Νέα δεδομένα και αλλαγές στο χρονοδιάγραμμα δημιουργούν οι αναμενόμενες μεταβολές στη μεθοδολογία εξέτασης των αγορών από την MSCI, σχετικά με την πορεία αναβάθμισης του ελληνικού χρηματιστηρίου στο club των ανεπτυγμένων αγορών, που βρισκόταν πάντως για 12 χρόνια, προτού υποβαθμιστεί τον Νοέμβριο του 2013, με αποτέλεσμα να εκτιμάται πως για μία μεγαλύτερο περίοδο η εγχώρια αγορά μετοχών θα πατά σε δύο βάρκες, καθώς θα διευρυνθεί η περίοδος στην οποία θα βρίσκεται ενταγμένη τόσο σε δείκτες αναδυομένων όσο και σε δείκτες ανεπτυγμένων αγορών.
Ηδη, πάροχοι δεικτών όπως οι FTSE Russell, S&P Dow Jones και STOXX έχουν εντάξει το ελληνικό χρηματιστήριο σε watch list (λίστα υπό παρακολούθηση) για αναβάθμιση σε ανεπτυγμένη αγορά, ενώ το μεγάλο στοίχημα ήταν αρχικά και η ένταξη σε watch list και από τον οίκο MSCI στις 24 Ιουνίου, αφού έχει ιδιαίτερη απήχηση, καθώς είναι ο μεγαλύτερος πάροχος δεικτών, τον οποίο ακολουθεί ως δείκτη αναφοράς το 70% των funds παγκοσμίως.
Τα νέα κριτήρια
Πλέον κάτι τέτοιο δεν μοιάζει πιθανό, καθώς με βάση τα αναμενόμενα νέα κριτήρια και ιδίως αυτά που θα προβλέπουν τουλάχιστον πέντε εταιρείες μίας υπό ένταξη αγοράς να διαθέτουν κεφαλαιοποίηση περίπου 6 δισ. ευρώ και ελεύθερη διασπορά περίπου 3 δισ. ευρώ, για οκτώ όμως συνεχόμενα τρίμηνα, καθιστούν δύσκολο ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Σημαντική παράμετρος είναι να δημιουργηθεί μία κρίσιμη μάζα εταιρειών γύρω από αυτές τις κεφαλαιοποιήσεις (τη στιγμή μάλιστα που μία μεγάλη σε κεφαλαιοποίηση εισηγμένη, η Metlen, θα έχει οσονούπω ως κύρια αγορά το Λονδίνο (όπως και η Coca Cola HBC) και δεν θα μπορεί έτσι να ενταχθεί στους ελληνικούς δείκτες της MSCI.
Με βάση μάλιστα τα καινούργια δεδομένα, από την ένταξη σε λίστα υπό παρακολούθηση από την MSCI ως την επίσημη ένταξη στις ανεπτυγμένες αγορές θα απαιτούνται πλέον δύο χρόνια σε σχέση με περίπου ένα έτος προηγουμένως. Ετσι είναι πιθανό, όπως συμβαίνει ήδη με την πολωνική αγορά, δύο πάροχοι δεικτών να αναβαθμίσουν εφέτος το ΧΑ σε ανεπτυγμένη αγορά και ένας το 2026, ενώ ο μεγαλύτερος πάροχος δεικτών (MSCI) θα μας διατηρεί τα επόμενα χρόνια στις αναδυόμενες αγορές ή σε λίστα υπό παρακολούθηση.
Ορισμένα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια τοποθετούνται ήδη ανάλογα, την ώρα που κορυφαία «επενδυτικά σπίτια» διαθέτουν ούτως ή άλλως funds που επενδύουν τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες αγορές, τα οποία σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας θα μπορούσαν να πάρουν αντίστοιχες θέσεις με γνώμονα τη μεγιστοποίηση των κερδών τους από την ελληνική αγορά.
