Πιστεύουμε αλλά δεν εκκλησιαζόμαστε

Μείωση της θρησκευτικότητας των Ελλήνων σε σχέση με άλλες χρονιές προκύπτει από την έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία Κάπα Research για «Το Βήμα». Αν και τα ποσοστά θρησκευτικότητας τη Μεγάλη Εβδομάδα παρουσιάζονται πολύ υψηλά, εν τούτοις σε σύγκριση με τα αντίστοιχα του 2008 φαίνεται ότι είναι λιγότεροι αυτοί που δηλώνουν ότι πηγαίνουν στην εκκλησία τη Μεγάλη Εβδομάδα, εκείνοι που νηστεύουν και αυτοί που εξομολογούνται. Ετσι, ενώ το 2008 σε έρευνα της ίδιας εταιρείας δήλωνε ότι εκκλησιάζεται το Μεγάλο Σάββατο το 84,0%, εφέτος το ποσοστό μειώνεται στο 78,5%. Το 2008 δήλωνε ότι εξομολογείται και νηστεύει το 29,5%,ενώ το 2011 το 24,4%. Αναλυτικά στο ερώτημα «Ποια από τα παρακάτω εκκλησιαστικά λατρευτικά στοιχεία τηρείτε τη Μεγάλη Εβδομάδα;» με δικαίωμα πολλαπλών απαντήσεων οι ερωτηθέντες απάντησαν το 2011:το 78,5% «πηγαίνω στην εκκλησία την Ανάσταση», το 70,1% «πηγαίνω στον Επιτάφιο», το 24,4% «νηστεύω και εξομολογούμαι», «πηγαίνω στην εκκλησία όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα» το 19,8%, «πηγαίνω στον Εσπερινό της Αγάπης (Κυριακή το απόγευμα)» το 5,3%, «τίποτε από τα παραπάνω» το 10,7% και «δεν απαντώ» το 0,5%.

Εμφανής παρουσιάζεται στην έρευνα της Κάπα Research η μείωση της θρησκευτικότητας των Ελλήνων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την τελευταία τριετία. Στο ερώτημα «Πιστεύετε στην ανάσταση των νεκρών;» σημειώνεται πτώση 10 μονάδων, αφού το 2008 δήλωνε «ναι» και «μάλλον ναι» το 51,3% ενώ εφέτος το 41,8%, με το 26,5% να δηλώνει «ναι» και το 15,3% «μάλλον ναι». Αντίθετα, το 48,1% λέει «όχι» και «μάλλον όχι», ενώ το 10,1% απάντησε «δεν γνωρίζω» ή «δεν απαντώ». Αντίστοιχη τάση παρατηρείται και στο ερώτημα «Πιστεύετε ότι τα τελευταία χρόνια οι Ελληνες πιστεύουν στα θεία;», όπου μόλις το 28,8% δηλώνει «το ίδιο με πριν», το 18,9% «περισσότερο» και το 46,1% «λιγότερο».

Εντύπωση προκαλούν και οι απαντήσεις στην έρευνα για τη γιορτή του Πάσχα. Στο ερώτημα «Για σας προσωπικά, το Πάσχα είναι…» το 36% δήλωσε «μια περίοδος θρησκευτικής κατάνυξης» και το 11,1% «μια ευκαιρία να πάω στην εκκλησία». Αντίθετα, το 42,5% δηλώνει «μια ευκαιρία επιστροφής στα ήθη και στα έθιμα», το 39,9% «μια ευκαιρία για διακοπές και ξεκούραση», το 15,1% «μια ευκαιρία να βρεθώ με τους συγγενείς μου» και το 11,9% «μια ευκαιρία να επισκεφθώ τον τόπο μου».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι απαντήσεις που δίδονται στην ερώτηση «Το βράδυ της Ανάστασης παρακολουθείτε όλη τη Θεία Λειτουργία, πηγαίνετε από την αρχή της Λειτουργίας και αποχωρείτε μετά το “Χριστός Ανέστη” ή προτιμάτε να πηγαίνετε απλά όταν ακούγεται το “Χριστός Ανέστη”;» το 48,4% λέει «πηγαίνω απλά όταν ακούγεται το “Χριστός Ανέστη”», το 28,8% «πηγαίνω από την αρχή της Θείας Λειτουργίας και αποχωρώ μετά το “Χριστός Ανέστη”» και το 8,5% δηλώνει ότι «δεν πηγαίνω στην εκκλησία». Μόνο το 13,6% λέει ότι παρακολουθεί όλη τη Θεία Λειτουργία.

Ενθαρρυντικές για την Εκκλησία είναι όμως οι απαντήσεις που δίνουν οι ερωτηθέντες για τον αν πιστεύουν στον Θεό, αφού το 56,3% λέει «ναι» και το 20% «μάλλον ναι». Αντίθετα, «όχι» απαντά το 13% και «μάλλον όχι» το 7,7%.

