Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1879 στο Ουλμ (Βυρτεμβέργη) της Γερμανίας από εβραίους γονείς: τον Χέρμαν Αϊνστάιν και την Παουλίν Κοχ. * Τίποτε δεν φανέρωνε την ιδιοφυΐα του όταν ήταν μικρός. Αντίθετα, οι δικοί του είχαν αρχίσει να πείθονται ότι ο καρπός της ένωσής τους ήταν ένα καθυστερημένο αγόρι. Πώς αλλιώς να εξηγούσαν το ότι άργησε τόσο πολύ να μιλήσει; * Ο Αλβέρτος μεγάλωσε στο Μόναχο. Ατακτο παιδί στο σχολείο. Και στα μαθήματα επιεικώς μέτριος και κάτω… Οχι από τεμπελιά. Από «άποψη». Ελεγε και ξανάλεγε ότι το σχολείο δεν είναι τίποτε άλλο παρά «ένα στρατιωτικό καψόνι για ανεγκέφαλους». Ετσι, προτιμούσε να μελετά στο σπίτι. * Τι άλλαξε την εικόνα των γονιών του (και μαζί την εικόνα της ανθρωπότητας για το Σύμπαν); Δύο πατρικά δώρα: μια πυξίδα και ένα βιβλίο γεωμετρίας. * Ωρες ατελείωτες ο πεντάχρονος Αλβέρτος παρατηρεί τον «μπούσουλα» που του χάρισε ο πατέρας του. Το ερώτημα που τριβελίζει το ανήσυχο παιδικό μυαλό είναι πώς και γιατί μια βελόνα μπορεί να δείχνει προς την ίδια κατεύθυνση. Λίγα χρόνια αργότερα μάλιστα δίνει ο ίδιος την ερμηνεία: «Δεν μπορεί, μια μυστηριώδης δύναμη που υπάρχει στον χώρο την οδηγεί». Οσο για το βιβλίο της γεωμετρίας, ήταν δώρο γενεθλίων, την ημέρα που ο Αλβέρτος συμπλήρωνε τα 12 χρόνια του. Εντυπωσιάστηκε από το πώς «μαγικές», μη προφανείς, προτάσεις μπορούν να αποδειχθούν με τη λογική και με απλά αξιώματα. Από τότε αγαπημένα του βιβλία έγιναν τα συγγράμματα γεωμετρίας και οι εκλαϊκευμένες επιστημονικές εκδόσεις. * Συμβιβαζόμενος με τις επιταγές του («ανεγκέφαλου») εκπαιδευτικού συστήματος φοίτησε στο γυμνάσιο του Αραου της Ελβετίας και σπούδασε φυσική στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης. * Εκεί, το 1901, στα 22 του χρόνια, νυμφεύθηκε τη σερβικής καταγωγής συμφοιτήτριά του Μίλεβα Μάριτς. Οπως φάνηκε αργότερα, τους ένωσε μάλλον ο έρωτας για τη φυσική παρά κάποιο τρελό ερωτικό πάθος. «Οι θεωρίες μας» έλεγε (με έμφαση στον πληθυντικό) όταν αναφερόταν στα επιστημονικά ευρήματά του. * Η Μίλεβα ήταν η ισχυρή γυναίκα πίσω από τον ισχυρό άνδρα. Το επιστημονικό alter ego του, με το οποίο απέκτησε δύο παιδιά και τη μελαγχολία που γεννά ένας αποτυχημένος γάμος. Ούτε η επιστημονική μούσα του όμως ήταν ευτυχισμένη. Οι καταθλιπτικές κρίσεις της Μίλεβα διαδέχονταν η μία την άλλη (απ’ ό,τι έλεγαν, τα ψυχολογικά προβλήματα ήταν «κληρονομιά» από τη μητέρα της). * Ο Αϊνστάιν προσελήφθη «με τα χίλια βάσανα» στο ομοσπονδιακό γραφείο ευρεσιτεχνιών. Ηταν η ευκαιρία της ζωής του. Η θέση-κλειδί για να μελετήσει πάμπολλους φακέλους με διπλώματα ευρεσιτεχνίας διαφόρων επιστημόνων. Η αφορμή για να ξεκινήσει την έρευνά του. Πρώτο καυτό ερώτημα που έπρεπε να απαντηθεί, η ατομική σύσταση της ύλης. * Το 1905 δημοσίευσε τρεις πραγματείες για τις νέες θεωρίες του στα «Χρονικά της Φυσικής». Τα δημοσιεύματα συγκλόνισαν όλον τον κόσμο. * Το 1909 έγινε έκτακτος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. * Ενα