Όταν το 2023 ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, εν μέσω απεργιών και αντιδράσεων από τα συνδικάτα, είχε καταφέρει να περάσει την αύξηση της ελάχιστης ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη, οι αναλυτές έκαναν λόγο για μία αναγκαία κίνηση, που θα βοηθούσε μακροπρόθεσμα στη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού και ως εκ τούτου της γαλλικής οικονομίας.
Κανένας δεν θα μπορούσε να προβλέψει τότε ότι πολύ γρήγορα, μέσα σε μόλις δύο χρόνια, αυτή η εμβληματική μεταρρύθμιση θα αποτελούσε ουσιαστικά παρελθόν, αν και όλα θα εξαρτηθούν από το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών του 2027.
Η πολιτική κρίση όμως του τελευταίου έτους οδήγησε στην ανάγκη επίτευξης συμβιβασμών, καθώς το αποτέλεσμα των εκλογών του 2024 δημιούργησε μία κατακερματισμένη Eθνοσυνέλευση με τρεις σχεδόν ισοδύναμες παρατάξεις, καμία όμως εκ των οποίων δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία.
Η «θυσία» στον βωμό της κυβερνησιμότητας
Μπροστά στον κίνδυνο και η δεύτερη κυβέρνηση Λεκορνί να αποτελέσει παρελθόν, μόλις μία εβδομάδα μετά την πρώτη, ο Γάλλος πρόεδρος τόλμησε να κάνει μία κίνηση που, αν και έμοιαζε αναγκαία, δεν έδειχνε διατεθειμένος να κάνει: Να δώσει την έγκριση του στον πρωθυπουργό ώστε να «παγώσει» την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές.
Είχε προηγηθεί και σχετική δήλωση της σημερινής υπουργού Παιδείας και πρώην πρωθυπουργού, Ελίζαμπεθ Μπορν, επί πρωθυπουργίας της οποίας πέρασε η σχετική μεταρρύθμιση, στην οποία τάχθηκε υπέρ της αναστολής της.
Η απόφαση αυτή οδήγησε το Σοσιαλιστικό Κόμμα, του οποίου οι 69 βουλευτές «ορίζουν» την ισορροπία δυνάμεων στην Εθνοσυνέλευση, να μην στηρίξει την πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης. Ωστόσο, το κόμμα θα συνεχίσει να απειλεί με πρόταση μομφής μέχρι να δει «τα λόγια να μετατρέπονται σε πράξεις», όπως δήλωσε ο ηγέτης των σοσιαλιστών στο κοινοβουλίου, Μπόρις Βαλό.
Η απαραίτητη στήριξη των Σοσιαλιστών
Με τα περισσότερα από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης να προσπαθούν να ανατρέψουν την κυβέρνηση Λεκορνί, η απόφαση των Σοσιαλιστών δίνει αυτή τη στιγμή τον απαραίτητο ζωτικό χώρο, έτσι ώστε να μπορέσει η κυβέρνηση λίγο χώρο να αναπνεύσει, βάζοντας ένα προσωρινό τέλος σε μία από τις πιο ταραγμένες πολιτικές περιόδους στη σύγχρονη γαλλική ιστορία.
Η παραίτηση της πρώτης κυβέρνησης Λεκορνί, άλλωστε, ώθησε τη Γαλλία σε μια σπείρα πολιτικού χάους που συγκλόνισε τις χρηματοπιστωτικές αγορές, δημιουργώντας σοβαρή ανησυχία για το αν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης ήταν τόσο ακυβέρνητη που δεν θα μπορούσε να κάνει τις περικοπές δισεκατομμυρίων ευρώ που είναι απαραίτητες για να συγκρατηθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το οποίο προβλέπεται να φτάσει το 5,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος φέτος.
«Η συζήτηση για το ζήτημα των συντάξεων δεν είναι απλώς μια οικονομική εξίσωση. Είναι ένα ουσιαστικό μέρος του κοινωνικού μας συμβολαίου. Και αυτό το συμβόλαιο, επίσης, χρειάζεται αναθεώρηση», δήλωσε ο Λεκορνί στην ομιλία του στην ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης.
Ο πρωθυπουργός επέμεινε επίσης ότι μια τέτοια αναστολή πρέπει να συνοδεύεται από επαρκείς εξοικονομήσεις για τον περιορισμό των άναρχων δημόσιων δαπανών.
Τι θα κοστίσει το πάγωμα της μεταρρύθμισης
Ο Λεκορνί εκτίμησε, επίσης, ότι το πάγωμα της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης θα κοστίσει στα γαλλικά δημόσια οικονομικά 400 εκατομμύρια ευρώ το 2026. Νωρίτερα, η κυβέρνησή του πρότεινε έναν προϋπολογισμό που στοχεύει στη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 5% του ΑΕΠ το επόμενο έτος, συμπεριλαμβανομένων 31 δισεκατομμυρίων ευρώ σε περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων.
Ήδη οι χρηματοπιστωτικές αγορές αντέδρασαν στην ανακοίνωση του Λεκορνί με ανακούφιση. Το κόστος δανεισμού του 10ετούς ομολόγου της κυβέρνησης μειώθηκε κατά 0,07 ποσοστιαίες μονάδες στο 3,40%, το χαμηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από ένα μήνα. Ομοίως, η διαφορά μεταξύ αυτής και της συγκρίσιμης απόδοσης των γερμανικών ομολόγων —μια ένδειξη για τα σχετικά προφίλ κινδύνου των δύο χωρών— μειώθηκε στις 0,80 ποσοστιαίες μονάδες, το χαμηλότερο επίπεδο εδώ και τρεις εβδομάδες. Ο δείκτης αναφοράς CAC40 της χρηματιστηριακής αγοράς υποχώρησε κατά 0,2%, αλλά παρέμεινε μία από τις αγορές με τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη την Τρίτη.
Από την άλλη πλευρά όμως, η αναστολή της μεταρρύθμισης θα μπορούσε να προκαλέσει ρήξεις στον ήδη εύθραυστο μειοψηφικό συνασπισμό της κυβέρνησης, ειδικά με τους συντηρητικούς που έχουν ταχθεί υπέρ της.
Ο Μπρούνο Ρεταγιό, επικεφαλής των κεντρωδεξιών Les Républicains, δήλωσε ότι «η αναστολή της μεταρρύθμισης των συντάξεων και η σιωπή του πρωθυπουργού για τη μετανάστευση αποδεικνύουν ότι αυτή η κυβέρνηση κρατείται όμηρος των Σοσιαλιστών». Μένει να δούμε κατά πόσο αυτή η εύθραυστη ισορροπία θα μπορέσει να διατηρηθεί μέχρι τις εκλογές του 2027.
