Τα Χριστούγεννα έχουν μια παράξενη ιδιότητα: σε κάνουν να θυμάσαι πώς ήταν κάποτε. Το σπίτι πιο μικρό, το τραπέζι πιο γεμάτο, οι φωνές πιο δυνατές αλλά λιγότερο αιχμηρές. Τότε που οι ερωτήσεις ήταν απλές —«πώς πάει το σχολείο;»— και οι απαντήσεις δεν κουβαλούσαν βάρος. Τότε που δεν χρειαζόταν να αποδείξεις τίποτα. Ήσουν απλώς εκεί.
Μεγαλώνοντας, κάτι αλλάζει. Το ίδιο τραπέζι γίνεται λίγο πιο στενό. Οι καρέκλες ίδιες, οι άνθρωποι ίδιοι, αλλά εσύ διαφορετικός. Δεν κάθεσαι πια για να φας. Κάθεσαι για να εκπροσωπήσεις τον εαυτό σου. Να εξηγήσεις πού βρίσκεσαι, τι κάνεις, γιατί δεν έκανες αλλιώς. Και κάπου ανάμεσα στο πρώτο πιάτο και το κρασί, καταλαβαίνεις ότι τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο γιορτή· είναι και καθρέφτης.
Θυμάσαι πώς κάποτε όλα έμοιαζαν πιο απλά. Πώς οι συγγενείς ήταν απλώς συγγενείς και όχι κοινό. Πώς κανείς δεν σε ρωτούσε αν «προχώρησες», αν «έστρωσες», αν «σκέφτεσαι σοβαρά το μέλλον σου». Τώρα, όμως, οι ερωτήσεις πέφτουν με τη φυσικότητα του ανθρώπου που πιστεύει ότι έχει δικαίωμα, γιατί σε είδε να μεγαλώνεις. Και ίσως εκεί να είναι το πρόβλημα: σε θυμούνται όπως ήσουν, όχι όπως είσαι.
Κι όμως, μέσα σε όλη αυτή τη μικρή αμηχανία, υπάρχει ακόμα κάτι τρυφερό. Το ίδιο σερβίτσιο που βγαίνει μία φορά τον χρόνο. Το ίδιο αστείο που λέγεται εδώ και δεκαετίες. Οι ίδιες ιστορίες που αρχίζουν πάντα με το «θυμάσαι τότε που…». Για λίγο, όλα μοιάζουν γνώριμα. Και για λίγο, ξεχνάς ότι ετοιμάζεσαι να δεχτείς το σχόλιο για τη δουλειά, τα κιλά ή την προσωπική σου ζωή.
Το χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι τελικά μια μίξη αγάπης και αδεξιότητας. Άνθρωποι που σε αγαπούν, αλλά δεν ξέρουν πώς να μη σε κρίνουν. Που μιλάνε όπως έμαθαν, όχι όπως χρειάζεσαι. Και εσύ, ανάμεσα στη νοσταλγία και την ανάγκη να προστατευτείς, προσπαθείς να κρατήσεις την ισορροπία: να μην χαλάσεις το κλίμα, αλλά και να μη χαλάσεις τον εαυτό σου.
Και εκεί είναι που συνειδητοποιείς ότι δεν φτάνει πια μόνο η υπομονή. Δεν φτάνει το χαμόγελο, ούτε το «άστο τώρα». Για να περάσεις καλά —ή έστω ανθρώπινα— χρειάζεσαι κάτι παραπάνω: λίγη προετοιμασία, λίγα όρια και αρκετό χιούμορ.
Γιατί ναι, τα Χριστούγεννα είναι γιορτή. Αλλά είναι και ένα τεστ αντοχών.
Δεν πάτε απλώς για γαλοπούλα. Πάτε για αξιολόγηση εξαμήνου.
Για να μη φύγετε με νεύρα, τύψεις ή την ανάγκη να μετακομίσετε σε άλλη χώρα (τώρα που κάνουμε braingain), ακολουθεί ένας πλήρης οδηγός αντιμετώπισης των χριστουγεννιάτικων κακοτοπιών.