χρόνο μετά διορίστηκε καθηγητής της θεωρητικής φυσικής στο γερμανικό Πανεπιστήμιο της Πράγας, θέση την οποία κράτησε ως το 1912. Υστερα από τις πιέσεις και την επιμονή σοφών επιστημόνων της εποχής δέχθηκε να διδάξει στο Ινστιτούτο Αυτοκράτορος Γουλιέλμου στο Βερολίνο και να γίνει μέλος της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. * Το Βερολίνο ήταν πλέον η έδρα του. Εκεί χώρισε (το 1914) και εκεί νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά (το 1919). Τώρα πια όμως όχι κάποια συνάδελφό του αλλά την εξαδέλφη του Ελσα Αϊνστάιν. * Αρχίζει να δημοσιεύει τα επιστημονικά έργα του. Ανάμεσά τους και η γενική θεωρία της σχετικότητας. Είναι πλέον διάσημος. * Η Βασιλική Ακαδημία της Σουηδίας τού απονέμει το 1921 το βραβείο Νομπέλ Φυσικής, ενώ η Ακαδημία Επιστημών των Παρισίων τού ανοίγει τις πύλες της. * Στην ιδιωτική ζωή του όμως για άλλη μία φορά δυστυχεί. Ο γάμος με την εξαδέλφη τού χαρίζει τη γαλήνη της συμβατικότητας και όχι τον έρωτα. «Είμαι άτυχος με τις γυναίκες» είχε εξομολογηθεί σε έναν έμπιστό του. Η Ελσα είναι περισσότερο φίλη. Και δεν έχει και τόσο καλή γνώμη γι’ αυτόν. «Η καημένη η Μίλεβα» συμπονούσε την πρώην σύζυγο «έπεφτε σε μελαγχολία επειδή ο Αλβέρτος είναι από αυτούς τους εγωκεντρικούς επιστήμονες που κοιτάζουν μόνο τη δουλειά τους και τις γυναίκες τις έχουν για υπηρέτριες». * Ο Αϊνστάιν αρχίζει να ταξιδεύει διαρκώς. Από την Αμερική ως την Απω Ανατολή. Εξηγεί με πάθος τις θεωρίες του. * Εδρα του εξακολουθεί να είναι το Βερολίνο. Αλλά ως το 1933, τη χρονιά που ο Χίτλερ διέλυσε τη Βουλή. * Οι ναζιστές τον θεωρούσαν απειλή. Οχι μόνο για τις εβραϊκές ρίζες του· τους απειλούσε εξίσου το κοφτερό του μυαλό. * Η χιτλερική κυβέρνηση τον καθαιρεί από όλα του τα αξιώματα. Η περιουσία του δημεύεται. Οι ρατσιστικές εκκαθαρίσεις του φασισμού τον αναγκάζουν να εγκαταλείψει τη χώρα και να μεταβεί στο Παρίσι. Επόμενος σταθμός το Βέλγιο. Ακολουθεί η Βρετανία ως τόπος προορισμού. Τελικά όμως ο Αϊνστάιν θα εγκατασταθεί στις ΗΠΑ, όπου θα διοριστεί διευθυντής του Ινστιτούτου Προκεχωρημένων Σπουδών του Πρίνστον. * Το 1939 προειδοποιεί τους Αμερικανούς για τον κίνδυνο κατασκευής ατομικής βόμβας από τους Γερμανούς. * Το 1940 αποκηρύσσει μετά βδελυγμίας τη γερμανική υπηκοότητα και γίνεται αμερικανός πολίτης. Ή μάλλον ένας ειρηνιστής πολίτης του κόσμου. Η σκέψη του δεν είναι αφιερωμένη πια παρά μόνο στην επιστήμη. * Ηδη από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο εργάζεται σκληρά για την παγκόσμια συναδέλφωση. Τώρα πια όμως αφιερώνει όλες τις δυνάμεις του κατά του φασισμού. Κατά του πολέμου. Ενας απόστολος της ειρήνης στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. * Η υγεία του όμως τον προδίδει και σύντομα αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη διεύθυνση του ινστιτούτου. Πέθανε στις 18 Απριλίου 1955, σε ηλικία 76 ετών, ήσυχα, εκεί όπου βρήκε καταφύγιο: στην πολίχνη του Πρίνστον.
