ΤΟ ΒΗΜΑ logo

Πώς γίναμε έτσι; Η γυναικεία φιλία μετά τα 30

Πώς γίναμε έτσι; Η γυναικεία φιλία μετά τα 30 1
HBO / SATC

Η γυναικεία φιλία μετά τα 30 δεν είναι λιγότερο σημαντική, αλλά σίγουρα είναι πιο περίπλοκη: πιο αληθινή, πιο βαθιά, αλλά και πιο απαιτητική. Γιατί καμιά φορά, το «είμαι εδώ» δεν ακούγεται πια κάθε μέρα αλλά όταν ακουστεί, έχει βάρος, ιστορία και μια ήσυχη δύναμη που αντέχει στον χρόνο.

ΑΠΟ ΣΙΝΤΥ ΧΑΤΖΗ

Κάποτε ήσασταν αχώριστες. Πηγαίνατε μαζί στο αμφιθέατρο, φτάνατε μισοκοιμισμένες με καφέ στο χέρι, καθόσασταν πάντα στις ίδιες θέσεις, κάνατε πάντα κοπάνα στην ίδια καθηγήτρια και μετά, σχεδόν ιεροτελεστικά, πηγαίνατε για τσιγάρο στην καντίνα της σχολής. Τα βράδια βρίσκατε φτηνά μπαρ που σέρβιραν κοκτέιλ σε πλαστικό ποτήρι, μοιραζόσασταν κραγιόν, τσίχλες και μυστικά. 

Όταν βρήκατε την πρώτη σας δουλειά μετά την αποφοίτηση, κάτι άλλαξε. Δεν το ξέρατε ακόμη, αλλά αυτή ήταν η αρχή του τέλους (καταραμένε καπιταλισμέ). Εντάξει, ίσως όχι του τέλους-τέλους, για όλες τις περιπτώσεις. Αλλά σίγουρα κάπως έτσι κλείσατε ένα κεφάλαιο δια παντός. Δεν είναι ότι δεν είχατε δουλέψει και πριν. Αλλά αυτό ήταν πλέον «δουλειά-δουλειά», ήταν η καριέρα σας, το αντικείμενο των σπουδών σας ή κάτι που προέκυψε στην πορεία. Αν σταθήκατε τυχερές, ήταν το όνειρό σας, αυτό που δεν ξέρατε ποτέ πώς θα φτάσετε, που περάσατε τόσα βράδια αναλύοντας, μη γνωρίζοντας πώς το αχανές μονοπάτι της ζωής θα σας φέρει εκεί. Και να που φτάσατε. Και είστε περήφανες η μία για την άλλη. Αλλά κάτι άλλαξε μια για πάντα. 

Ξαφνικά έπρεπε να αφήνετε ραντεβού για να βρεθείτε. Να συγχρονίζετε τα ημερολόγια και τις άδειές σας για να κανονίσετε διακοπές. Εκτός κι αν πήγαινε διακοπές με το αγόρι της, τότε μάλλον θα πρέπει να περιμένεις μέχρι τα Χριστούγεννα.

Ή το επόμενο καλοκαίρι. Ή το Πάσχα. Ή…Πώς γίναμε έτσι;

Δεν πρόκειται μόνο για νοσταλγία. Πρόκειται για μια υπαρξιακή αναγνώριση: ότι καθώς μεγαλώνουμε, ακόμα κι οι πιο σταθερές φιλίες δοκιμάζονται, όχι επειδή λείπει η αγάπη, αλλά επειδή αλλάζουν οι χρόνοι, οι ρυθμοί, οι ανάγκες. Και πρέπει να μάθουμε να αγαπάμε αλλιώς.

Μετά τα 30, η γυναικεία φιλία μοιάζει με vintage τζιν: ανθεκτική, με χαρακτήρα, αλλά και με φθορές που μαρτυρούν τις εμπειρίες της. Δεν είναι πλέον η αυθόρμητη, καθημερινή συνύπαρξη των σχολικών και φοιτητικών χρόνων, αλλά μια σχέση που απαιτεί συνειδητή προσπάθεια και βαθιά κατανόηση.

Η φιλία ως χάρτης σε άγνωστο έδαφος

Η ζωή μετά τα 30 μοιάζει λίγο σαν μετακίνηση από την πόλη στο χωριό: πιο ήσυχη, πιο εσωτερική, αλλά με μεγαλύτερες αποστάσεις μεταξύ των σπιτιών. Οι φιλίες δεν χάνονται απαραίτητα, απλώς απαιτούν περισσότερη συνειδητή φροντίδα. Πιο πολλή προσπάθεια, πιο λίγη αυτονόητη παρουσία.

Και κάπου εκεί, ανακαλύπτεις την αξία της ποιοτικής επαφής. Μια βραδινή κλήση που κρατάει 1 ώρα και 48 λεπτά. Ένα φωνητικό μήνυμα στο Viber που σε κάνει να γελάσεις, ενώ ετοιμάζεις βιαστικά φαγητό για να πάρεις στη δουλειά. Ένα ταξίδι με τις φίλες σου στη Σύρο, επιστροφή με το πλοίο στις 8 το πρωί, με hangover, σώμα μαυρισμένο και καρδιά ξεκούραστη.

