ΤΟ ΒΗΜΑ logo

Björn Andrésen: Η βαθιά θλιβερή ιστορία του «πιο όμορφου αγοριού του κόσμου»

Björn Andrésen: Η βαθιά θλιβερή ιστορία του «πιο όμορφου αγοριού του κόσμου» 1
The Most Beautiful Boy in the World / Youtbe

Με αφορμή τον θάνατο του Björn Andrésen, στις 24 Οκτωβρίου, ο κόσμος θυμάται τον έφηβο που έγινε σύμβολο ομορφιάς κι εκμετάλλευσης, ένα αγόρι που σημάδεψε τον κινηματογράφο, τα manga, τα anime και την ποπ κουλτούρα, αφήνοντας πίσω του μια θλιβερή κληρονομιά.

ΑΠΟ ΣΙΝΤΥ ΧΑΤΖΗ

Σε μια από τις πιο σοκαριστικές σκηνές του παγανιστικού θρίλερ Midsommar, ένας ηλικιωμένος, μέλος της αίρεσης, ανεβαίνει σε έναν βράχο, πηδά στο κενό και συντρίβεται στα βράχια από κάτω. Μισοπεθαμένος, δέχεται το τελικό χτύπημα από τα υπόλοιπα μέλη της αίρεσης, που συνθλίβουν το πρόσωπό του με ένα τεράστιο σφυρί. Κι όμως, αυτό το πρόσωπο, πλέον γερασμένο, αδύνατο, μα ακόμη όμορφο, ανήκει στον άνθρωπο που περίπου μισό αιώνα πριν είχε χαρακτηριστεί «το ομορφότερο αγόρι στον κόσμο».

Ο Björn Andrésen ήταν δεκαπέντε ετών το 1970, όταν ο θρύλος του ιταλικού κινηματογράφου Luchino Visconti έφτασε στη Σουηδία, αναζητώντας ένα αγόρι για να υποδυθεί το αντικείμενο του εμμονικού έρωτα ενός ετοιμοθάνατου συνθέτη, στην ταινία που πολλοί θεωρούν το αριστούργημά του, Θάνατος στη Βενετία. Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Thomas Mann, η ταινία απαιτούσε έναν έφηβο ικανό να ενσαρκώσει την ποιητική περιγραφή του συγγραφέα: «…απαλός, με γλυκιά συστολή, με μπούκλες στο χρώμα του μελιού, μέτωπο και μύτη που κατεβαίνουν σε μία ίσια γραμμή, ένα ελκυστικό στόμα, την έκφραση μιας αγνής και θεϊκής γαλήνης».

Ο Visconti είχε ταξιδέψει στην Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Φινλανδία και τη Ρωσία, περνώντας από ατελείωτες σειρές ξανθών νεαρών, μέχρι που μια μέρα, σε ένα ξενοδοχείο της Στοκχόλμης, μπήκε στο δωμάτιο ο Björn Andrésen. Η αντίδραση του σκηνοθέτη ήταν ακαριαία και έχει καταγραφεί σε Super 8 φιλμάκι, που ανακαλύφθηκε αργότερα από την Kristina Lindström και τον Kristian Petri για το ντοκιμαντέρ τους The Most Beautiful Boy in the World. «Όμορφος!» φωνάζει ο Visconti. «Ζητήστε του να γδυθεί!» Μέσα σε λίγα λεπτά, ο Andrésen στέκεται μπροστά του, εμφανώς άβολος, φορώντας μόνο τα εσώρουχά του, ενώ ένα δωμάτιο γεμάτο ενήλικες τον παρατηρεί.

Πενήντα χρόνια αργότερα, ζώντας σε ένα μικρό, μίζερο διαμέρισμα στη Στοκχόλμη, ο Andrésen θα εξακολουθούσε να παλεύει με τις συνέπειες εκείνης της στιγμής και της φήμης που ποτέ δεν αναζήτησε αλλά τον καταβρόχθισε.

Ήταν μια εξόφθαλμα άνιση συνάντηση. Ο πυλώνας του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, Κόμης Luchino Visconti di Modrone, κληρονόμος βιομηχάνων και αριστοκρατών του Μιλάνου, έμοιαζε γεννημένος για να διατάζει. Ο Andrésen, αντίθετα, ήταν ένας έφηβος που ζούσε σε μια αγροτική καλύβα με τη γιαγιά του, μετά την αυτοκτονία της μητέρας του στα δέκα του χρόνια. Τον πατέρα του δεν τον γνώρισε ποτέ. Ήταν τα όνειρα της γιαγιάς του για τη μεγάλη οθόνη που τον οδήγησαν στη μοιραία εκείνη οντισιόν.