1900. Είναι η χρονιά που πεθαίνουν ο Νίτσε και ο Οσκαρ Γουάιλντ. Που ο Σίγκμουντ Φρόιντ δημοσιεύει την «Ερμηνεία των ονείρων». Που πετάει το αερόστατο του Φερδινάνδου φον Ζέπελιν. Που «εξορίζεται» η κινεζική αυλή από το Πεκίνο. Που ο ανταρτοπόλεμος των Μπόερς στη Νότια Αφρική εγκαινιάζει την περίοδο της παρακμής για τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Που ο Μακ Κίνλι επανεκλέγεται πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, της χώρας που απορροφά με ρυθμό 500.000 τον χρόνο τους μετανάστες. Η χρονιά που ο μόλις 21 ετών Αλβέρτος Αϊνστάιν παίρνει το πτυχίο του από το πολυτεχνείο της Ζυρίχης. Δεν καταφέρνει να διοριστεί ως πανεπιστημιακός βοηθός. Το μόνο που κατορθώνει είναι να απασχοληθεί ως εποχικός υπάλληλος μάλιστα με σύμβαση ορισμένου χρόνου στο Γραφείο Ευρεσιτεχνιών της Ελβετίας.
1901. Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν έχει πολύ ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή του για έρευνα. Και η εποχική του απασχόληση του δίνει τη δυνατότητα να μελετά τους φακέλους με τις πατέντες που έχουν υποβάλει άλλοι επιστήμονες σε διαφόρους τομείς. Διάφορες ιδέες περνούν από το μυαλό του σαν αστραπή επιστημονικές και μη. Μια από τις τελευταίες ήταν να νυμφευθεί τη συμφοιτήτριά του Μίλεβα Μάριτς. Είναι η χρονιά που πεθαίνουν η βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας και ο συνθέτης της «Αΐντα» και του «Ριγκολέτο» Τζιουζέπε Βέρντι. Η χρονιά που γεννιέται ο Γουόλτ Ντίσνεϊ. Που ο Κόναν Ντόιλ ετοιμάζεται να εκδώσει «Το σκυλί των Μπάσκερβιλ». Που η Αυστραλία συγκροτείται ως κοινοπολιτεία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας με αυτοδιοίκηση «τύπου Καναδά». Που δολοφονείται ο Μακ Κίνλι από έναν αναρχικό και ο Θίοντορ Ρούζβελτ γίνεται ο 26ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Είναι η χρονιά που απονέμονται για πρώτη φορά τα βραβεία Νομπέλ. Δύο χρόνια αργότερα ο πρόεδρος Ρούζβελτ θα στείλει το πρώτο μήνυμα με ασύρματο τηλέγραφο (το μήνυμα θα κάνει τον γύρο του κόσμου μέσα σε 12 λεπτά). Και τέσσερα χρόνια μετά, ο Αϊνστάιν θα κάνει τη μεγαλύτερη επανάσταση στην επιστήμη της φυσικής.
