ΤΟ ΒΗΜΑ logo

Γιατί ένα άγαλμα που απεικονίζει την ωμή πραγματικότητα του τοκετού, έχει προκαλέσει αντιδράσεις;

Γιατί ένα άγαλμα που απεικονίζει την ωμή πραγματικότητα του τοκετού, έχει προκαλέσει αντιδράσεις; 1
Instagram @fridamom

Το άγαλμα Mother Vérité σπάει τη σιωπή, αναδεικνύοντας μια μητέρα όπως είναι πραγματικά: κουρασμένη, πρησμένη, αλλά περήφανη, και βάζει την εμπειρία της στο επίκεντρο της δημόσιας μνήμης.

ΑΠΟ GRACE TEAM

Οι φωτογραφίες της Kate Middleton να στέκεται στα σκαλιά του μαιευτηρίου Lindo Wing το 2013, κρατώντας στην αγκαλιά της τον μόλις λίγων ωρών πρίγκιπα George, είχαν προκαλέσει σε πολλούς γονείς μια μικρή αίσθηση δυσφορίας. Η πριγκίπισσα είναι όμορφη, όπως πάντα, λαμπερή, χαμογελαστή, με τα καλοχτενισμένα μαλλιά της να πλαισιώνουν το πρόσωπό της. Η Middleton κι ο πρίγκιπας William είναι ντυμένοι ασορτί, φορώντας γαλάζιο, που συμβολίζει φυσικά το φύλο του μωρού.

Κάθε εμπειρία γέννας είναι μοναδική, αλλά όσες έχουν γίνει μητέρες, θα γνωρίζουν ότι το να βάλεις τακούνια και να φτιάξεις τα μαλλιά σου λίγες ώρες μετά τον τοκετό, θα ήταν εφιάλτης για πολλές γυναίκες. Κούραση, πόνος, πληγές που ακόμη δεν έχουν επουλωθεί, μια σωματική και ψυχική εξουθένωση που η κοινωνία σπάνια αναγνωρίζει.

Ακριβώς για αυτό, τα αποκαλυπτήρια ενός νέου αγάλματος μιας μητέρας στο ίδιο σημείο, 12 χρόνια αργότερα, έχουν ιδιαίτερη σημασία. Το άγαλμα ήταν μια ιδέα της Chelsea Hirschhorn, ιδρύτριας της baby και parenting εταιρείας Frida, και δημιουργία της Βρετανίδας ψηφιακής γλύπτριας Rayvenn Shaleigha D’Clark. Το άγαλμα, ύψους άνω των 2 μέτρων, λέγεται Mother Vérité στέκεται περήφανο, κρατώντας το νεογέννητο παιδί της. Τα στήθη της είναι πρησμένα από τις πρώτες μέρες του θηλασμού και η μόνη της ένδυση είναι ένα εσώρουχο μίας χρήσης, που συνήθως δίνουν τα νοσοκομείο στις νέες μητέρες. Η κοιλιά της είναι ακόμα ελαφρώς πρησμένη.

Αντί για τις στιλιζαρισμένες φωτογραφίες που το βρετανικό κοινό έχει συνηθίσει σε αυτά τα σκαλιά, το άγαλμα δείχνει την ωμή, ανεπιτήδευτη πραγματικότητα του τοκετού για τις περισσότερες γυναίκες – μια εικόνα που σπάνια βλέπουμε. Μετά την πρώτη του εμφάνιση στο Lindo Wing, το άγαλμα θα ταξιδέψει στο Portman Square και στο Μαϊάμι, πριν επιστρέψει μόνιμα στο Λονδίνο.

Η Mother Vérité δεν μοιάζει με τις καλοφωτισμένες, στημένες φωτογραφίες που έχουμε συνηθίσει. Η στάση της, οι λεπτομέρειες στα χέρια, τα πόδια, το στήθος, κάθε μικρή ατέλεια του σώματος μετά τον τοκετό, καταγράφονται με ειλικρίνεια. Είναι η πρώτη φορά που ένα δημόσιο έργο τέχνης στο Λονδίνο επιχειρεί να απεικονίσει τον πραγματικό αντίκτυπο της γέννας. Πρόκειται για σπάνια αναγνώριση της πραγματικής εμπειρίας της μητρότητας.