Οι φιλίες μετά τα 30 είναι πιο σπάνιες, αλλά και πιο αληθινές.

Πώς γίναμε έτσι; Η γυναικεία φιλία μετά τα 30 2

Τι λένε οι έρευνες (και γιατί δεν είσαι μόνη σου σ’ αυτό)

Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center, περισσότεροι από τους μισούς ενήλικες στις δυτικές κοινωνίες δηλώνουν ότι αισθάνονται λιγότερη κοινωνική σύνδεση μετά τα 30. Οι γυναίκες ειδικά, λόγω της αυξημένης φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων και εργασιακών ρόλων, βιώνουν συχνά τη φιλία σαν πολυτέλεια.

Ωστόσο, μελέτες δείχνουν επίσης πως η ύπαρξη σταθερών φιλικών σχέσεων σχετίζεται με μειωμένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης και καλύτερη υγεία στην μέση ηλικία.

Και σύμφωνα με έρευνα του UCLA, οι γυναικείες φιλίες ενεργοποιούν μηχανισμούς “tend and befriend” (αντί του fight or flight) που σχετίζονται με την ορμόνη της οξυτοκίνης. Κοινώς, η κολλητή σου σε κάνει και βιολογικά να νιώθεις ασφαλής.

Καθώς οι γυναίκες περνούν την τρίτη δεκαετία της ζωής τους, οι φιλικές σχέσεις συχνά μεταβάλλονται. Οι επαγγελματικές υποχρεώσεις, η οικογένεια και η προσωπική ανάπτυξη δημιουργούν νέες προτεραιότητες, αφήνοντας λιγότερο χρόνο για κοινωνικές επαφές. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι φιλίες τελειώνουν, αλλά ότι μετασχηματίζονται. Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες γύρω στα 40 τείνουν να επανασυνδέονται με παλιές φίλες, αναζητώντας την οικειότητα και την υποστήριξη που προσφέρουν αυτές οι σχέσεις. 

Όχι μόνο ροζ συννεφάκια

Η αλήθεια είναι πως η γυναικεία φιλία έχει και τις δύσκολες πλευρές της. Οι προσδοκίες είναι συχνά υψηλές. Περιμένεις κατανόηση, ανταπόκριση, κοινή πορεία. Και όταν η άλλη "χάνεται", δεν είναι πάντα εύκολο να το διαχειριστείς. Ο χρόνος φθείρει, η ζωή σκορπίζει.

Με άλλα λόγια, οι γυναικείες φιλίες χαρακτηρίζονται από έντονη συναισθηματική επένδυση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερες προσδοκίες και, ενίοτε, σε απογοητεύσεις όταν αυτές δεν εκπληρώνονται. Έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο ανεκτικές στα λάθη των φίλων τους, καθώς συνδέουν τις αποτυχίες με την αξιοπιστία της σχέσης. Επιπλέον, ο ανταγωνισμός σε θέματα καριέρας, κοινωνικής θέσης ή εμφάνισης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις φιλικές σχέσεις.

Είναι σκληρό όταν εκείνη με την οποία μεγαλώσατε παράλληλα, ξαφνικά δεν χωράει πια στη ζωή σου ή, ίσως, εσύ στη δική της. Η φιλία μετά τα 30 έχει στιγμές ghosting, απογοήτευσης, ακόμα και πένθους. Και σπάνια μιλάμε γι’ αυτό.

Αλλά υπάρχει και κάτι άλλο...

Η γυναικεία φιλία μετά τα 30 έχει βάθος. Δεν βασίζεται πια στη συνήθεια. Είναι συνειδητή επιλογή. Είναι χρόνος που αφιερώνεις ενώ θα μπορούσες να κοιμάσαι. Είναι το “σε σκέφτηκα” χωρίς λόγο, είναι το "έλα σπίτι, έχω κρασί".

Είναι καινούριες γυναίκες που μπαίνουν στη ζωή σου: από τη δουλειά, το γυμναστήριο, τον παιδότοπο που πας τον γιο σου, τα solo ταξίδια, τον γάμο της ξαδέρφης σου, τα social media ή ένα τυχαίο brunch. Είναι το δίκτυο που πλέκεις για να σε κρατάει, χωρίς να σε πνίγει.

Δεν είναι φιλία “κάθε μέρα”. Είναι φιλία “όταν με χρειαστείς, θα είμαι εκεί”.

Το θέμα της γυναικείας φιλίας μετά τα 30, ανέλυσαν με ιδιαίτερη ειλικρίνεια και χιούμορ η Ειρήνη Ζουρνατζή και η Έλενα Πάκου στο νέο επεισόδιο του podcast τους «Έχεις 2 λεπτά;». Εκεί, μοιράζονται δικές τους εμπειρίες, ιστορίες απώλειας και επανασύνδεσης, δύσκολες κι αστείες στιγμές και όσα έμαθαν στην πορεία.

Δεν δίνουν εύκολες απαντήσεις. Αλλά θυμίζουν κάτι βασικό: ότι η φιλία δεν είναι μόνο ό,τι ήταν. Είναι και ό,τι μπορεί να γίνει, όταν επιλέγεις να μείνεις, να ακούσεις, να αγαπήσεις.

ΑΠΟΡΡΗΤΟ