Η Ελλάδα καταλαμβάνει μία από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη στην κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, ενώ είναι από τις πρώτες στον κόσμο χώρες στην κατά κεφαλή κατανάλωση ουίσκι, αφού το εν λόγω ποτό συγκεντρώνει μερίδιο αγοράς επί της συνολικής κατανάλωσης περίπου 41,45%. Η ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση οινοπνευματωδών στη χώρα μας είναι εννέα λίτρα, όταν στο Λουξεμβούργο είναι 11,6, στη Γαλλία 11,5 σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Εισαγωγέων ενώ οι χώρες με μικρότερη κατά κεφαλή κατανάλωση οινοπνευματωδών από την Ελλάδα είναι η Ιταλία με 8,8 λίτρα, η Ολλανδία με οκτώ και τέλος η Βρετανία με 7,3 λίτρα. Το 1997, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι πωλήσεις οινοπνευματωδών ποτών στη χώρα μας προσεγγίζουν τα 100 δισ. δραχμές σε τιμές χονδρικής πώλησης.
Αν και το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών γίνεται μέσω της «κρύας» αγοράς, όπως ονομάζεται στη γλώσσα του μάρκετινγκ η αγορά των κάθε είδους καταστημάτων μαζικής εστίασης (μπαρ, κέντρα διασκέδασης κτλ.), τα τελευταία χρόνια φαίνεται να μεγαλώνει σταθερά και η ποσότητα οινοπνευματωδών που αγοράζονται για κατανάλωση στο σπίτι. Τα οινοπνευματώδη μπορεί κανείς να τα προμηθευτεί είτε από τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, είτε από καταστήματα πώλησης οινοπνευματωδών ποτών, τις γνωστές σε όλους μας κάβες, αλλά και από κάποια άλλα μικρά συνοικιακά καταστήματα, τα οποία λειτουργούν ως παντοπωλεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι από σημείο σε σημείο πώλησης υπάρχουν σοβαρές διαφοροποιήσεις στις τιμές. Οι διαφορές που παρουσιάζονται ανάμεσα σε αυτά τα καταστήματα είναι υπολογίσιμες, με αποτέλεσμα να μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Αυτές οι διαφοροποιήσεις, όπως λέει ιδιοκτήτης κάβας, οφείλονται σε παράγοντες οι οποίοι έχουν διαμορφωθεί από την ίδια την αγορά. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ πληρώνονται από τους πελάτες τους μονάχα τοις μετρητοίς, σε αντίθεση με τις κάβες, οι εφοδιάζοντες μονάδες μαζικής εστίασης αναγκάζονται να πάρουν από τους πελάτες τους είτε επιταγές είτε συναλλαγματικές οι οποίες συνήθως πληρώνονται σε μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Παράλληλα οι μεγάλες αλυσίδες έχουν διαφορετικές δυνατότητες διαπραγμάτευσης απέναντι στους προμηθευτές και διαθέτουν πολύ περισσότερα από ένα σημείο πώλησης, έχοντας έτσι και μεγαλύτερη κατανάλωση, γεγονός που τους δίνει τη δυνατότητα να περιορίζουν το περιθώριο κέρδους τους. Αντίθετα, τα μεμονωμένα καταστήματα, παρ’ ότι έχουν προσπαθήσει να συμπιέσουν τα ποσοστά κέρδους τους, όπως μας αναφέρει ιδιοκτήτης κάβας, δεν μπορούν να συναγωνιστούν σε καμία περίπτωση τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ. Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι τα σουπερμάρκετ έχουν τη δυνατότητα να προβάλουν δίχως κόστος σε ειδικά σταντ τα οινοπνευματώδη ποτά, κάνοντας έτσι έμμεση διαφήμιση, και να αυξήσουν την κατανάλωσή τους. Είναι άλλωστε γνωστό ότι για τέτοιες επιχειρήσεις, η αύξηση της κατανάλωσης είναι ο κύριος παράγοντας κέρδους και όχι τα αυξημένα ποσοστά κέρδους.
«Από την πλευρά των εταιρειών» αναφέρει ο κ. Ι. Λιάτης, διευθυντής πωλήσεων χονδρικής Νοτίου Ελλάδος της εταιρείας Allied Domecq, «η τιμολόγηση δεν διαφοροποιείται από σημείο σε σημείο πώλησης. Τόσο εμείς όσο και άλλες εταιρείες, από όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, τιμολογούμε τα οινοπνευματώδη ποτά το ίδιο και για τις μεγάλες αλυσίδες και για τις κάβες αλλά και για κάθε άλλο σημείο πώλησης. Η τελική τιμή πώλησης δεν είναι κάτι που μπορεί να καθοριστεί από εμάς».
Θέλοντας να συγκρίνουμε τις τιμές που θα συναντήσει ο καταναλωτής σε διάφορα σημεία πώλησης, καταρτίσαμε έναν κατάλογο με 14 ποτά, τα οποία παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση και βρίσκονται σε όλα σχεδόν τα σουπερμάρκετ και τις κάβες.
Τα ποτά που συμπεριλάβαμε στη λίστα είναι: ουίσκι Johnie Walker Red Label, ουίσκι Dimple 12 ετών, Baileys λικέρ, Bacardi, Smirnoff βότκα, μπράντι Metaxa 5 αστέρων, λικέρ Eoliki, Tia Maria, Gordons τζιν, λικέρ Amaretto Di Sarrono, Campari, Martini Bianco, Kahlua και Μακεδονικός οίνος Τσάνταλη.
Σε αυτά τα ποτά οι διαφορές στις τιμές είναι αρκετά μεγάλες, για παράδειγμα το ουίσκι Johnie Walker πωλείται στις κάβες περίπου στις 3.950 δρχ. η φιάλη, ενώ στα σουπερμάρκετ στις 3.450 δρχ. περίπου, ο Μακεδονικός οίνος Τσάνταλη πωλείται 970 δρχ. περίπου στις αλυσίδες και 1.100 δρχ. στις κάβες. Ανάλογες είναι οι διαφορές που παρατηρούνται και στα υπόλοιπα ποτά της λίστας μας.
Διαφορές όμως δεν υπάρχουν μονάχα ανάμεσα στις κάβες και στις αλυσίδες σουπερμάρκετ στην τιμή πώλησης των οινοπνευματωδών αλλά και ανάμεσα στα σουπερμάρκετ. Η τιμοληψία που κάναμε έγινε σε αυτά τα 14 οινοπνευματώδη σε μία συνοικιακή κάβα και στα σουπερμάρκετ Μαρινόπουλος, Σκλαβενίτης, Τροφό και Α-Β Βασιλόπουλος.
Σε κάποια ποτά υπήρχαν πολύ μικρές διαφορές, ενώ σε κάποια άλλα η διαφορά από σουπερμάρκετ σε σουπερμάρκετ ήταν τέτοια που ξεπερνούσε και τις 500 δρχ., όπως για παράδειγμα στο ουίσκι Dimple, το οποίο πωλείται στο Α-Β Βασιλόπουλος 5.990 δρχ. και στο Τροφό 6.517 δρχ., επίσης το λικέρ Bailey’s πωλείται 3.640 δρχ. στον Μαρινόπουλο και 3.850 δρχ. στο Τροφό. Μεγάλη επίσης διαφορά παρουσιάζεται και στην τιμή πώλησης του Amaretto που κοστίζει 3.730 δρχ. στον Μαρινόπουλο και 4.315 δρχ. στο Τροφό.