Ο Visconti, με το γερακίσιο ένστικτό του, δεν είδε μόνο τα σχεδόν υπερφυσικά τέλεια χαρακτηριστικά του, αλλά και κάτι πιο άπιαστο: μια αύρα μελαγχολίας, μια εύθραυστη αμηχανία, την υπόνοια ενός εσωτερικού βάθους που ο φακός απλώς μεγέθυνε. «Ήταν διαφορετικός από τα άλλα αγόρια. Υπήρχε μια θλίψη γύρω του, μια ευαλωτότητα. Ο Visconti το διέκρινε. Ο Björn είχε μια πολύ ιδιαίτερη λάμψη και την έχει ακόμα», λέει ο Petri. «Τον διάλεξε γιατί όλα όσα είχε ζήσει ως παιδί φαίνονταν στα μάτια του», προσθέτει η Lindström.

Björn Andrésen: Η βαθιά θλιβερή ιστορία του «πιο όμορφου αγοριού του κόσμου» 2
Θάνατος στη Βενετία / Youtube

Μερικούς μήνες μετά, ο Andrésen βρισκόταν στο Lido της Βενετίας, ντυμένος ναυτάκι, για να υποδυθεί τον Tadzio, το δεκατετράχρονο που είχε γίνει αντικείμενο της εμμονής του Dirk Bogarde στην ταινία Θάνατος στη Βενετία. Πρόκειται για μια ανελέητη μελέτη της παρακμάζουσας αριστοκρατίας που στοιχειώνει το Grand Hotel des Bains, ενώ η χολέρα σιγοτρέχει στα κανάλια της πόλης. Ο Visconti είχε δώσει εντολή στο συνεργείο του να μην αγγίξει κανείς την «πολύτιμη ανακάλυψή του». Ο Bogarde έγραψε αργότερα στα απομνημονεύματά του: «Δεν του επιτρεπόταν να βγει στον ήλιο, να παίξει μπάλα, να κολυμπήσει στη θάλασσα ή να κάνει οτιδήποτε θα του έδινε μια μικρή χαρά… Υπέμεινε τα πάντα με αξιοθαύμαστη υπομονή».

Όλα άλλαξαν όταν η ταινία ολοκληρώθηκε. Στην πρεμιέρα του Λονδίνου, ο Visconti τον αποκάλεσε «το ομορφότερο αγόρι στον κόσμο». Ήταν ένα έξυπνο διαφημιστικό τρικ για την ταινία, αλλά ένα αβάσταχτο βάρος για τον νεαρό πρωταγωνιστή. «Ήμουν τρομοκρατημένος», θυμόταν ο Andrésen. «Ένιωθα σαν να πετούσαν γύρω μου σμήνη από νυχτερίδες συνεχώς».

Ακολούθησε χωρίς να το θέλει, μια ποπ καριέρα στην Ιαπωνία, όπου θυμόταν να τον κυνηγούν κορίτσια με ψαλίδια για να του κόψουν τις μπούκλες και να τις κρατήσουν σουβενίρ, ενώ οι μάνατζερ του, του έδιναν χάπια «για θάρρος» πριν από αλλεπάλληλες δημόσιες εμφανίσεις. 

Το Τόκιο τον αντιμετώπισε σχεδόν σαν ποπ- μεσσία. Ένα ον θεϊκό, ένας «άγγελος του Βορρά» που ενσάρκωνε ένα νέο, άπιαστο ιδανικό κάλλους. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο: ένας Δυτικός, ωραιότερος κι από κάθε αστέρα του Τόκιο, παρουσιαζόταν ως το νέο παγκόσμιο πρότυπο ομορφιάς. Οι δρόμοι πλημμύρισαν με το πρόσωπό του, οι βιτρίνες γέμισαν με αφίσες του, οι θαυμάστριες φώναζαν το όνομά του, θυμίζοντας εποχές Beatlemania. Αυτό δεν το αναφέρουμε καθ’υπερβολήν. Οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι ανέφεραν ότι η φρενίτιδα που προκάλεσε η άφιξη του Andrésen στη χώρα, μπορεί να συγκριθεί μόνο με την άφιξη των Beatles στην Αμερική. 