Αναβαθμίσεις
Από τις πιθανές αναβαθμίσεις, έχουμε αρχικά την απόφαση τέλος Ιουλίου με αρχές Αυγούστου του S&P Dow Jones, ο οποίος θα μπορούσε να είναι και ο πρώτος πάροχος που θα εντάξει το ελληνικό χρηματιστήριο στις ανεπτυγμένες αγορές, ενώ ακολουθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου ο δεύτερος μεγαλύτερος πάροχος δεικτών για τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια, ο FTSE Russell, μία πιθανή αναβάθμιση του οποίου θα οδηγήσει στην ένταξη 28 ελληνικών μετοχών (ή 29 εάν ενταχθεί, όπως αναμένεται, και η Τράπεζα Κύπρου) στους δείκτες ανεπτυγμένων αγορών του οίκου. Παράλληλα, ο STOXX, που έχει εντάξει το ΧΑ σε λίστα υπό παρακολούθηση τόσο στον παγκόσμιο δείκτη STOXX World All Cap όσο και στον ευρωπαϊκό STOXX Europe, με σημαντικό αποτύπωμα για τις μετοχές που παρακολουθεί και τα futures του, θα εξετάσει την πιθανή αναβάθμιση του ελληνικού χρηματιστηρίου τον Απρίλιο του 2026. Ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, Γιάννος Κοντόπουλος, εκτιμά πάντως πως τουλάχιστον ένας οίκος θα αναβαθμίσει φέτος το ελληνικό χρηματιστήριο σε ανεπτυγμένη αγορά.
Το διακύβευμα
Σε κάθε περίπτωση, με την αναβάθμιση σε ανεπτυγμένη αγορά από την MSCI να παρατείνεται, το ελληνικό χρηματιστήριο έχει μπροστά του μία περίοδο που θα προσελκύει τόσο κεφαλαία από τις αναδυόμενες αγορές όσο και από τις ανεπτυγμένες. Το διακύβευμα εξάλλου της αναβάθμισης, όπως αναφέρεται, δεν είναι πότε και με ποιους όρους βραχυπρόθεσμα θα λάβει χώρα, αλλά πώς θα αποτελέσει την αφορμή ώστε να μεγιστοποιηθεί το όποιο όφελος για την κεφαλαιαγορά. Πώς θα βελτιωθούν π.χ. ακόμα περισσότερο οι υποδομές και οι υπηρεσίες ως ένα οικοσύστημα που θα ανταγωνίζεται τα μεγαλύτερα των δυτικοευρωπαϊκών αγορών. Πώς θα έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερες εταιρείες να συμμετέχουν στους δείκτες, ώστε να παίρνουμε ως αγορά το μέγιστο δυνατό βάρος (index weight) από τα πολλαπλάσια κεφάλαια των passive investors που παρακολουθούν τις αναπτυγμένες αγορές.
Πώς θα αποκτήσουν από τώρα πρόσβαση τα μέλη και οι εταιρείες σε όσο το δυνατόν περισσότερα διεθνή desks, αναλυτές και funds που καλύπτουν τις αναπτυγμένες αγορές για να γίνει η μετάβαση και το rebalancing απρόσκοπτα (και όχι απότομα, όπως το 2001).
Πώς θα βελτιώσουμε τη ρευστότητά μας σε όλα τα προϊόντα ώστε να αυξηθούν οι εταιρείες που αντλούν κεφάλαια από το χρηματιστήριο, χρησιμοποιώντας αφενός τα κίνητρα που θεσπίζει η πολιτεία με τον νέο νόμο για την κεφαλαιαγορά, αλλά και το όφελος από το χαμηλότερο κόστος κεφαλαίου που έχουν οι ανεπτυγμένες αγορές έναντι των αναπτυσσόμενων. Το ελληνικό χρηματιστήριο θα πρέπει δηλαδή να αξιοποιήσει αυτή τη συγκυρία με στρατηγικές κινήσεις και διαρθρωτικές βελτιώσεις ώστε να εδραιωθεί ως ένας σύγχρονος, ανταγωνιστικός και ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, στηρίζοντας και την ελληνική οικονομία.
Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις του χρηματιστηρίου σε υποδομές και υπηρεσίες έχουν βοηθήσει στην υποστήριξη του ενδιαφέροντος των επενδυτών, τονώνοντας περαιτέρω τον τζίρο, ενώ το μοντέλο εκκαθάρισης κινδύνου για την αγορά αξιών που βρίσκεται στο στάδιο της έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) σταδιακά θα μειώσει ακόμα περισσότερο το κόστος εντολοδοσίας, εφαρμόζοντας τις βέλτιστες πρακτικές των Ευρωπαϊκών Κεντρικών Αποθετηρίων. Επιπλέον, η απάλειψη του φόρου δανεισμού σε εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές, του φόρου σε έσοδα από δανεισμό μετοχών μέσω της χρηματιστηριακής αγοράς, οι αυτοματοποιήσεις στην εκκαθάριση, ιδιαίτερα για υποστήριξη δανεισμού κατά τη διάρκεια αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου και η επέκταση του αριθμού μετοχών που καλύπτονται μέσω του χρηματιστηριακού δανεισμού έχουν δημιουργήσει μια ιδιαίτερα ρευστή αγορά δανεισμού για τις ελληνικές μετοχές.
Εμπιστοσύνη
Η άποψη μέρους της αγοράς ότι η αναβάθμιση μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε μικρότερες εισροές κεφαλαίων σε σχέση με τις εκροές, καθώς το ειδικό βάρος του ελληνικού χρηματιστηρίου θα είναι πολύ μικρό (0,15%) στον δείκτη MSCI Developed Market και κατά συνέπεια μπορεί να αγνοηθεί (ως tracking error), από ορισμένα funds που επενδύουν στις ανεπτυγμένες αγορές δεν μπορεί να αποκλειστεί, αλλά τα μακροπρόθεσμα οφέλη είναι σαφώς μεγαλύτερα, καθώς θα αυξηθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη των διεθνών κεφαλαίων και θα διευρυνθεί σταδιακά η γκάμα των επενδυτών, την ώρα που τόσο τα passive όσο και τα active funds που παρακολουθούν τις ανεπτυγμένες αγορές έχουν πολλαπλάσιο ενεργητικό σε σχέση με αυτά που παρακολουθούν τις αναδυόμενες αγορές.
Κεφαλαιαγορά
Θεσμικές παρεμβάσεις με κίνητρα για επενδυτές και επιχειρήσεις
Ορισμένες από τις τελευταίες θεσμικές παρεμβάσεις με στόχο να δοθούν κίνητρα στους επενδυτές και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των εταιρειών στην αγορά σημειώνονται: μεταξύ άλλων, η έκπτωση του φορολογητέου εισοδήματος κατά 50% με όριο επένδυσης τις 900.000 ευρώ και με ανώτατο όριο 300.000 ευρώ ανά εταιρεία για τους business angels που επενδύουν στην Εναλλακτική Αγορά, που είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, και η μείωση του φόρου επί των εσόδων από τόκους εταιρικών ομολόγων για ιδιώτες από 15% σε 5%.
Εκπτωση εξόδων
Στα κίνητρα που διευκολύνουν την πρόσβαση των εταιρειών στο χρηματιστήριο σημειώνονται η αυξημένη έκπτωση των εξόδων εισαγωγής στην Κύρια Αγορά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η αύξηση του ορίου για την υποχρέωση δημοσίευσης ενημερωτικού δελτίου για δημόσιες προσφορές από €5 εκατ. στα €8 εκατ. και πληροφοριακού δελτίου από €500 χιλ. στο €1 εκατ. και η πρόβλεψη για την εισαγωγή μετοχών αλλοδαπών εκδοτών με πολλαπλά δικαιώματα ψήφου.
