Ο πολιτικός επιστήμονας Ζιλ Κεπέλ θεωρείται o εγκυρότερος αναλυτής του αραβικού κόσμου στη Γαλλία. Επί σειρά ετών καθηγητής στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών (Sciences Po) του Παρισιού, δεινός αρθρογράφος και πολυμεταφρασμένος συγγραφέας βιβλίων για τη Μέση Ανατολή (τα οποία κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος), ο Κεπέλ συνομίλησε με «Το Βήμα» με αφορμή την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, την περασμένη Δευτέρα από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Με την αναγνώριση της Παλαιστίνης «ο Μακρόν θέλησε να δείξει ότι η σχέση μεταξύ της ΕΕ και των χωρών του Περσικού Κόλπου μπορεί να είναι συμπληρωματική» σημειώνει ο Ζιλ Κεπέλ. Φωτογραφία: Chatham House/CC BY 2.0.
Τι μπορεί να αλλάξει η αναγνώριση από τη Γαλλία και άλλες χώρες του κράτους της Παλαιστίνης;
«Στο άμεσο μέλλον, δεν θα αλλάξει και πολλά. Ολοι όσοι πίστευαν ότι η Χαμάς θα εξαφανιζόταν, είδαν ότι η Χαμάς οργάνωσε την Τρίτη τη δημόσια εκτέλεση τριών Παλαιστινίων ως “συνεργατών των Ισραηλινών”, μπροστά σε ένα τεράστιο πλήθος στη Γάζα. Και μάλιστα ανάμεσα σε κτίρια κατεστραμμένα από ισραηλινούς βομβαρδισμούς, Προφανώς, οι Ισραηλινοί προέβαλαν εκτενώς το γεγονός».
Ποιος ήταν ο στόχος της αναγνώρισης της Παλαιστίνης από τη Γαλλία;
«Στόχος του προέδρου Μακρόν ήταν να δείξει ότι υπάρχει ένας ορίζοντας, ότι υπάρχει η φιλοδοξία μιας πολιτικής λύσης και όχι αποκλειστικά μιας στρατιωτικής φυγής προς τα εμπρός, που είναι η επιλογή του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, την οποία στηρίζει ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Διότι αυτή η στρατιωτική φυγή προς τα εμπρός γίνεται εις βάρος ολόκληρης της περιοχής.
Ακόμη, ο Μακρόν θέλησε να δείξει ότι η σχέση μεταξύ της ΕΕ και των χωρών του Περσικού Κόλπου μπορεί να είναι συμπληρωματική. Ο γαλλος πρόεδρος θέλησε επίσης να καλύψει τη χαοτική αμερικανική ηγεσία, το έλλειμμα αμερικανικής ηγεσίας. Την Τρίτη, ο Τραμπ δήλωσε ότι η Ουκρανία πρέπει να ανακτήσει όλη την επικράτειά της, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα έλεγε το αντίθετο. Ο ίδιος δεν ξέρει καλά-καλά πού βρίσκεται, ούτε τον ενδιαφέρει να μάθει».
Οι σχέσεις μεταξύ Γαλλίας και Ισραήλ θα αλλάξουν μετά την αναγνώριση της Παλαιστίνης;
«Προς το παρόν υπάρχει μια κακή διάθεση από πλευράς Ισραήλ. Η Γαλλία ωστόσο είναι η χώρα της Ευρώπης με τον μεγαλύτερο αριθμό τόσο Εβραίων όσο και μουσουλμάνων. Εχουμε περίπου 500.000 Εβραίους στη Γαλλία, με σημαντικό ρόλο στη χώρα, ενώ ο μουσουλμανικής καταγωγής πληθυσμός αντιπροσωπεύει το 8% του συνολικού πληθυσμού. Ολα αυτά υποχρεώνουν τον Μακρόν να δράσει, καθώς εκλέγεται από τον λαό του. Οι μουσουλμάνοι πλέον ψηφίζουν, κάτι που δεν συνέβαινε πριν από δέκα χρόνια, και μεγάλο μέρος της ψήφου τους έχει απορροφηθεί από την Ακρα Αριστερά, από τη Ανυπόκτακτη Γαλλία του Ζαν-Λικ Μελανσόν – είναι αυτό που στη Γαλλία ονομάζουμε ισλαμοαριστερισμό».
Από τις ΗΠΑ θα υπάρξουν συνέπειες για τη Γαλλία;
«Δεν νομίζω. Ο Τραμπ συχνά μιλάει για να μιλάει. Η Γαλλία συγκαταλέγεται στις χώρες που πληρώνουν για την ευρωπαϊκή άμυνα γιατί επενδύει στην άμυνα και διαθέτει στρατό. Στην Ευρώπη υπάρχουν μόνο δύο πραγματικοί στρατοί: ο βρετανικός και ο γαλλικός».