Η κοινωνική διάσταση του έργου είναι επίσης ξεκάθαρη: μια μελέτη της Art UK το 2021 έδειξε ότι μόνο το 4% των δημόσιων γλυπτών στο Λονδίνο αναπαριστούν γυναίκες με όνομα. Τα περισσότερα γλυπτά απεικονίζουν άντρες ή ακόμα και ζώα. Αγάλματα γυναικών που μόλις έχουν γεννήσει; Κανένα. Η Hirschhorn επισημαίνει ότι το άγαλμα είναι μια προσπάθεια να αναδειχθεί η αξία της μητρότητας και να υπενθυμιστεί ότι η φροντίδα των παιδιών δεν είναι μόνο προσωπική υπόθεση, αλλά κοινωνική. «Ήθελα οι μητέρες να σταθούν στο βάθρο που τους αξίζει», λέει.

Η επιλογή της D’Clark ήταν στρατηγική. Γνωστή για τις υπερ-ρεαλιστικές ψηφιακές απεικονίσεις του ανθρώπινου σώματος, η καλλιτέχνιδα χρησιμοποίησε διαφορετικές γυναίκες σε διαφορετικά στάδια του μεταγεννητικού ταξιδιού για να δημιουργήσει ένα άγαλμα που δεν κρύβει τίποτα: φλεβώδη χέρια, πρησμένα πόδια, γραμμές και σημάδια του σώματος μετά τον τοκετό, ακόμη και τη Linea Negra, τη σκούρα, κάθετη γραμμή που εμφανίζεται στο στομάχι κατά την εγκυμοσύνη, γνωστή και ως γραμμή εγκυμοσύνης. Η στάση του αγάλματος είναι περήφανη, αλλά όχι επιτηδευμένη. Κάθε λεπτομέρεια, ακόμα και η θέση του χεριού στην πλάτη πάνω από το παντελόνι, είναι μελετημένη.

Το έργο συγκέντρωσε κι αρνητικές αντιδράσεις. Κάποιοι το θεώρησαν ακαλαίσθητο και υπερβολικό. Ακόμη και γυναίκες που συμφωνούν με το μήνυμα, θα προτιμούσαν, λένε, το άγαλμα να ήταν ντυμένο. Βέβαια, η Hirschhorn έχει εμπειρία στην ανατροπή στερεοτύπων. Η εταιρεία της, Frida, ήταν η πρώτη που παρουσίασε θηλάζουσες γυναίκες σε τηλεοπτική διαφήμιση στις Χρυσές Σφαίρες μόλις το 2021. Επίσης, συνεργάστηκε με το Sports Illustrated για να δείξει μοντέλα που έφεραν ουλές από καισαρική. Φυσικά, χρησιμοποιεί πραγματικές μητέρες στις καμπάνιες της για προϊόντα μετά τον τοκετό. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να γίνει ορατό το αόρατο.

Και αν έστω μία γυναίκα νιώσει λιγότερο μόνη βλέποντας τη Mother Vérité, ή αν μια άλλη ανακαλύψει μια αληθινή εικόνα της ανάρρωσης μετά τον τοκετό αντί για τις πλασματικές εικόνες που δείχνει το διαδίκτυο και τα περιοδικά, τότε το άγαλμα έχει ήδη επιτύχει κάτι που κανένα άγαλμα... άντρα καβαλάρη δεν θα μπορούσε ποτέ να προσφέρει.


Demy: Όρια, φόβοι και η επιστροφή στον πυρήνα

Η Ειρήνη και η Έλενα υποδέχονται στο στούντιο τη Demy για μια ειλικρινή συζήτηση που θα σας αγγίξει περισσότερο από όσο φαντάζεστε.


READ MORE

ΑΠΟΡΡΗΤΟ