1905. Ετος-σταθμός. Ο καθηγητής Στάρλινγκ δίνει στην «εκκριματίνη» το όνομα «ορμόνη» υποστηρίζοντας ότι πολλές άλλες παρόμοιες ουσίες παράγονται από διάφορους μικρούς αδένες μέσα στον οργανισμό. Ο γάλλος ψυχολόγος Αλφρέ Μπινέ καθιερώνει το «Ι.Q. (Intelligence Quotient) test». Η Ευρώπη χωρίζεται σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα (από τη μια πλευρά η Γερμανία και οι σύμμαχοί της και από την άλλη η Γαλλία με τους συν αυτή). Στην Αγία Πετρούπολη τα στρατεύματα ανοίγουν πυρ κατά διαδηλωτών σκοτώνοντας 70 και τραυματίζοντας 240 άτομα η εξαντλημένη από τον πόλεμο με τους Ιάπωνες Ρωσία μαστίζεται από εσωτερικές ταραχές. Οι πολίτες της έχουν «σηκώσει κεφάλι» κατά του τσαρισμού. Ακριβώς αυτή τη χρονιά των ανατροπών ο εβραϊκής καταγωγής γερμανός επιστήμονας θα διατυπώσει τη θεωρία της σχετικότητας. Η εξίσωση Ε=mc2 θα αλλάξει την πορεία του κόσμου.
Η καταξίωση έχει έλθει. Μέσα σε ένα κλίμα «επιστημονικής ευφορίας» όπου οι επαναστατικές θεωρίες διατυπώνονται η μία μετά την άλλη (επικοινωνία με ραδιοκύματα, διαχωρισμός των χρωμάτων και χρωματογραφία, θεραπεία με βιταμίνες, τρίτος νόμος της θερμοδυναμικής, νέες εφαρμογές των ακτίνων Χ, σύνδεση της ηφαιστειακής δραστηριότητας με τα ραδιενεργά στοιχεία στον φλοιό της Γης, χημειοθεραπεία, καλλιέργεια ιστών) και η άποψη για το Σύμπαν επανεξετάζεται βάσει του χωροχρόνου (1907), ο Αϊνστάιν καταφέρνει τελικά και την έδρα στο πανεπιστήμιο της Ζυρίχης να κερδίσει (1909) αλλά και να διδάξει για ένα χρόνο στο γερμανικό πανεπιστήμιο της Πράγας, ωσότου εγκατασταθεί μονίμως στο Βερολίνο (1914) και αναλάβει το Ινστιτούτο Βίλελμ Κάιζερ. Εν τω μεταξύ μέσα σε αυτά τα χρόνια που μεσολάβησαν από την παρουσίαση της «μαγικής εξίσωσής» του για τη σχέση μάζας και ταχύτητας, οι μονάδες της «αλυσίδας κληρονομικότητας» ονομάστηκαν «γονίδια», εξερευνήθηκε ο Βόρειος Πόλος (1909), ανακαλύφθηκε ο φωτισμός με νέον, τα μαθηματικά συνδέθηκαν ως επιστήμη με τη Λογική, ο κομήτης του Χάλεϊ πλησίασε «επικίνδυνα» τη Γη, η Ελίζαμπεθ Αρντεν θεμελίωσε την αυτοκρατορία των καλλυντικών της, πέθαναν ο Λέων Τολστόι και ο Μαρκ Τουέιν (1910), διατυπώθηκε η θεωρία περί πυρήνος του ατόμου, υιοθετήθηκε η άποψη ότι το περιβάλλον «βομβαρδίζεται» από μια ακτινοβολία προερχόμενη από άγνωστη πηγή, την «κοσμική ακτινοβολία», ο αμερικανός εφευρέτης Γκλεν Χάμοντ Κέρτις κατασκεύασε το πρώτο υδροπλάνο και έληξε επιτυχώς η αποστολή στον Νότιο Πόλο, ο Αμερικανός Τσαρλς Φράνκλιν Κέτερινγκ επινόησε τον αυτόματο εκκινητήρα («μίζα») του οποίου η χρήση εξαπλώθηκε πέραν του αυτοκινήτου, ξέσπασε η «επανάσταση του Φρανσίσκο (Πάντσο) Βίλα» στο Μεξικό (1911), διατυπώθηκε η θεωρία περί μετατοπίσεως των ηπείρων (1912), ο Ινδός Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ πήρε το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, ο Χένρι Φορντ εισήγαγε το σύστημα της «αλυσίδας παραγωγής» στην αυτοκινητοβιομηχανία του και τα βαλκανικά κράτη ενεπλάκησαν σε έναν δεύτερο πόλεμο (ανα)διανομής εδαφών (1913).