Γιατί η στρατιωτική φυγή του Ισραήλ μπρος τα εμπρός γίνεται εις βάρος ολόκληρης της περιοχής;
«Διότι απομονώνει πλήρως το Ισραήλ, ακόμη κι αν ο Νετανιάχου προσποιείται ότι αδιαφορεί για τις θέσεις της Ευρώπης, την οποία κατηγορεί ότι ευθύνεται για το Ολοκαύτωμα. Ωστόσο, δεν μπορεί να αγνοήσει ότι το Ισραήλ είναι χώρα που έχει συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ και ότι η διεθνοποίηση του Ισραήλ, το οποίο συγκρίνει πλέον με τη Σπάρτη (δεν ξέρω αν θεωρεί τους Παλαιστίνιους “είλωτες”, τους οποίους μπορεί να σκοτώνει), στηρίζεται στο γεγονός ότι είναι μια “Αθήνα”, μια Δημοκρατία.
Η οικονομία του Ισραήλ είναι μια οικονομία νεοφυών επιχειρήσεων και η ένταξη του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή περνούσε μέσα από τις Συμφωνίες του Αβραάμ (τις συμφωνίες του 2020 υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, με τις οποίες το Ισραήλ εξομάλυνε τις σχέσεις του με το Μπαχρέιν, τα ΗΑΕ, το Σουδάν και το Μαρόκο) και μέσα από την ελπίδα ότι και η Σαουδική Αραβία θα προσχωρήσει σε αυτές. Ωστόσο η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 σημειώθηκε ακριβώς τη στιγμή που οι Σαουδάραβες έδειχναν διατεθειμένοι να αναγνωρίσουν το Ισραήλ, υπό την προϋπόθεση να αναγνωριστεί και ένα παλαιστινιακό κράτος».
Αν το Ισραήλ συνεχίσει τη σκληρή επίθεση στη Γάζα, τι μπορούμε να περιμένουμε;
«Θα έχουμε Παλαιστίνιους αναγκασμένους να περάσουν τα σύνορα με την Αίγυπτο. Αν αυτό συμβεί, ο Aμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, ο πρόεδρος της Αιγύπτου, θα έχει τεράστιο ζήτημα νομιμοποίησης. Θα κατηγορηθεί ότι συνεργάστηκε με το Ισραήλ για να διωχθούν οι Αραβες από τη γη τους. Το Ισραήλ απειλεί ότι αν η Αίγυπτος δεν δεχτεί να ανοίξει τα σύνορά της, θα ακυρώσει τη συμφωνία για την παροχή φυσικού αερίου.
Το Ισραήλ εξάγει φυσικό αέριο στην Αίγυπτο, το οποίο η χώρα αυτή έχει τεράστια ανάγκη καθώς ο πληθυσμός της αυξήθηκε από 20 εκατομμύρια, πριν από 50 έτη, σε 120 εκατομμύρια σήμερα. Το γεγονός θα είναι επίσης δραματικό και για την Ευρώπη, διότι αν οι Παλαιστίνιοι δεν εγκατασταθούν στο Σινά αλλά τους εγκαταστήσουν στις ακτές της Μεσογείου, είναι προφανές ότι θα μπουν σε καράβια με κατεύθυνση την Κρήτη και την Ιταλία. Ολα αυτά, φυσικά, θα ενισχύσουν στην Ευρώπη, τους ακροδεξιούς πολιτικούς, όπως τη Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία και τον Ματέο Σαλβίνι στην Ιταλία».
Ο Νετανιάχου υποτίμησε τη Χαμάς;
«Ναι, και το Ιράν – αν και δεν είμαστε βέβαιοι ότι το Ιράν είχε πραγματικά ενημερωθεί για την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Ο Νετανιάχου νόμιζε ότι η Χαμάς απλώς φώναζε αλλά δεν θα δάγκωνε. Οσο ο πόλεμος συνεχίζεται, ο Νετανιάχου δεν περνά από δίκη στο Ισραήλ. Οταν ο πόλεμος σταματήσει ή όταν έρθουν εκλογές, θα δικαστεί και πιθανότατα θα πάει φυλακή. Επομένως, φροντίζει το προσωπικό του συμφέρον, κρατώντας όμηρο την ισραηλινή κοινωνία».
Το Ιράν δεν επλήγη από τον πόλεμο των 12 ημερών, τον περασμένο Ιούνιο, με το Ισραήλ;
«Οχι, το Ιράν ανακτά τη δύναμή του. Πρόσφατα συμμετείχε στη σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης με τη Ρωσία και την Κίνα. Βλέπουμε ότι εξαιτίας της αδυναμίας των Αμερικανών και της στρατιωτικής φυγής προς τα εμπρός του Ισραήλ, ο Περσικός Κόλπος κινδυνεύει να εξελιχθεί σε θέατρο αντιπαράθεσης ανάμεσα στη Δύση και την Κίνα, τη Ρωσία και τον Παγκόσμιο Νότο. Αυτό είναι τεράστιο πρόβλημα, γιατί ο Περσικός Κόλπος είναι το κύριο κανάλι τροφοδοσίας της Δύσης σε πετρέλαιο, και πολύ σημαντικός παράγοντας αποσταθεροποίησης του διεθνούς συστήματος τη στιγμή, επιπλέον, που η Ευρώπη απειλείται όσο ποτέ από τη Ρωσία».
