Ο 92χρονος Πολ Μπιγιά, ο γηραιότερος εν ενεργεία αρχηγός κράτους στον κόσμο, παραμένει ο απόλυτος πρωταγωνιστής της πολιτικής σκηνής του Καμερούν – αφρικανικής χώρας με 31 εκατομμύρια κατοίκους- για περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες. Τώρα, ετοιμάζεται να διεκδικήσει όγδοη συνεχόμενη θητεία στις επικείμενες εκλογές του Οκτωβρίου. Εφόσον επανεκλεγεί, θα μπορούσε να παραμείνει στην εξουσία έως και σχεδόν τα εκατοστά του γενέθλια, γεγονός που θα τον αναδείξει στον μακροβιότερο ηγέτη της Αφρικής.
Λόγω της ηλικίας του, η υγεία του αποτελεί διαρκές αντικείμενο συζήτησης στη χώρα. Τον περασμένο Οκτώβριο, η δίμηνη απουσία του από τη δημόσια σφαίρα, τροφοδότησε φήμες για επιδείνωση της κατάστασης της υγείας του ή ακόμα και για τον θάνατό του, ωθώντας το υπουργείο Εσωτερικών να απαγορεύσει κάθε σχετική αναφορά στα μέσα ενημέρωσης για λόγους «εθνικής ασφάλειας». Παρ’ όλα αυτά, το φετινό καλοκαίρι ο ίδιος επιβεβαίωσε την υποψηφιότητά του, υποστηρίζοντας ότι ανταποκρίνεται σε «επείγουσες εκκλήσεις» από όλες τις περιοχές της χώρας και τη Διασπορά του Καμερούν.
Ο Μπιγιά κυβερνά αδιάκοπα το Καμερούν από το 1982, αφού το 2008 κατάργησε τους περιορισμούς στη θητεία του προέδρου, ανοίγοντας τον δρόμο για απεριόριστες επανεκλογές. Στις τελευταίες εκλογές, το 2018, έλαβε το 71,28% των ψήφων, αν και η αντιπολίτευση κατήγγειλε σοβαρές παρατυπίες.
Εσωτερικές κρίσεις και διεθνείς επικρίσεις
Παρότι το κυβερνών κόμμα του, το Λαϊκό Δημοκρατικό Κίνημα του Καμερούν (CPDM), διατηρεί στέρεο έλεγχο στην πολιτική σκηνή, η αντιπολίτευση παραμένει βαθιά κατακερματισμένη. Αναλυτές εκτιμούν ότι μόνο ένας ισχυρός μεταβατικός συνασπισμός θα μπορούσε να απειλήσει πραγματικά την κυριαρχία του. Ωστόσο, περισσότερα από 300 κόμματα δεν έχουν καταφέρει να ενωθούν, ενώ προσπάθειες συνεργασίας, όπως εκείνη δύο κομμάτων το 2024, κρίθηκαν «παράνομες» από την κυβέρνηση.
Στη διάρκεια των σαράντα τριών ετών της διακυβέρνησής του, ο Μπιγιά θεωρητικά εδραίωσε την πολυκομματική δημοκρατία και ενίσχυσε τους δεσμούς με τις δυτικές κυβερνήσεις. Ωστόσο, το Καμερούν παραμένει βαθιά διχασμένο. Από το 2017, η χώρα βιώνει έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, με αγγλόφωνους αυτονομιστές – το Καμερούν είναι πρωτίστως γαλλόφωνο- να διεκδικούν ανεξαρτησία στις νοτιοδυτικές και βορειοδυτικές περιοχές. Πολλοί θεωρούν ότι η προχωρημένη ηλικία του προέδρου υπονομεύει την ικανότητά του να διαχειριστεί κρίσεις που απαιτούν πολιτική τόλμη αλλά και φυσική παρουσία, στις περιοχές που πλήττονται.
Οι επικριτές του τον κατηγορούν επίσης ότι καταπνίγει κάθε μορφή αντιπολίτευσης. Εκατοντάδες ειρηνικοί διαδηλωτές έχουν φυλακιστεί, ενώ ο επιλαχών των προεδρικών εκλογών του 2018, Μορίς Καμτό, φυλακίστηκε εννέα μήνες χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες, το 2019 — απελευθερώθηκε μόνο ύστερα από έντονες διεθνείς πιέσεις.
Η διακυβέρνηση Μπιγιά έχει στιγματιστεί από καταγγελίες οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων για εξωδικαστικές εκτελέσεις, αυθαίρετες συλλήψεις, βασανιστήρια και διώξεις ατόμων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι η ομοφυλοφιλία παραμένει ποινικό αδίκημα στη χώρα, με ποινή φυλάκισης έως και πέντε έτη.
Για αυτό και πέρυσι είχε προκαλέσει αίσθηση η δημόσια δήλωση της κόρης του προέδρου, Μπρέντα, η οποία ζει στις ΗΠΑ. Σε ανάρτηση της στο Instagram, αποκάλυψε ότι είναι ομοφυλόφιλη, ελπίζοντας, όπως εξήγησε αργότερα σε συνέντευξή της στη γαλλική εφημερίδα, Le Parisien, να συμβάλει στην αλλαγή του νομικού πλαισίου της χώρας της.
