανέφεραν είτε ότι η ΓΓΟΣΑΕ είχε ενστάσεις και επιφυλάξεις, είτε ότι θέλησε να διαφυλάξει τη νομιμότητα της προμήθειας και τα συμφέροντα της Πολεμικής Αεροπορίας.
Οσοι βρίσκονται ή βρέθηκαν κοντά στον κ. Ζορμπά αποφεύγουν να χαρακτηρίσουν τον ως σήμερα γενικό γραμματέα του υπουργείου Εθνικής Αμυνας με αρνητικά σχόλια. Πολλοί επισημαίνουν όμως ότι ο πρώην εισαγγελέας διακατέχεται από εμμονές σε πολιτικό και σε προσωπικό επίπεδο, ενώ του καταλογίζουν ένα βασικό μειονέκτημα για τη θέση που κατέχει: την έλλειψη πολιτικής διορατικότητας. Αυτό όμως είναι κάτι που αφορά πρωτίστως εκείνους που τον προώθησαν στη θέση αυτή ή έδωσαν τη συγκατάθεσή τους.