Πρώτα απ’ όλα: ξέρετε τι σας περιμένει. Υπάρχει πάντα:
Ο/Η Αδιάκριτος-η: «Εσύ τι κάνεις τώρα;»
Ο/Η Life coach χωρίς πτυχίο: «Αν με άκουγες…»
Ο/Η Σχολιαστής-στρια σώματος: «Έφαγες λίγο παραπάνω, ε;»
Ο/Η Συγκριτικός-ή: «Ο γιος της τάδε πάντως…»
Δεν τους αποφεύγεις. Τους διαχειρίζεσαι.
- Οι αδιάκριτες ερωτήσεις δεν θέλουν ειλικρινείς απαντήσεις
Το μεγαλύτερο λάθος που μπορείτε να κάνετε είναι να απαντήσετε σοβαρά.
«Πότε θα παντρευτείς;» → «Δεν έχει βγει ακόμα update»
«Πότε παιδί;» → «Το κοιτάμε στρατηγικά»
«Ακόμα εκεί δουλεύεις;» → «Ναι, δεν μου αρέσουν οι απότομες αλλαγές»
Ο σαρκασμός λειτουργεί σαν φυσικό απωθητικό. Τον χρησιμοποιείτε χωρίς ενοχές.
- Μην εξηγείτε τη ζωή σας – δεν είναι PowerPoint
Όσο πιο πολύ αναλύετε τις επιλογές σας, τόσο περισσότερο υλικό δίνετε για σχόλια. Δεν χρειάζεται να αιτιολογήσετε:
- γιατί είστε μόνος/η
- γιατί δεν είστε «εκεί που θα έπρεπε»
- γιατί είστε ευχαριστημένος/η χωρίς να φαίνεσαι
Η φράση «έτσι μου ταιριάζει» είναι το πιο κομψό mic drop.
2. Όρια: το πιο παρεξηγημένο χριστουγεννιάτικο δώρο
Όρια δεν σημαίνει καβγάς. Σημαίνει ψυχραιμία.
- «Δεν το συζητάω αυτό»
- «Ας το αφήσουμε, είναι γιορτές»
- «Θέλω να φάω ήσυχος/η»
Αν κάποιος προσβληθεί, θυμηθείτε: προσβλήθηκε επειδή δεν είχε συνηθίσει να του λέτε όχι.
3. Αλλάξτε θέμα με μαεστρία περιοδικού lifestyle
Οι συγγενείς αποσπώνται εύκολα. Ρίξτε δόλωμα:
- «Ποιος έφτιαξε αυτό το φαγητό;»
- «Θυμάσαι τότε που…»
- «Ο τάδε τι κάνει;»
Σε δευτερόλεπτα, η προσοχή φεύγει από εσένα και πέφτει εκεί που ανήκει: αλλού.
4. Το σχόλιο για την εμφάνιση ΔΕΝ χρειάζεται απάντηση
«Έβαλες κιλά», «αδυνάτισες πολύ», «χλόμιασες». Δεν είναι feedback. Είναι συνήθεια. Ένα χαμόγελο και ένα «μμ» είναι πιο αποτελεσματικό από οποιαδήποτε άμυνα.
5. Θυμηθείτε δεν χρειάζεται να κερδίσετε
Δεν είναι debate. Δεν υπάρχει έπαθλο. Το μόνο που μπορείς να κερδίσεις είναι η ηρεμία σου — και αυτό επιτυγχάνεται συχνά με αποχώρηση.
6. Πάντα να έχετε έξοδο κινδύνου
- «Πάω να βοηθήσω»
- «Πάω λίγο έξω»
- «Πάω τουαλέτα» (κλασική, διαχρονική)
Δεν φεύγετε. Επαναφέρετε το νευρικό σας σύστημα στις εργοστασιακές του ρυθμίσεις
Και κάτι τελευταίο (πολύ σημαντικό)
Δεν είστε αγενής επειδή προστατεύετε τον εαυτό σας. Δεν χρωστάτε αναφορά προόδου σε κανέναν επειδή είναι συγγενής σας. Και μπορείτε να αγαπάτε τους ανθρώπους σας χωρίς να αποδέχεστε τα σχόλιά τους.
Τα Χριστούγεννα δεν είναι δοκιμασία χαρακτήρα. Είναι απλώς ένα τραπέζι. Φάε, γέλα, βάλε όρια, φύγε όρθιος. Και αν όλα αποτύχουν: υπάρχει πάντα το γλυκό.
Καλά Χριστούγεννα!
