Σε δάνεια «διά πάσαν χρήσιν» αναδεικνύονται τα στεγαστικά, καθώς σχεδόν ένα στα τρία νέα δάνεια της κατηγορίας αυτής χορηγείται ως επισκευαστικό, που σημαίνει ότι τα χρήματα του δανείου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για οποιονδήποτε σκοπό: από κεφάλαιο κίνησης για μια επιχείρηση ως την κάλυψη ανοιγμάτων και αναγκών του οικογενειακού προϋπολογισμού (σπουδές κτλ.), ακόμη και για την αγορά καταναλωτικών αγαθών (αυτοκίνητα, έπιπλα, λευκά είδη κτλ.).
Μέσω των δανείων αυτών οι τράπεζες ικανοποιούν τα αιτήματα των πελατών τους για χρηματοδότηση, τα οποία δεν μπορούν να καλύψουν με άλλο τρόπο λόγω των περιορισμών της Τράπεζας της Ελλάδος στην καταναλωτική πίστη. Πάντως τα περιοριστικά όρια του 1 εκατ. δρχ. για τα προσωπικά δάνεια και των 8 εκατ. δρχ. για τα καταναλωτικά αναμένεται να αρθούν ως το τέλος του έτους με την παράλληλη λειτουργία του «Τειρεσία», του ελληνικού credit bureau, που θα παρέχει πληροφορίες για τα περιθώρια δανεισμού του κάθε Ελληνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και τους υπολογισμούς των τραπεζών, στη διάρκεια του περασμένου έτους χορηγήθηκαν νέα στεγαστικά δάνεια ύψους 4 δισ. ευρώ.
Εξ αυτών εκτιμάται ότι περίπου 25%-30%, δηλαδή δάνεια ύψους 1 δισ. ευρώ – 1,2 δισ. ευρώ, αφορά επισκευαστικά δάνεια. Το ποσό αυτό θεωρείται αρκετά υψηλό συγκρινόμενο με τα νέα δάνεια καταναλωτικής πίστης (καταναλωτικά και προσωπικά) που χορηγήθηκαν το 2001, τα οποία υπολογίζεται ότι ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ.
Τα επισκευαστικά δάνεια, το ύψος των οποίων συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 5 και 10 εκατ. δρχ., χορηγούνται σε ιδιοκτήτες ακινήτων με προσημείωση του ακινήτου (κόστος προσημείωσης 0,75% επί του 130% του δανείου). Πρόσθετη προϋπόθεση το εισόδημα του δανειοδοτουμένου να εξασφαλίζει την αποπληρωμή των δόσεων. Με το ακίνητο να χρησιμοποιείται ως εγγύηση αποπληρωμής, τα επισκευαστικά χαρακτηρίζονται δάνεια «υψηλής εξασφάλισης», στοιχείο που δίνει στις τράπεζες τη δυνατότητα να τα τιμολογούν λίγο ακριβότερα από τα στεγαστικά. Κατά μέσον όρο, τα επιτόκιά τους είναι περί τη μία μονάδα πάνω από αυτά των δανείων που χορηγούνται για αγορά κατοικίας.
Τα επισκευαστικά, όπως έχουν «βαπτισθεί» στην Ελλάδα τα δάνεια που στις απελευθερωμένες αγορές του εξωτερικού ονομάζονται home equity loans, παρακολουθούνται από την Τράπεζα της Ελλάδος και παρά τις διαστάσεις που έχουν πάρει τον τελευταίο καιρό δεν φαίνεται να εμπνέουν ανησυχία. «Τα δάνεια αυτά έχουν καλή εξασφάλιση και χορηγούνται με αυστηρά κριτήρια» επισημαίνουν πηγές της κεντρικής τράπεζας. Αλλωστε βρισκόμαστε στα πρόθυρα της απελευθέρωσης της καταναλωτικής πίστης, κάτι που αναμένεται να συμβεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Η Τράπεζα της Ελλάδος και οι εμπορικές τράπεζες φαίνεται να συμφωνούν στην άποψη ότι η απελευθέρωση των ορίων στην καταναλωτική πίστη πρέπει να γίνει ταυτόχρονα με τη λειτουργία του credit bureau. Η Ενωση Ελληνικών Τραπεζών, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ζητήσει από την κεντρική τράπεζα την άρση των περιορισμών στην καταναλωτική πίστη με τη λειτουργία των διευρυμένων υπηρεσιών που θα προσφέρει ο «Τειρεσίας», οι οποίες εκτός από τους κακοπληρωτές θα περιλαμβάνουν και πληροφορίες για τα περιθώρια δανεισμού του κάθε Ελληνα.
«Με τη λειτουργία του credit bureau οι τράπεζες θα είναι σε θέση να σχηματίζουν πραγματική εικόνα σχετικά με το πόσο χρεωμένος είναι ο κάθε υποψήφιος πελάτης τους και τα περιθώρια που έχει για να δανειστεί περαιτέρω» αναφέρουν τραπεζικά στελέχη. Ετσι, π.χ., αν κάποιος θέλει να πάρει καταναλωτικό δάνειο, η τράπεζα στην οποία απευθύνεται θα μπορεί να ελέγξει αν έχει πάρει δάνειο από άλλη τράπεζα, αν το εξυπηρετεί κανονικά και ποιες άλλες υποχρεώσεις έχει εκείνη τη δεδομένη στιγμή.
Η πιο αντικειμενική αξιολόγηση του πελάτη αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις στο κόστος των δανείων. Οι τράπεζες, γνωρίζοντας τα «ανοίγματα» του κοινού στον πάσης φύσεως δανεισμό, θα περιορίσουν σημαντικά τις επισφάλειές τους και κατά συνέπεια θα είναι σε θέση να δίνουν φθηνότερα δάνεια. Παράλληλα θα μπορούν να διαμορφώνουν προϊόντα ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε πελάτη τους ξεχωριστά, αφού θα είναι σε θέση να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή τη γενικότερη συμπεριφορά του. Επιπλέον εκτιμάται ότι η έγκριση του δανείου θα γίνεται σε συντομότερο χρόνο.
Τραπεζικές πηγές αναφέρουν ότι τεχνολογικά ο «Τειρεσίας» είναι έτοιμος και όλες οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί να δώσουν στοιχεία όταν ξεκινήσει η λειτουργία του. Σύντομα, σε πρώτη φάση, οι τράπεζες θα δώσουν το 10% του χαρτοφυλακίου των δανείων καταναλωτικής πίστης, εκτός των πιστωτικών καρτών, για να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό υπάρχει η υπερκάλυψη του ορίου του 1 εκατ. δρχ. που αφορά τα προσωπικά δάνεια. Σε δεύτερη φάση, όταν η Τράπεζα της Ελλάδος άρει τους περιορισμούς στην καταναλωτική πίστη, οι τράπεζες θα εντάξουν στο σύστημα το σύνολο των χαρτοφυλακίων καταναλωτικής πίστης, συμπεριλαμβανομένων και των πιστωτικών καρτών. Ωστόσο για τη λειτουργία του «Τειρεσία» απομένει η έγκριση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και η λήψη των απαραίτητων διοικητικών αποφάσεων.