28 Ιουνίου 1914. Ο αρχιδούκας της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκος Φερδινάνδος δολοφονείται από έναν σέρβο τρομοκράτη ανάβοντας τη θρυαλλίδα για την έκρηξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 22 Απριλίου 1915 οι Γερμανοί χρησιμοποιούν για πρώτη φορά δηλητηριώδη αέρια και στις 7 Μαΐου βυθίζουν το υπερωκεάνιο «Λουζιτάνια» στρέφοντας την αμερικανική κοινή γνώμη υπέρ των Συμμάχων.
1916. Ο παγκόσμιος πόλεμος μαίνεται. Είναι η χρονιά που οι Βρετανοί χρησιμοποιούν για πρώτη φορά άρματα μάχης. Στην Αμερική ο Τσάρλι Τσάπλιν υπογράφει συμβόλαια εκατομμυρίων δολαρίων με τους βιομηχάνους του θεάματος. Και ο Αϊνστάιν ολοκληρώνει και επεκτείνει τη θεωρία της σχετικότητας. Ενα χρόνο αργότερα, όταν διατυπωθεί η θεωρία περί διαστολής του Σύμπαντος και τα κβάντα θα τριβελίζουν τη σκέψη του ιδιοφυούς φυσικού, ο Κάρλος Γκαρντέλ θα κυκλοφορήσει σε δίσκο το πρώτο του τάνγκο, θα εκτελεστεί η χορεύτρια Μάτα Χάρι με την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ των Γερμανών, ο πληθυσμός των ΗΠΑ θα φθάσει τα 100 εκατομμύρια, θα γεννηθούν ο Τζορτζ Φ. Κένεντι και η Ιντιρα Γκάντι και θα ξεσπάσει η Ρωσική Επανάσταση. Η αγωνία του Αϊνστάιν τώρα δεν εκφράζεται μόνο στις εξισώσεις του. Αγωνιά για την πολιτική τύχη της ανθρωπότητας. Δεν τον καθησυχάζει ούτε η Συνθήκη των Βερσαλλιών ούτε η ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών (1919). Τον ανησυχεί η σύλληψη των ιταλών αναρχικών Νικολά Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι στις ΗΠΑ (1920), οι οποίοι θα εκτελεσθούν επτά χρόνια μετά. Παρακολουθεί τις νέες μελέτες περί διαστολής του Σύμπαντος και τα ιατρικά επιτεύγματα όπως η απομόνωση της ινσουλίνης εξίσου με τη Μεγάλη Πορεία του Μάο Τσε Τουνγκ στην Κίνα (1921). Θα τιμηθεί με το βραβείο Νομπέλ Φυσικής (1922) αλλά το μυαλό του θα ταλανίζεται από την είδηση ότι η ομάδα των Φασιστών του Μπενίτο Μουσολίνι απέκτησε τον έλεγχο της κυβέρνησης στην Ιταλία. Το όνομά του θα ακτινοβολεί σε όλον τον κόσμο αλλά η σκέψη του θα περιστρέφεται στη δράση των εξτρεμιστικών θρησκευτικών ομάδων στην Αμερική, στην έκδοση του βιβλίου «Ο Αγών μου» («Mein Kampf») του Αδόλφου Χίτλερ στη Γερμανία (1925) βιβλίου που θα θεωρήσει επιτομή υστερίας και μίσους και στην επικράτηση του Στάλιν (1926). Είναι ανοιχτός στους μπολσεβίκους αλλά