@bjorn.zzzandre Björn johan andrésen en Japón #fyp #fyp #fyp #pinchetiktokponmeenparati #pinchetiktokponmeenparati #pinchetiktokponmeenparati #parati #parati #parati #elserayseguirasiendoelhombremasbellodelmundo #parati #parati#parati #pinchetiktokponmeenparati #pinchetiktokponmeenparati #pinchetiktokponmeenparati #pinchetiktokponmeenparati#pinchetiktokponmeenparati ♬ Usa este audio y te harás viral - ☆𝔟𝔧𝔬𝔯𝔫.𝔷𝔷𝔷𝔞𝔫𝔡𝔯𝔢☆

Ο Andrésen ηχογράφησε τραγούδια, φωτογραφήθηκε για περιοδικά, πρωταγωνίστησε σε διαφημίσεις σοκολάτας Meiji και έγινε το απόλυτο πρόσωπο της ιαπωνικής αισθητικής bishōnen, του «όμορφου αγοριού» που ισορροπεί ανάμεσα στο θηλυκό και το αρσενικό.

Εκείνη η εξιδανικευμένη εικόνα του έγινε ο σπόρος μιας νέας αισθητικής που θα άλλαζε τη μορφή του ιαπωνικού πολιτισμού. Εκείνη την εποχή, τα shōjo manga (τα κόμικς που απευθύνονταν σε νεαρές γυναίκες), βρισκόταν σε ένα στάδιο αναδιαμόρφωσης. Οι δημιουργοί αναζητούσαν νέα πρότυπα ομορφιάς, ήρωες που να συνδυάζουν τη γοητεία, τη λεπτότητα και τη μελαγχολία. Το πρόσωπο του Björn, με τη σχεδόν αγγελική του συμμετρία, έγινε το πρότυπο πάνω στο οποίο χτίστηκαν δεκάδες χαρακτήρες.

Björn Andrésen: Η βαθιά θλιβερή ιστορία του «πιο όμορφου αγοριού του κόσμου» 3

Η θρυλική mangaka Riyoko Ikeda έχει παραδεχτεί ότι ο Björn υπήρξε η άμεση έμπνευση για τη Lady Oscar στο The Rose of Versailles: την ευγενή στρατιώτισσα που θολώνει τη γραμμή ανάμεσα στα φύλα. Η Keiko Takemiya, μία ακόμη από τις μεγάλες δημιουργούς της εποχής, εμπνεύστηκε από τα χαρακτηριστικά του για τον Gilbert Cocteau στο Kaze to Ki no Uta, καθώς και για τον Jomy Marcus Shin στο Terra e….

Οι δύο αυτές γυναίκες, καθορίζοντας την εικόνα του «όμορφου αγοριού» στα manga, άνοιξαν τον δρόμο σε μια ολόκληρη σχολή σχεδιασμού που συνεχίζει να ζει μέχρι σήμερα. Και δεν ήταν οι μόνες: η Kyoko Mizuki και η Yumiko Igarashi, δημιουργοί του θρυλικού Candy Candy, παραδέχθηκαν ότι ο χαρακτήρας του Anthony Brown βασίστηκε ευθέως στον Björn Andrésen. Στα ίδια ξανθά μαλλιά, στο ίδιο γλυκό, ονειρικό βλέμμα που έκρυβε μια υπόνοια θλίψης. Ακολούθησαν πολλοί άλλοι χαρακτήρες. Από τον Ash Lynx του Banana Fish ως τον Kurapika του Hunter x Hunter, οι αποχρώσεις του Björn, η θλίψη στα μάτια, η εύθραυστη τελειότητα, η αμφισημία του φύλου του, εξακολουθούν να κατοικούν στα πρόσωπα των ηρώων του ιαπωνικού φαντασιακού.

Λίγο αργότερα, ένας πλούσιος μεγαλύτερος άνδρας τον φιλοξένησε σε ένα παριζιάνικο διαμέρισμα για έναν χρόνο, περιφέροντάς τον στα νυχτερινά κλαμπ. «Ένιωθα σαν ένα περιφερόμενο τρόπαιο», έλεγε.