Στα μέτρα για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της Κεφαλαιαγοράς σημειώνονται η πρόβλεψη και η οριοθέτηση των περιπτώσεων στις οποίες την αρμοδιότητα αναστολής των μετοχών μιας εισηγμένης εταιρείας έχει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Η βελτίωση της διαδικασίας ταυτοποίησης των μετόχων στην περίπτωση συλλογικών λογαριασμών, η διευκόλυνση της μετάταξης εταιρειών από την Κύρια Αγορά στην Εναλλακτική Αγορά, η δυνατότητα καταχώρισης στο ελληνικό αποθετήριο μη εισηγμένων μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και για τα ημεδαπά αμοιβαία κεφάλαια.
Επίσης, η διευκόλυνση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στις συνελεύσεις των ομολογιούχων εισηγμένων ομολόγων, η επέκταση της δυνατότητας αναγκαστικής εκποίησης μετοχών δικαιούχων με άγνωστα στοιχεία στο ελληνικό αποθετήριο και στην περίπτωση εισαγωγής εταιρείας μέσω εταιρικής πράξης.
Η μεταφορά εταιρειών
Επίσης, στην εναλλακτική αγορά καταργείται η κατηγορία ΕΝΑ STEP, θεσπίζεται πρόβλεψη για μεταφορά εταιρειών από την Κύρια Αγορά στην Εναλλακτική Αγορά, ενώ η επάρκεια διασποράς για την αρχική ένταξη της εταιρείας στην Εναλλακτική Αγορά μειώνεται από 15% σε 10% και τα πρόσωπα από 50 αυξάνονται σε 70.
Θεσπίζεται ο έλεγχος επάρκειας της διασποράς σε ετήσια βάση με κατώτατο όριο το 5%, ενώ δημιουργείται νέα κατηγορία Ειδικών Χαρακτηριστικών. Για την Αγορά Ανάπτυξης ΜμΕ ATHEX GROWTH, στόχος είναι η αξιοποίηση των ελαφρύνσεων και των μειωμένων υποχρεώσεων που θα ισχύσουν με το νέο Listing Act.
Οσον αφορά τη συμμόρφωση των εισηγμένων μετά την αλλαγή του κανονισμού σε σχέση με τη χαμηλή διασπορά, με τον επόμενο έλεγχο να έχει προγραμματιστεί στις 8 Ιουλίου, αναφέρεται πως οι εταιρείες που έχουν αυτή τη στιγμή διασπορά χαμηλότερη του 15% έχουν μειωθεί στις 4 από 5 τον Μάιο του 2024, ενώ οι εταιρείες με διασπορά κάτω του 25% έχουν μειωθεί στις 18 από 27 αντίστοιχα, ενώ ορισμένες εισηγμένες ετοιμάζουν κινήσεις αύξησης της διασποράς των μετοχών τους.
Στο Λονδίνο
Μετά τα roadshows της ΕΧΑΕ σε συνεργασία με τη Wood, σε Νέα Υόρκη και Αθήνα, τον Απρίλιο και τον Μάιο αντίστοιχα, καθώς και το πρόσφατο roadshow της Erste Group στη Βαρσοβία, ακολουθούν το ATHEX MidCap Conference στη Γενεύη στις 19 Ιουνίου και το ATHEX Small Cap Conference στην Αθήνα στις 5 Νοεμβρίου, ενώ στις 1 και 2 Δεκεμβρίου έχουμε το επενδυτικό συνέδριο της Morgan Stanley στο Λονδίνο, στο οποίο θα παραβρεθεί και ο Πρωθυπουργός.
Επενδύσεις
Το νέο deal Unicredit – Alpha Bank ανεβάζει την επένδυση του ιταλικού ομίλου στο 1 δισ. ευρώ, που ερμηνεύεται από την αγορά ως «ψήφος εμπιστοσύνης» για τον κλάδο, το ελληνικό χρηματιστήριο αλλά και την ίδια την οικονομία, ενώ επόμενος στόχος είναι μία αντίστοιχη κίνηση όπως η συμμετοχή της Fairfax στη Eurobank.