τάσσεται κατά του ολοκληρωτισμού. Τον εκφράζει η ιδεολογία των «κόκκινων» αλλά ασκεί κριτική στον αυταρχισμό. Ψυχή τε και σώματι αφιερώνεται στο κίνημα ειρήνης το οποίο έχει εκδηλωθεί ήδη από την εποχή της αιματοχυσίας του Α´ Παγκοσμίου Πολέμου. Προφητεύει την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία. Στα επτά χρόνια που ακολουθούν, οι ειδήσεις περί προσδιορισμού της ταχύτητας του φωτός και της κατάκτησης του ομιλούντος κινηματογράφου (1927), της ανακάλυψης της πενικιλίνης από τον Φλέμινγκ και της νέα μαθηματικής θεωρίας των παιγνίων (1928) μπερδεύονται με την είδηση για το γύρισμα της πρώτης ταινίας του ισπανού σουρεαλιστή Λουίς Μπουνιουέλ και τα πρωτοσέλιδα για το χρηματιστηριακό κραχ της Γουόλ Στριτ (1929) που θα οδηγούσε σε παγκόσμια οικονομική κρίση. Ο Αϊνστάιν συνεχίζει τις έρευνές του στο Βερολίνο όταν άλλοι επιστήμονες εκπονούν μελέτες για την ενέργεια και τη σύσταση του Ηλίου και όταν το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ως μέθοδος είναι γεγονός.
Το 1930, τη χρονιά που ο αμερικανός ηλεκτρολόγος μηχανικός Βάνιβαρ Μπους κατασκεύασε την πρώτη μηχανή που μπορούσε να λύσει πάνω από μία εξισώσεις και την ονόμασε «υπολογιστή», τη χρονιά δηλαδή που διατυπώθηκαν οι θεωρίες περί μεσοαστρικής ύλης και αντιύλης και ο παγκόσμιος πληθυσμός άγγιζε τα 2 δισ. ανθρώπους, ενώ οι ΗΠΑ μαστίζονταν από καλπάζουσα ανεργία, με τις τράπεζες να κλείνουν «ομαδικά» και τις οικονομίες των Αμερικανών να εξαφανίζονται, τα βραβεία Οσκαρ θα έχουν συμπληρώσει τον πρώτο χρόνο των «γενεθλίων» τους και η Μέριλιν Μονρόε θα είναι τεσσάρων ετών. Ενα χρόνο αργότερα στις ΗΠΑ θα εκλεγεί πρόεδρος ο Φραγκλίνος Ντελάνο Ρούζβελτ, ο οποίος θα έχει να αντιμετωπίσει την κοινωνική απειλή των ανέργων που φθάνουν πλέον τα 16 εκατομμύρια και αποτελούν σχεδόν το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού των Αμερικανών. Ο Μαχάτμα Γκάντι θα κηρύξει στην Ινδία την ειρηνική επανάστασή του με το Κίνημα Ανυπακοής κατά των Βρετανών. Ο φασισμός θα εξαπλωθεί στην Ευρώπη. Στην Πορτογαλία η εξουσία θα περάσει στα χέρια του δικτάτορα Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ, στην Ιταλία η απόλυτη εξουσία θα ανήκει στον Μουσολίνι και στη Γερμανία ο φασισμός θα «εξαπλωθεί». Τα κόμματα που τον εκπροσωπούν θα αποκτήσουν ισχύ ακόμη και στις δημοκρατικές χώρες.