Η γιαγιά του, που τον ώθησε στη βιομηχανία, είχε φαντασιώσεις δόξας για εκείνον. Εκείνος όμως, πίσω από τα μεγάλα μάτια και τη γαλακτερή του όψη, έκρυβε τη θλίψη ενός παιδιού που μεγάλωσε μέσα σε τραύματα και ενοχές. Φοίτησε σε οικοτροφείο στη Δανία και αργότερα στη Σχολή Μουσικής Adolf Fredrik στη Στοκχόλμη. Είχε έμφυτο ταλέντο στη μουσική και έγινε αργότερα επαγγελματίας μουσικός, περιοδεύοντας για χρόνια με το συγκρότημα Sven Erics.

Παρά τη λάμψη, δεν ένιωσε ποτέ άνετα με τη φήμη. «Όταν βλέπω την ταινία σήμερα», είχε πει, «βλέπω πώς αυτός ο κερατάς ο Visconti με σεξουαλικοποίησε». Στις ΗΠΑ κυκλοφόρησαν φήμες ότι ήταν ομοφυλόφιλος, τις οποίες ο ίδιος διέψευσε με θυμό. Ο Visconti τον πίεσε να πάει σε gay club στο Παρίσι, όπου ένιωσε «στην κόλαση» από τα βλέμματα των ανδρών που τον περιεργάζονταν.

Αργότερα, απέφευγε ρόλους που θα εκμεταλλεύονταν την ομορφιά του, προσπαθώντας να απαλλαγεί από την ετικέτα του «όμορφου αγοριού». Μοιάζει σοκαριστικό αλλά δεν υπάρχουν παραπάνω πληροφορίες για εκείνη την περίοδο της ζωής του, καθώς ο ίδιος δεν ήθελε να τη θυμάται. Το 2003 η συγγραφέας Germaine Greer χρησιμοποίησε μια φωτογραφία του για το εξώφυλλο του βιβλίου The Beautiful Boy (2003) χωρίς την άδειά του, κάτι που τον είχε ενοχλήσει βαθιά. 

Επέστρεψε στη Σουηδία, όπου έζησε μια ζωή πιο ήσυχη, πιο ανθρώπινη. Παντρεύτηκε την ποιήτρια Susanna Roman και μαζί απέκτησαν μια κόρη, τη Robine, και έναν γιο, τον Elvin. Κατά τραγικό τρόπο, ο γιος του πέθανε βρέφος από το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου. Ο θάνατος του παιδιού τον βύθισε σε πολυετή κατάθλιψη και διέλυσε τον γάμο του. Σε συνέντευξή του το 2020 είχε πει πως πιστεύει ότι θα τον συναντήσει ξανά «στη μεταθανάτια ζωή».

Στο μεταξύ, γύρισε και άλλες ταινίες (Smugglarkungen, Pelicanman, Midsommar), και το 2021 έγινε το κεντρικό πρόσωπο του ντοκιμαντέρ The Most Beautiful Boy in the World, που κατέγραψε τις πληγές, τη φήμη και τη σιωπή του. Οι σκηνοθέτες του, Lindström και Petri, χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να τον πείσουν να μιλήσει. Και τελικά, του χάρισαν αυτό που του είχε στερηθεί στα δεκαπέντε του: τη φωνή του.

Στις 24 Οκτωβρίου 2025, ο Björn Andrésen πέθανε στη Στοκχόλμη, σε ηλικία εβδομήντα ετών. Άφησε πίσω του την κόρη του Robine και δύο εγγονές, τη Lo και τη Nike.

Η ιστορία του μοιάζει με αλληγορία για την ομορφιά που καταστρέφει. Ένα παιδί που έγινε σύμβολο πριν προλάβει να γίνει άνθρωπος. Ένας άντρας που πάλεψε μια ζωή να ξαναπάρει πίσω το πρόσωπο που του είχαν κλέψει. Κι όμως, μέχρι τέλους, στα μάτια του υπήρχε εκείνη η ίδια γαλήνη που είχε δει ο Visconti: η γαλήνη του ανθρώπου που επιβίωσε του ίδιου του μύθου του.


Demy: Όρια, φόβοι και η επιστροφή στον πυρήνα

Η Ειρήνη και η Έλενα υποδέχονται στο στούντιο τη Demy για μια ειλικρινή συζήτηση που θα σας αγγίξει περισσότερο από όσο φαντάζεστε.


READ MORE

ΑΠΟΡΡΗΤΟ