Την Τρίτη, σε ένα υπόγειο πάρκινγκ στη βόρεια πλευρά του Σικάγο, δύο άνθρωποι έτρεξαν προς τα αυτοκίνητά τους, ενώ λίγα μέτρα πιο πέρα, ομοσπονδιακά οχήματα της ICE (Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνειακής Επιβολής των ΗΠΑ) αποχωρούσαν μετά από μια επιχείρηση σύλληψης. Η κυβέρνηση Τραμπ ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο στην πόλη ένα μπαράζ μαζικών απελάσεων, υποστηρίζοντας ότι στοχεύει «επικίνδυνους εγκληματίες», όμως πολλοί φιλήσυχοι άνθρωποι, χωρίς ποινικό μητρώο, έχουν βρεθεί επίσης στο στόχαστρο.
Από τότε, ο ήχος της σφυρίχτρας έχει μετατραπεί σε άτυπο σήμα συναγερμού σε ολόκληρη την πόλη: ειδοποιεί μετανάστες χωρίς χαρτιά, για την παρουσία πρακτόρων της ICE ή της CBP (Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων των ΗΠΑ) και καλεί αμερικανούς πολίτες να σπεύσουν στο σημείο για να καταγράψουν συλλήψεις, να ενημερώσουν τους κρατούμενους για τα δικαιώματά τους και να αποτρέψουν αυθαιρεσίες, ενθαρρύνοντας ουσιαστικά την κοινοτική αλληλεγγύη.
Η εκστρατεία των ομοσπονδιακών αρχών στην πόλη τους, χωρίς καθορισμένο τέλος, έχει προκαλέσει οργή και κινητοποιήσεις στο Σικάγο. Εκατοντάδες πάνοπλοι πράκτορες περιπολούν στο τρίτο μεγαλύτερο αστικό κέντρο των ΗΠΑ και στα προάστιά του, χρησιμοποιώντας συχνά ακόμα και στρατιωτικά μέσα. Έχουν κάνει χρήση δακρυγόνων, έχουν κατέβει με σχοινιά από ελικόπτερα Black Hawk, έχουν σύρει μετανάστες μέσα από αυτοκίνητα, έχουν απειλήσει πολίτες με όπλα κι έχουν πυροβολήσει δύο άτομα – το ένα θανάσιμα.
Οι σφυρίχτρες, απλές και χαμηλού κόστους, έχουν μετατραπεί σε σύμβολο αντίστασης. Κοινότητες όπως το Little Village διανέμουν σφυρίχτρες σε κατοίκους και εθελοντές, ενώ οι δράσεις των πολιτών στα social media και σε φεστιβάλ ενισχύουν την προβολή τους.
Η Τρίσια ΜακΛάφλιν, εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας, υποστηρίζει ότι οι πράκτορες είναι «άριστα εκπαιδευμένοι» και «δεν τρομάζουν από δυνατούς ήχους». Ωστόσο, η απλότητα και το χαμηλό κόστος των σφυριχτρών τις έχουν καταστήσει αναπόσπαστο στοιχείο των δρόμων και του διαδικτύου.
Παρά τη συμβολική τους δύναμη, η πρακτική αποτελεσματικότητα των σφυριχτρών είναι περιορισμένη. Σε μια ήσυχη γειτονιά του βόρειου Σικάγο, κάτοικοι έτρεξαν έξω, όταν είδαν πράκτορες της ICE να συλλαμβάνουν εργάτες γης. Οι σφυρίχτρες και οι φωνές τους προσέλκυσαν πλήθος, δίνοντας χρόνο να σημειωθούν τα ονόματα των κρατουμένων – όμως οι πράκτορες έφυγαν με δύο άτομα υπό κράτηση.
«Είμαι σίγουρη πως θα ξανακλάψω αργότερα», είπε η Τζοάν Γουίλερ, κάτοικος της περιοχής Άλμπανι Παρκ, που σήμανε συναγερμό με τη δική της σφυρίχτρα. «Είναι πραγματικά οδυνηρό».
Λίγες μέρες αργότερα, κάτοικοι της ίδιας πολυπολιτισμικής συνοικίας, που είχε δεχτεί δακρυγόνα από ομοσπονδιακούς πράκτορες, περιπολούσαν τους δρόμους με διάφορα αυτοσχέδια ηχητικά μέσα.
Η Τζόρνταν, μητέρα μικρού παιδιού που δεν θέλησε να αποκαλύψει το επίθετό της, κρατούσε τη σφυρίχτρα ενός παιχνιδιού του γιου της. «Είμαι Εβραία και νιώθω πως ό,τι συμβαίνει εδώ, αγγίζει βαθιά την ιστορία μας», είπε. «Αν δε βγούμε εμείς να στηρίξουμε τους γείτονές μας, τότε ποιος θα το κάνει;»
Ωστόσο, το φαινόμενο δείχνει πώς μια κοινότητα μπορεί να οργανωθεί απέναντι στην κρατική καταστολή, με μέσα συμβολικά αλλά και πρακτικά. Σε μια πόλη όπου η στρατιωτικοποιημένη επιβολή του νόμου έχει προκαλέσει φόβο και θυμό, οι σφυρίχτρες γίνονται εργαλείο κοινωνικής αντίστασης και αλληλεγγύης, υπενθυμίζοντας ότι ακόμη και μικρές πράξεις αλληλεγγύης μπορούν να αποκτήσουν μεγάλο αντίκτυπο στην προστασία των πιο ευάλωτων.
Με πληροφορίες από το Reuters