Ακόμη, το 3,1% δηλώνει «Δεν γνωρίζω» ή «δεν απαντώ». Σχεδόν οι περισσότεροι δηλώνουν ότι γνωρίζουν και κατανοούν τα εκκλησιαστικά κείμενα της Μεγάλης Εβδομάδας. Το 9,1% δηλώνει «πολύ», το 36,6% «αρκετά», το 37,9% «λίγο» και μόλις το 16,2% «καθόλου». Και στο ερώτημα «Ποια συναισθήματα σας δημιουργούνται τη Μεγάλη Εβδομάδα;» δηλώνεται ότι το 43,9% διακατέχεται από κατάνυξη, το 25,1% από ευλάβεια, το 18,4% από ηρεμία, το 14,8% από αγάπη, από γαλήνη το 12,9%, από χαρά το 10,5% και από φιλάνθρωπα συναισθήματα το 11,1%.

Η οικονομική κρίση

Η οικονομική κρίση αποτυπώνεται έντονα στη δημοσκόπηση, καθώς το 64,7% δηλώνει ότι σε σχέση με πέρυσι θα ξοδέψει λιγότερα χρήματα για τις ημέρες του Πάσχα. Ενδεικτική των προβλημάτων είναι και η απόφαση πολλών να εορτάσουν το Πάσχα στον τόπο διαμονής τους. Και στην ερώτηση «Εφέτος σχεδιάζετε να φύγετε τις ημέρες του Πάσχα;» το 45,3% λέει «όχι» και το 9,1% «μάλλον όχι». Αντίθετα, το 34,2% δηλώνει «ναι» και το 10,6% «μάλλον ναι». Μάλιστα στην ερώτηση «Για ποιον λόγο δεν θα φύγετε τις ημέρες του Πάσχα;» το 42,2% δηλώνει «δεν έχω χρήματα».

Κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα το 41,2% θα μείνει «στον τόπο κατοικίας μου», το 40,3% «στον τόπο καταγωγής μου» και το 17,1% «σε κάποιο άλλο μέρος».

Βεβαίως παρά την οικονομική κρίση θα τηρήσουν τα ήθη και τα έθιμα των ημερών, αφού το 81,9% θα βάψει κόκκινα αβγά, το 73,3% θα ψήσει αρνί και το 60% θα μαγειρέψει μαγειρίτσα. Και την Κυριακή του Πάσχα το 37,6% θα ακούσει δημοτική μουσική και το 8% ρεμπέτικα. Μάλιστα η συντριπτική πλειονότητα, περισσότερο από το 90%, δηλώνει ότι «ο εορτασμός του Πάσχα συμβάλλει στη διατήρηση της ελληνικής παράδοσης και στη μετάδοση στις νεότερες γενιές».

ΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Αλληλεγγύη απέναντι στους φτωχούς,προστασία των αδυνάτων και υποστήριξη των ανθρώπων στις πιο καθοριστικές στιγμές της ζωής του ζητούν οι συμμετέχοντες στην έρευνα από την Εκκλησία.Συγκεκριμένα στο ερώτημα «Κατά την άποψή σας,ποια ή ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της Εκκλησίας σήμερα;» και έχοντας το δικαίωμα των πολλαπλών απαντήσεων το 54,6% δηλώνει «αλληλεγγύη απέναντι στους φτωχούς»,το 40,9% «προστασία των αδυνάτων»,το 32,3% «πνευματικό έργο (υποστήριξη του ανθρώπου στις πιο καθοριστικές στιγμές της ζωής του)»,το 18,2% «στήριξη της οικογένειας»,το 13,9% «διάδοση του μηνύματος του Χριστού»,το 10,8% «διάλογος μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών»,το 7,3% «ενίσχυση της κοινωνικής ειρήνης»,το 5,0% «μεταρρύθμιση της ελληνικής κοινωνίας» και το 4,1% «εξανθρωπισμός του καπιταλισμού».

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Επωνυμία εταιρείας: Κάπα Research ΑΕ.

Επωνυμία/ όνομα εντολέα: «Το Βήμα της Κυριακής».

Σκοπός δημοσκόπησης: Ερευνα κοινής γνώμης για το πώς γιορτάζουν οι Ελληνες το Πάσχα.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά δείγματος: Αντιπροσωπευτικό, άνδρες και γυναίκες, 18 ετών και άνω, βάσει της απογραφής του 2001 της ΕΣΥΕ.

Μέγεθος δείγματος/ γεωγραφική κάλυψη: 1.427 άτομα, πανελλαδικά, με αναλογική κατανομή στις 13 περιφέρειες της χώρας.

Χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων: 13 και 14 Απριλίου 2011.

Μέθοδος δειγματοληψίας: Πολυσταδιακή δειγματοληψία με χρήση quota ως προς τη γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού, το φύλο και την ηλικία.

Μέθοδος συλλογής στοιχείων: Η συλλογή των στοιχείων έγινε με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων και βάσει ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου.

Τυπικό στατιστικό σφάλμα: Μέγιστο σφάλμα 2,59% με διάστημα εμπιστοσύνης 95%.

Η Κάπα Research είναι μέλος της ΕSΟΜΑR και του ΣΕΔΕΑ και τηρεί τους κώδικες δεοντολογίας για τη διεξαγωγή και δημοσιοποίηση ερευνών κοινής γνώμης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Ακολούθησε το Βήμα στο Google news και μάθε όλες τις τελευταίες ειδήσεις.