1933. Οι φόβοι του Αϊνστάιν επαληθεύονται. Την ίδια χρονιά που ο Φρεντ Αστέρ και η Τζίντζερ Ρότζερς μαγεύουν τους Αμερικανούς με τις χορευτικές φιγούρες τους και στη Μαδρίτη ανεβαίνει το δράμα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα «Ματωμένος γάμος», ο φασίστας καγκελάριος Ενγκελμπερτ Ντόλφους γίνεται δικτάτορας της Αυστρίας. Από τη Μόσχα ο Ιωσήφ Στάλιν σχεδιάζει τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του. Και ο Χίτλερ γίνεται καγκελάριος της Γερμανίας οδηγώντας τη χώρα του εκτός Κοινωνίας των Εθνών και ξεκινώντας τις διωγμούς των εβραίων. Η περιουσία του Αϊνστάιν δημεύεται. Ο εβραϊκής καταγωγής γερμανός επιστήμονας καθαιρείται από όλα τα πανεπιστημιακά του αξιώματα και αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα. Υστερα από μια μικρή περιπλάνηση στην Ευρώπη περνά στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Εγκαθίσταται στο Πρίνστον. Ενώ παρακολουθεί με ενδιαφέρον τη Μεγάλη Πορεία και την επικράτηση των κομμουνιστών του Μάο, το μυαλό του «βομβαρδίζεται» από τη νέα θεωρία του Φέρμι για τα νετρόνια, τις προόδους ως προς την τεχνητή ραδιενέργεια (1934) και την εδραίωση των φασιστών του Φρανθίσκο Φράνκο στην Ισπανία (1936). Ο Αϊνστάιν δεν κινδύνευε όμως από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Φύρερ. Δεν συμπεριελήφθη ανάμεσα στους δεκάδες χιλιάδες εβραίους που εξοντώθηκαν (1938) γιατί βρισκόταν στην Αμερική. Εκεί ήταν και όταν καθιερώθηκε η κλίμακα μέτρησης των σεισμών που επινόησε ο Αμερικανός Τσαρλς Ρίχτερ (1935), όταν διατυπώθηκε η θεωρία περί σύντηξης υδρογόνου στον πυρήνα του Ηλίου, περί μαγνητικού συντονισμού ή όταν εφευρέθηκε το πρώτο στυλό διαρκείας (1938). Από την Αμερική παρακολούθησε την ανακάλυψη της πυρηνικής σχάσης, τα πειράματα για τις αλυσιδωτές πυρηνικές αντιδράσεις και την έκρηξη του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου (1939). Τόσο πολύ τον τρόμαξε δε το ενδεχόμενο κατασκευής ατομικής βόμβας ώστε, παρακάμπτοντας τους δισταγμούς του, αποφάσισε να στείλει επιστολή στον πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούζβελτ με την οποία τον προειδοποιούσε ότι οι Γερμανοί είχαν αρχίσει να κινούνται ήδη προς αυτή την κατεύθυνση.
Το 1940 πραγματοποιούνται οι πρώτες απόπειρες για μετάδοση έγχρωμων εικόνων από την τηλεόραση. Η Γκρέτα Γκάρμπο εγκαταλείπει την καριέρα της, ο Λέων Τρότσκι δολοφονείται, ενώ γεννιούνται η Τίνα Τέρνερ, ο Τζον Λένον και ο Ρίνγκο Σταρ ένα χρόνο δηλαδή πριν από τη γέννηση του Πολ Ανκα, της Τζόαν Μπαέζ, του Μπομπ Ντίλαν και τον θάνατο του Τζέιμς Τζόις. 1941. Οι ιαπωνικές δυνάμεις επιτίθενται στη βάση του Περλ Χάρμπορ και οι Αμερικανοί μπαίνουν στον πόλεμο. Οι μάχες μαίνονται, στο γήπεδο σκουότς του Πανεπιστημίου του Σικάγου το πείραμα της αυτοσυντηρούμενης αλυσιδωτής αντίδρασης δημιουργεί την ατομική στήλη, τον πρώτο πυρηνικό αντιδραστήρα δηλαδή, θέτοντας τις βάσεις της νέας ατομικής εποχής, αλλά στη Νέα Υόρκη γυρίζεται η «Καζαμπλάνκα» (1942). Εχει εκδοθεί ο «Μικρός Πρίγκιπας» του Αντουάν ντε Σεν Εξυπερί (1943). Οι ιδέες του Νίτσε και του Σαρτρ είναι κυρίαρχες στους κύκλους της διανόησης. Το 1944 υπάρχουν οι πρώτες ενδείξεις ότι το DNA και όχι η πρωτεΐνη είναι το κυτταρικό γενετικό υλικό (διαπίστωση που χαρίζει το βραβείο Νομπέλ στον Οσβαλντ Εϊβερι). Την ίδια χρονιά οι δυνάμεις του Αξονα αρχίζουν να υποχωρούν. Οι Σοβιετικοί έχουν ήδη (1943) θέσει τέρμα στην πολιορκία του Λένινγκραντ, ο Ρούζβελτ και ο Τσόρτσιλ έχουν συναντηθεί στην Καζαμπλάνκα και έχουν αποφασίσει να ζητήσουν την άνευ όρων παράδοση των Γερμανών.
