Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εκτιμά ότι θα βρει νέο πρωθυπουργό ως την Παρασκευή το βράδυ καθώς, όπως τον διαβεβαίωσε ο απερχόμενος πρωθυπουργός Σεμπαστιέν Λεκορνί που ολοκλήρωσε τις διαβουλεύσεις με τους αρχηγούς των κομμάτων την Τετάρτη, υπάρχει μια «απόλυτη πλειοψηφία» βουλευτών που είναι αντίθετη στη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και στην προκήρυξη νέων βουλευτικών εκλογών. Παραμένει ασαφές ποιος θα είναι ο νέος πρωθυπουργός, ποιο κόμμα θα κάνει ποια παραχώρηση και ποιο κοινό έδαφος βρέθηκε μεταξύ των κομμάτων που θα στηρίξουν τη νέα κυβέρνηση.
Όπως φάνηκε από τις πληροφορίες που διέρρευσαν την Τετάρτη το βράδυ, πολλοί εξέφρασαν την επιθυμία να παρουσιαστεί ένα σχέδιο προϋπολογισμού στο νέο υπουργικό συμβούλιο τη Δευτέρα, την τελευταία προθεσμία ώστε να μπορέσει να υιοθετηθεί από τη Βουλή μέχρι το τέλος του χρόνου. Εν τω μεταξύ, έσπασαν δύο μεγάλα ταμπού του Μακρόν.
Τα δύο σπασμένα ταμπού
Το πρώτο το έσπασε ο Εντουάρ Φιλίπ, πρώην πρωθυπουργός του Μακρόν (2017-20), ζητώντας πρόωρες προεδρικές εκλογές. Ήταν ο πρώτος από το στρατόπεδο του Μακρόν που τον κάλεσε να αποχωρήσει πρόωρα από το αξίωμα. Αντίθετα προς την ακροδεξιά και την ακροαριστερά που ζητούν εδώ και τώρα παραίτηση του προέδρου, ο Φιλίπ μίλησε για μια «συντεταγμένη, αξιοπρεπή διαδικασία» στον «χρόνο που θα επιλέξει ο ίδιος ο πρόεδρος, αφού υιοθετηθεί ο προϋπολογισμός».
Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με γάλλους αναλυτές, ότι το ενδεχόμενο παραίτησης του Μακρόν έχει μπει πλέον στο τραπέζι, προκειμένου να διοργανωθούν πρόωρες προεδρικές εκλογές το πρώτο εξάμηνο του 2026 (αντί του Απριλίου 2027). Όπως είπε ο Φιλίπ, αυτό θα εμποδίσει «να παραταθεί η κρίση για άλλους 18 μήνες».
Είχε προηγηθεί ο Γκαμπριέλ Ατάλ, πρώην πρωθυπουργός του Μακρόν (2024) και νυν Γενικός Γραμματέας του κόμματός του, Αναγέννηση, δηλώνοντας ότι «δεν καταλαβαίνει πια τις επιλογές του προέδρου». Πολλοί εκτιμούν ότι όλα αυτά αποτελούν ενδείξεις πως ο Μακρόν είναι απομονωμένος στο στρατόπεδό του, παρόλο που ο Ατάλ τοποθετήθηκε στη συνέχεια αρνητικά στο ενδεχόμενο πρόωρης παραίτησης του προέδρου διότι «στο μέλλον, κανένας πρόεδρος δεν θα μπορεί να κρατήσει».
Μια τρίτη πρώην πρωθυπουργός του Μακρόν, η Ελιζαμπέτ Μπορν (2022-24), νυν υπουργός Παιδείας, έσπασε ένα δεύτερο ταμπού της «μακρονίας» – «macronie», όπως αποκαλούν υποτιμητικά στη Γαλλία τον μακρονισμό – ζητώντας να αναβληθεί η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που υιοθετήθηκε το 2023 επί πρωθυπουργίας της ίδιας της Μπορν και αποτέλεσε εμβληματικό μέτρο της προεδρίας Μακρόν. Ανάμεσα στις κυριότερες αλλαγές είναι η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη σταδιακά ως το 2030.
«Αν είναι προϋπόθεση για τη σταθερότητα της χώρας», ας ανασταλεί η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση για να «ξανασυζητηθεί κατά τη διάρκεια των επόμενων προεδρικών εκλογών», είπε η Μπορν. Η αντιδημοφιλής μεταρρύθμιση είχε υιοθετηθεί με το Άρθρο 49.3 του Συντάγματος που επιτρέπει στην κυβέρνηση να περνά ένα νόμο παρακάμπτοντας τη Βουλή. Η αριστερά και τα συνδικάτα δέχτηκαν θετικά την πρόταση της Μπορν για αναστολή της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης.
Παραχωρήσεις στον προϋπολογισμό
Ο υπό παραίτηση πρωθυπουργός Σεμπαστιέν Λεκορνί δείχνει διατεθειμένος να μειώσει το δημόσιο έλλειμμα το 2026 δύο φορές λιγότερο απ’ όσο ο προκάτοχός του, Φρανσουά Μπαϊρού, προκειμένου να επιτευχθεί συναίνεση στη Βουλή για τον προϋπολογισμό με στόχο να υιοθετηθεί πριν τις 31 Δεκεμβρίου.
Για να συμβεί αυτό, πρέπει οπωσδήποτε να οριστούν νέος πρωθυπουργός και κυβέρνηση πριν το τέλος της εβδομάδας ώστε το υπουργικό συμβούλιο να συνεδριάσει τη Δευτέρα (13/10) και να επικυρώσει την υπάρχουσα εκδοχή του σχεδίου προϋπολογισμού για να αρχίσει να το εξετάζει η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή την Τετάρτη (15/10). Αν χαθεί αυτή η ημερομηνία, η Γαλλία θα αναγκαστεί να ξεκινήσει το 2026 χωρίς προϋπολογισμό και, όπως τον Ιανουάριο του 2025, να περάσει ειδικό νόμο για τη συνέχιση των λειτουργιών του κράτους.
Προκειμένου να μην καταφύγει η χώρα στο έκτακτο αυτό μέτρο για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, πρέπει να σταθεροποιήσει επειγόντως την πολιτική της κατάσταση. Όλα θα εξαρτηθούν όχι μόνο από το πρόσωπο που θα επιλέξει ο Μακρόν για πρωθυπουργό αλλά και από τις παραχωρήσεις που θα γίνουν.
