Παρακολουθώντας τον Γ. Παπανδρέου να εκφωνεί στην ΚΟ του ΠαΣοΚ άλλον έναν πανηγυρικό της πρωθυπουργίας του, θυμήθηκα εκείνο το ωραίο σύνθημα που κυκλοφορούσε προεκλογικά: αλλάζουμε ή βουλιάζουμε. Αναρωτήθηκα λοιπόν. Ωραία, αλλάξαμε. Τότε γιατί βουλιάξαμε;
Πολύ φοβούμαι ότι η απορία δεν είναι μόνο δική μου. Και ότι ο βασικός πρωταγωνιστής μιας διετίας που απεδείχθη καταστροφική για τον τόπο χρωστάει μια πραγματική και πειστική απάντηση.
Οχι τόσο για τον εαυτό του. Οσο για την παράταξη στην ηγεσία της οποίας έκλεισε μία οκταετία. Και για τα τρία εκατομμύρια ψηφοφόρους που τον έστειλαν στο Μέγαρο Μαξίμου.
Διότι, πέρα από την αερολογία των κομματικών συναθροίσεων, υπάρχει ένα αντικειμενικό και αδιαμφισβήτητο γεγονός. Ο Παπανδρέου παρέδωσε τη χώρα σε πολύ χειρότερη κατάσταση από αυτή στην οποία την παρέλαβε – γι’ αυτό άλλωστε και κατέρρευσε η διακυβέρνησή του.
Η παταγώδης αποτυχία χρειάζεται μια εξήγηση, μια ερμηνεία. Ούτε πανηγυρικούς ούτε χειροκροτήματα. Δεν μπορείς να ισχυρίζεσαι ότι έσωσες μια χώρα η οποία έχει περιέλθει σε κατάσταση κοινωνικής καταστροφής.
Ολα τα άλλα δεν είναι παρά υπεκφυγές. Τα συμφέροντα, τα μέσα ενημέρωσης, οι τράπεζες και όλοι οι Βελζεβούληδες που πολέμησαν έναν πρωθυπουργό επειδή, λέει, δεν ήταν μαριονέτα. Τέτοιες υπεκφυγές μπορεί να τον βοήθησαν στο παρελθόν, αλλά τώρα πια κανείς δεν τις καταπίνει αμάσητες.
Αλλωστε, ακόμη και αν ο Παπανδρέου ή οι στενοί συνεργάτες του αρνούνται να κοιταχτούν τον καθρέφτη, το ΠαΣοΚ είναι υποχρεωμένο να το κάνει. Οχι μόνο για λόγους πολιτικής εντιμότητας. Αλλά και για λόγους κομματικής επιβίωσης.
Είναι δυνατόν να εμφανιστούν ενώπιον των ψηφοφόρων λέγοντας «ψηφίστε μας επειδή σώσαμε τον τόπο»; Είναι δυνατόν να πολιτευθούν αμέριμνοι, αυτάρεσκοι και αναπολόγητοι; Είναι δυνατόν να αναρτήσουν το δόγμα «όλα καλώς καμωμένα»;
Οι ερωτήσεις είναι ρητορικές. Οι απαντήσεις περισσεύουν.
Το ΠαΣοΚ του επόμενου αρχηγού πρέπει κατ’ αρχήν να εξηγηθεί με τον εαυτό του. Να λύσει τους λογαριασμούς του με τη «μαύρη διετία». Να φύγει από τη λογική της συνενοχής που κάποιοι επιτήδειοι θα επιχειρήσουν να του καλλιεργήσουν.
Και να ανοίξει πανιά στη θάλασσα της σκληρής πραγματικότητας που το περιβάλλει.
Αλλωστε, ακόμη κι αν θέλουν να προσπεράσουν ή να ξεχάσουν το γεγονός ότι βούλιαξε η χώρα, θα τους το θυμίσει ανυπερθέτως η κάλπη σε μερικές εβδομάδες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