1945. Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν είναι εκ διαμέτρου αντίθετος με τη χρήση ατομικής βόμβας εναντίον ιαπωνικών πόλεων. Ωστόσο δεν εισακούεται. Στις 6 Αυγούστου οι ΗΠΑ καταστρέφουν με βόμβα πυρηνικής σχάσεως την πόλη Χιροσίμα και στις 9 Αυγούστου το Ναγκασάκι. Ο Β´ Παγκόσμιος Πόλεμος τελειώνει έξι χρόνια και μία ημέρα μετά την έκρηξή του αφήνοντας πίσω του 55 εκατομμύρια νεκρούς και 10 εκατομμύρια αγνοουμένους και αστέγους. Ο Αϊνστάιν θα προλάβει να πληροφορηθεί τον θάνατο του Αλ Καπόνε, να ακούσει τις κυρίες να μιλούν για τη φοβερή κολεξιόν του Ντιόρ (1947). Θα μάθει ότι οι έφηβοι τώρα κάνουν ουρές για ένα χάμπουργκερ έξω από τα καταστήματα μιας αλυσίδας φαστ φουντ που ονομάζεται «McDonald’s», θα λυπηθεί με τον θάνατο του Γκάντι και του «πατέρα του κινηματογράφου» Λουίς Λυμιέρ (1948). Θα αντιδράσει στις αντικομμουνιστικές εκκαθαρίσεις του γερουσιαστή Μακάρθι στην Αμερική (1950), θα δει τον Μάρλον Μπράντο στο «Λεωφορείον ο Πόθος» (1951), θα διαβάσει στις εφημερίδες για τον θάνατο της Εβίτας Περόν (1952) και την απονομή του βραβείου Νομπέλ Λογοτεχνίας στον Ερνεστ Χέμινγκγουεϊ, θα λυπηθεί για τον θάνατο του συνθέτη Σεργκέι Προκόφιεφ (1953), θα προλάβει τη βράβευση της Σιμόν ντε Μποβουάρ με το βραβείο Γκονκούρ και τον θρίαμβο του Φεντερίκο Φελίνι στο Παρίσι με την ταινία «Λα Στράντα» (1954). Δεν θα προλάβει την εκτόξευση του ρωσικού πυραύλου Σπούτνικ στο Διάστημα ή τον Ελβις Πρίσλεϊ να προκαλεί υστερία στα κοριτσάκια. Γιατί οι δυνάμεις του τον έχουν εγκαταλείψει και αφήνει στο Πρίνστον το 1955 την τελευταία του πνοή.
Φτωχός, εβραίος, σοσιαλιστής, ειρηνιστής. Τέσσερις κατάρες δηλαδή πάνω στην πλάτη μιας ιδιοφυΐας που δεν κατέβαλαν όμως τη σαρωτική δύναμη της σκέψης της. Ο Αϊνστάιν σημάδεψε τον 20ό αιώνα τον αιώνα κατά τον οποίο οι πιο τρελές ιδέες της επιστημονικής φαντασίας άρχισαν να γίνονται πραγματικότητα.
Φωτογραφίες: HELLAS PRESS, ASSOCCIATED PRESS
