Το Περού έρχεται να μας θυμίσει με τον πιο σκληρό τρόπο ότι οι άνθρωποι δεν είναι ίσοι απέναντι στην αρρώστια. Μολονότι οι αρχές έκαναν τα πάντα στη μάχη για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του κορωνοϊού και ο πρόεδρος της χώρας Μαρτίν Βισκάρα ακολούθησε κατά γράμμα τις συμβουλές των επιστημόνων επιβάλλοντας πολύ νωρίς σκληρά μέτρα, ακόμη και νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας, η πανδημία συνέχισε να εξαπλώνεται ραγδαία.
Τρεις μήνες μετά το lockdown η χώρα, όπου πάνω από το 30% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, πολλοί εξ αυτών στην απόλυτη εξαθλίωση, καταγράφει σήμερα 203.736 επιβεβαιωμένα κρούσματα. Πρόκειται για τον δεύτερο υψηλότερο κατά κεφαλήν αριθμό κρουσμάτων στη Λατινική Αμερική πίσω από τη Χιλή, και τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό σε απόλυτους αριθμούς μετά τη Βραζιλία. Οι θάνατοι φθάνουν τις 6.000.
Καθώς οι αριθμοί εξακολουθούν να αυξάνονται ο Βισκάρα επέβαλε τη μεγαλύτερη και πιο σκληρή καραντίνα στον κόσμο. Παρέτεινε το lockdown μέχρι τον Ιούλιο και διατήρησε σε ισχύ την απαγόρευση κυκλοφορίας με ενισχυμένες εξουσίες από τον στρατό και την αστυνομία για μια κρίση όχι υγειονομική, αλλά «ξεκάθαρα κοινωνική και οικονομική δίχως προηγούμενο», όπως τόνισε.
«Κάθε πρωί όταν σηκώνομαι νιώθω ότι το Περού και εγώ βρισκόμαστε σε πένθος», δηλώνει στους Financial Times η Κλαούντια Σαντοβάλ, 43χρονη δικηγόρος που έχασε τη δουλειά της όταν ξέσπασε η πανδημία και τώρα κάνει delivery για να μπορέσει να θρέψει τα τρία της παιδιά.
Κορωνοϊός και μαύρη εργασία
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που εξηγούν τη ζοφερή εικόνα με πιο χαρακτηριστικό την άτυπη εργασία, πρόβλημα ούτως ή άλλως ενδημικό σε όλη τη Λατινική Αμερική και τον αναπτυσσόμενο κόσμο, ωστόσο ιδιαίτερα έντονο στο Περού. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναφέρει ότι για επτά στους δέκα Περουβιανούς η απασχόληση είναι άτυπη, δηλαδή εργάζονται στην παραοικονομία. Συνεπώς δεν έχουν άλλη επιλογή από το να βγαίνουν καθημερινά από το σπίτι για να βγάλουν το μεροκάματο, κάτι που διευκολύνει τη γρήγορη μετάδοση του ιού.
Τον περασμένο μήνα, γιατροί κατέβηκαν σε αγορά χονδρικής στη Λίμα και έκαναν τεστ σε 200 εργαζόμενους και προς έκπληξή τους το 79% του δείγματος ήταν θετικό. Κατάμεστες και πολυσύχναστες, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφικής κουλτούρας ενός λαού που στην πλειονότητά του δεν πηγαίνει σε σούπερ μάρκετ καθώς μόλις ένα στα δυο νοικοκυριά διαθέτει ψυγείο για να αποθηκεύει τρόφιμα.
«Μας ζήτησαν να μείνουμε στο σπίτι, αλλά πολλοί άνθρωποι δεν έχουν αποταμιεύσεις, έτσι ήταν αδύνατο. Μας ζήτησαν να πλένουμε τα χέρια μας, αλλά μόνο ένα στα τρία φτωχά νοικοκυριά έχει πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό. Μόνο τα μισά σπίτια διαθέτουν ψυγεία αναγκάζοντας πολλές οικογένειες να επιστρέφουν καθημερινά σε πολυσύχναστες αγορές, μια σημαντική πηγή μετάδοσης», λέει στους New York Times ο Ούγκο Νιόπο, ο οποίος εργάζεται για μια περουβιανή ερευνητική ομάδα.
Ένας άλλος λόγος γρήγορης διασποράς αποτελεί το γεγονός ότι στη χώρα δεν έχουν όλες οι κοινότητες κι οι γειτονιές πρόσβαση στην πληροφόρηση. Ως εκ τούτου μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού δεν γνωρίζει βασικούς κανόνες για την υγιεινή, τα μέτρα προστασίας και την κοινωνική απόσταση κι έτσι, βρίσκεται έκθετο στον ιό.
«Πηγαίνω στις αγορές και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τηρούν τους κανόνες. Προσπαθώ να κρατάω αποστάσεις αλλά οι άνθρωποι έρχονται κοντά σαν να μην υπάρχει πρόβλημα. Οι περισσότεροι αγοραστές και πωλητές δεν χρησιμοποιούν γάντια και μόνο μερικοί χρησιμοποιούν μάσκες», λέει ο 30χρονος καταστηματάρχης Εουσέμπιο Αγκουίρε Παλομίνο στους Financial Times που επισημαίνει ότι αυτό έχει σαφώς επιδεινώσει την κατάσταση.
Παρόμοιες είναι οι εικόνες και στις τράπεζες καθώς οι πολίτες συνωστίζονται σε τεράστιες ουρές για να εισπράξουν τα κρατικά επιδόματα στήριξης για τον κορωνοϊό. Γιατί; Γιατί απλά μόνο τέσσερις στους 10 ενήλικες διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό.
Φόβοι για αύξηση κρουσμάτων
Η ραγδαία διασπορά του ιού στο Περού εξελίσσεται σε μια ευρύτερη τραγωδία στη Λατινική Αμερική. Περίπου 1,5 εκατομμύρια άνθρωποι στην ευρύτερη περιοχή έχουν μολυνθεί από τον ιό με τους ειδικούς να αναφέρουν ότι ο πραγματικός αριθμός των λοιμώξεων είναι πολύ υψηλότερος, ενώ αυξάνεται συνεχώς.
Την ίδια ώρα, καθώς ο χειμώνας μπαίνει σιγά σιγά στο νότιο τμήμα της Λατινικής Αμερικής και η εποχή των τυφώνων αρχίζει στο βόρειο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι οι καιρικές συνθήκες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα αύξηση των κρουσμάτων.
Για το Περού, ωστόσο όπως άλλωστε για το μεγαλύτερο κομμάτι της Λατινικής Αμερικής όπου ένας στους τρεις ανθρώπους αντιμετωπίζει επισιτιστική ανασφάλεια, η πείνα που προκαλεί ο ιός αποτελεί μεγαλύτερο φόβο από την ίδια την αρρώστεια. Ο Covid-19 ενδέχεται να ωθήσει σύμφωνα με προβλέψεις άλλα 29 εκατομμύρια ανθρώπους της περιοχής στη φτώχεια και αυτή είναι η μεγάλη παράπλευρη απώλεια του ιού.
